– Көр, о-ол, Баанньыска күөгүлүү турар, – Оппоо Баанньысканы бэлиэтии көрөр.
– Ээ, кырдьык даҕаны! Һэ-һэ… Балыксыт буолбут дии! – Лөглөө сэнээбиттии күлэн ылар.
– Хата, төннөн иһэн төһөнү балыктаабытын көрөбүт дуо?
– Ээ, суох! Наадалаах этэ! Хобуоччулары кытта кэпсэппэппит! – Лөглөө Баанньыскаҕа кыыһырбыта билиҥҥээҥҥэ диэри ааһа илик быһыылаах.
– Һы, оччоҕо сайыны быһа кини итинник соҕотоҕун сылдьар дуо?
– Сылдьан көрдүн!
– Оччотугар Лидыска дуу, Любуска дуу эн диэки буолаллара саарбах. Бырааттарын атаҕастаппаттара буолуо.
– Арба да оннуктаах этибит дуу? – Лөглөө ити түгэни олох да умнан кэбиспит эбит.
– Баанньыска нөҥүө кыргыттары кытта билсиһиэххэ сөп этэ… Сайын да уһун…
– Наһаа да өйдөөххүн! – Лөглөө убайын диэки сөхпүттүү көрөн ылар.
* * *
– Таһынааҕы ыалбытыгар Мотуруона балта кэргэнинээн кэлбиттэр, – Өкүлүүнэ кэпсиир. Сайылыкка туох барыта сонун буоллаҕа!
– Ээ, Августа диэ… Барахсан, үчүгэй да кыыс, – Маайа сэргии истэр.
– Эдьиийин төрүт умнубат, барахсаныҥ, төһө да үөрэхтэннэр, куоракка олохсуйдар, куруук кэлэ турар.
– Оннук.
– Бээрэ, Маайа, тахсан сүөһүгүн ыа эрэ. Биһиги Куокалыын кыратык сытан ылыахпыт. Эбэтэр, һычы, эн убайдаргын кытары оонньуоххун баҕараҕын дуу? – Өкүлүүнэ уолтан ыйытар.
– Суох, баҕарбаппын, – Куока төбөтүн быһа илгистэр.
– Оо дьэ, бу уол сылдьан эрэ туох эрэ буолбут. Төмпөрөтүүрэлээх дуу, хайдах дуу? – Өкүлүүнэ уол сүүһүн тутан көрөр. – Эмиэ да үчүгэйгэ дылы. Чэ, сытыахха. Кыратык нуктаан ылыахха.
Маайа таһырдьа ынах ыы тахсар, Өкүлүүнэ Куокалыын ороҥҥо сыталлар.
– Утуй, һычы, сынньан… Туохтан бачча айыылаах куттаннаххыный? – Өкүлүүнэ, уолу кууһаат, кэтэҕиттэн сыллыыр.
– Эппитим дии, саһылтан… – уолчаан иһиллэр-иһиллибэттик хоруйдуур.
– Ээ, балыыҥкалаама, манна ханнык да саһыл суох…
– Баар, мин көрбүтүм…
Өкүлүүнэ, уол уутун үргүмээри, туох да диэбэт, мөккүһэ барбат. Утуйдун эрэ… Сыыйа-баайа бэйэтэ да нуктаан барар уонна… түһүүр.
Түһээтэҕинэ, билиҥҥитэ буолбатах, эдэр курдук. Арааһа, биэс уончалаах. Кыракый миискэҕэ миин кутан баран, туруорбах балаҕаҥҥа киирэр.
– Ийээ, аскын аҕаллым. Саатар кыратык аһыы түһүүй, – диир ааттаһардыы… уонна ах барар. Арай көрдөҕүнэ, муннукка турар бурдуктара дэлби ыһыллыбыт. Ийэтэ эмээхсин маҥхайа сатаан баран саһарбыт баттаҕын ыһан кээспит уонна эбиитин өлбөөдүйбүт харахтарынан кини диэки дьүккүччү көрөн ахан турар эбит. Мары-маадьаҕар атахтарынан өттүктэрин хомурдуос курдук нэһиилэ сыҕарытан хаста да хардыылаабытыгар, кыыһа кутталыттан сүрэҕэ айаҕынан тахса сыһар, куотуон баҕарбыттыы, кэннин диэки чугуруйар. Эмээхсин илиитигэр, киһи дьулайыах, икки этэрбэһин туппут, онтуларыгар бурдугу ыбылы симпит.
– Өкүүчэ, иэдээн буолсук! Хоргуйан өлүүһүкпүт. Ойбоммут уолбута, оппут үүммэтэ, бурдукпут бүттэ! Мэ, Өкүүчэ, маны ыл. Кыра да буоллар, хаһаастан!
Эмээхсин сарыы этэрбэстэрин кыыһыгар үҥүлүтэр. Өкүлүүнэ кутталыттан миискэлээх миинин ыһыктар, аһа сиргэ ыһыллар.
– Оо дьэ, бачча ас суоҕар, аһынан ыһыахтанаҥҥын! – диэн ийэтэ кыыһын мөҕөр…
Өкүлүүнэ кутталыттан уһукта биэрэр. Дэлби тириппит, уолун ыбылы кууспут.
* * *
Августа суумкатыттан биир-биир кэһиитин таһаарар. Эдьиийигэр былаат уунар. Мотуруона саҥа былааты астыммыттыы эргитэ-урбата көрөр.
– Бу бэйэлээҕи ханна баанан барарым буолла? – диир.
– Хайдах ханна? Первэй сэнтээпкэ, уолгунаан оскуолаҕа бардаххына, баанаар ээ, – Уйбаан этэн биэрэр.
– Ээ, кырдьык даҕаны! – истиэнэҕэ ыйанан турар быыкаайык сиэркилэҕэ Мотуруона бэйэтин «маанымсыйдахпына син да эбиппин» диэбиттии, көрүнэ туран, саҥа аллайар.
– Оттон бу эйиэхэ, Уйбаан! – Августа күтүөтүгэр улахан истээх чааскыны уунар. Ити бэлэххэ Уйбаан наһаа үөрэр.
– Һок, миэхэ саамай сөптөөх эбит! Истээх иҥин!
– Любускалаах Лидыккаҕа – футболка, – Августа суумкатыттан бэлэхтэрин салгыы хостуур.
– Уа-ай! Аата астыгын! – кыргыттар үөрсүү бөҕөлөрө. Ити кэмҥэ дьиэҕэ Баанньыска киирэр. Августаны уонна билбэт киһитин көрөн, соһуйар, кэмчиэрийэр.
– «Дорооболоруҥ!» диэ, һыллы! – Мотуруона уолугар этэр. Анарааҥҥыта аан аттыгар турбахтаан баран, нэһиилэ иһиллэр-иһиллибэттик дорооболоһор. Бары күлсэллэр, үөрсэллэр.
– Хайа, төһө мундулаатыҥ? Көрдөр эрэ! – Уйбаан уолун бөтүөнүн ылан көрөр. – Хайа-а, толорбуккун дии? Маладьыастаабыккын!
– Хата, Баанньыска эһиги кэлэргитин сэрэйбит курдук, мундулаабыт. Уйбаан, үтүөххэ баар эбит! – Мотуруона үөрбүт сирэйдээх.
– Аата астыгын!… Һычы, Баанньыска, мин эйиэхэ эмиэ кэһиилээхпит ээ, – диир Августа, мичээрдии-мичээрдии. «Тугу бэлэхтиир эбитий?» диэбиттии, уолчаан саҥата суох, кэтээн турар. Августа суумкатыттан сабыс-саҥа бистэлиэт таһаарар.
– Уа-ай! Бистэлиэт! – уолчаан баҕа санаата туолан, үөрүүтүттэн ойуоккалаан ылар. Арааһа, саамай дьоллоох киһи кини!
* * *
Өкүлүүнэ, Куоканы уһугуннарымаары, сэрэниин-сэрэнэн турар. Кырыбыайканан баттаҕын көннөрүнэр уонна таһырдьа тахсар. Сурдьа Ньукулай хотуурун сытыылыы сылдьар эбит.
– Хайа, уолаттар күөлтэн кэлэ иликтэр дуу? – диэн Өкүлүүнэ ыйытар.
– Сөтүө кэнниттэн тыаҕа мас мастыы барыахтаахтар этэ.
– Ээ, сөп… Ньукулай?
Вы ознакомились с фрагментом книги.
Для бесплатного чтения открыта только часть текста.
Приобретайте полный текст книги у нашего партнера:
