Axşamayaxın heyrətini dərin sevinc hissi əvəzlədi. Düzdür, “Uzun əjdaha” barından qovulduğu anı xatırlamaq əvvəlki kimi yenə də xoşagəlməz təəssürat yaradırdı. Üstəlik, bu hadisənin çox şişirdilmiş hekayəti iş yoldaşlarının da qulağına çatmış və onların lağlağısına səbəb olmuşdu.
Cənab Foderingey belə bir nəticəyə gəldi ki, kövrək, sına bilən əşyalara əmr edib qaldıranda ehtiyatlı olmaq lazımdır, digər əşyalarla isə istədiyi kimi davranmağa fövqəl qabiliyyəti ona imkan yaradırdı. Xüsusilə bəzi əşyalar yaradaraq öz əmlakını artırmaq qərarına gəldi. Bir cüt brilyant qol düyməsi yaratdı, amma cənab oğul Homşot şöbəyə yaxınlaşdığı üçün tez də yaratdığını yoxa çıxarmalı oldu. Oğul Homşotun brilyantı haradan əldə etdiyi ilə maraqlanacağından ehtiyatlandı. O, yaxşı anlayırdı ki, öz bacarığından ehtiyat və diqqətlə istifadə etməlidir. Hər halda, bu onun üçün velosiped sürməyi öyrənməkdən daha asan idi – baxmayaraq ki bu işin də öhdəsindən artıq gəlmişdi. Bəlkə də, “Uzun əjdaha” barında soyuq qarşılanacağına görə yox, məhz bu ideyalarını həyata keçirmək istəyi onda şam yeməyindən sonra qaz istehsalı zavodunun xəlvəti guşələrinin birinə çəkilərək sakitcə müxtəlif möcüzə yaratmağı məşq eləmək fikrini oyatdı.
Görünür, cənab Foderingeyin təcrübələri öz orijinallığı ilə seçilmirdi; hər halda, onun qeyri-adi qabiliyyətini nəzərə almasaq, ən adi insanlardan biri idi. O, Musa peyğəmbərin əsa ilə yaratdığı möcüzəni xatırlayıb eynisini həyata keçirmək istədi, ancaq gecə olduğundan qaranlıqda əsanın ilana necə çevrilməyini izləmək mümkün olmayacağını düşünüb fikrindən daşındı. Sonra o, bir dəfə konsert salonunda proqramdan oxuduğu “Tanqeyzer” operasındakı[9 - “Tanqeyzer” operası – müəllifi alman bəstəkarı Rixard Vaqner (1813-1883)] möcüzəni yada saldı; bunun çox maraqlı və ziyansız olduğunu düşündü: o öz çəliyini (yüksəkkeyfiyyətli palma ağacından düzəldilmişdi) yol kənarındakı otluğa sancdı, sonra da bu quru çubuğa çiçəklənməyi əmr etdi. Həmin anda hava təzə qızılgüllərin ətri ilə doldu. Foderingey kibrit alışdırıb əmin oldu ki, operadakı möcüzəni təkrarlaya bilib. Onun həddi-hüdudu olmayan sevincini yaxınlaşan ayaq səsləri pozdu. Möcüzə yaratmaq qabiliyyətinin vaxtından qabaq ortaya çıxacağından ehtiyatlanan Foderingey çiçəklənmiş çəliyinə tez geri çəkilməyi əmr etdi. Əslində, “əvvəlki vəziyyətinə qayıt” deyə əmr etməliydi, amma tələsdiyindən dili dolaşdı, buna görə də çəlik göz qırpımında geriyə tərəf yoxa çıxdı. Yaxınlaşan adamın isə tezliklə yağlı söyüş dolu əsəbi səsi eşidildi:
– Tikanlı budaqları kimə tolazlayırsan, axmaq! Ayağımı tamam cızıq-cızıq elədi.
– Bağışlayın, – deyə Foderingey sözə başlamaq istəsə də, izahatının vəziyyəti tamam korlayacağını nəzərə alıb susdu. Çaşqın və əsəbi halda bığlarını didişdirməyə başladı.
Ona yaxınlaşan adam İmmerinqdə asayişi qoruyan üç polisdən biri olan cənab Uinç idi.
– Nədi, çubuq tullamaq xoşuna gəlir? – polis soruşdu. – A! Bu ki sizsiniz! “Uzun əjdaha”da lampanı siz sındırmısınız?
– Yox, elə deyil! – Foderingey tərəddüdlə cavab verdi.
– Elə isə çubuğu niyə tolazlayırdınız?
– Elə-belə, birdən ağlıma gəldi! – Foderingey ucadan dilləndi.
– Elədir ki var! Axı o, tikanlıdır! Nə məqsədlə atırdınız, hə?
Foderingey karıxmış halda dayanıb necə cavab verəcəyini aydınlaşdırırdı. Onun susqunluğu, görünür, cənab Uinçi əsəbiləşdirdi.
– Bilirsiniz ki, sizin bu hərəkətiniz polisə hücum hesab edilir, cavan oğlan? Ağzımda polis deyirəm…
– Qulaq asın, cənab Uinç, – pərt olmuş Foderingey sıxıla-sıxıla dedi. – Çox təəssüf edirəm. Məsələ bundadır ki…
– Hə!
Cənab Foderingey heç cür yalan uydura bilmədiyindən həqiqəti deməyə qərar verdi.
– Mən möcüzə yaradırdım. – O bunu adi bir şeymiş kimi laqeyd şəkildə deməyə çalışsa da, buna müvəffəq ola bilmədi.
– Möcüzə… yaradırdın?! Bu nə cəfəngiyatdır? Möcüzə yaradırmış… Adamın gülməyi gəlir! Siz heç bir möcüzənin mövcudluğunu qəbul etməyən adam deyilsiniz?! Yoxsa yenə də axmaq hoqqalara əl atmısınız! Görün nə deyirəm…
Ancaq Foderingey cənab Uinçin nə dediyinə qulaq asmalı olmadı. Başa düşmüşdü ki, qiymətli sirrini deməklə özünü ələ verib. Qəzəb ona güc verdi. O, polisə tərəf addımlayıb hiddətlə bağırdı:
– Bu qədər dözdüm, yetər! İndi sizə axmaq hoqqanı göstərərəm! İtil cəhənnəmə! Haydı!
Bunu deyən kimi polis yox oldu, o, tək qaldı.
Foderingey başqa heç bir möcüzə eləmədi, hətta çiçəklənmiş çəliyinin də hara yoxa çıxması onu maraqlandırmadı. Qorxmuş və kirimiş halda evə qayıdıb birbaşa yataq otağına keçdi.
– İlahi! – deyə mızıldandı. – Necə də güclü qabiliyyətdir! Hər şeyə qadirdir! Mən heç də bunu istəmirdim… Maraqlıdır, görəsən, cəhənnəm necə olur?..
Çəkmələrini çıxarmaq üçün yataqda oturdu, elə bu an ağlına yaxşı bir fikir gəldi, o, polisi San-Fransiskoya yolladı, sonra da hadisələri öz təbii axarına buraxıb qəmgin halda yatağına uzandı. Gecə yuxusuna qəzəbli Uinç girmişdi.
Ertəsi gün Foderingey iki maraqlı xəbər eşitdi: birincisi – cənab ata Homşotun Laddaborou-roud küçəsindəki evinin qarşısında kimsə gözəl qızılgül kolu əkmişdi, ikincisi – yoxa çıxmış polis Uinçin cəsədini tapmaq üçün Roudinqin dəyirmanının yanınadək, bütün çayboyu axtarışa hazırlıq gedirdi.
Bütün günü Foderingey fikirli olduğundan bəzi xırda-para möcüzələri nəzərə almasaq, elə bir əhəmiyyətli xariqə yaratmadı. Bununla belə, Uinçlə bağlı bir neçə kiçik sərəncamı oldu, bundan başqa, narahat fikirlərin arı sürüsü kimi başında uğuldamasına baxmayaraq, möcüzənin köməyi ilə gündəlik öhdəliyini də nöqsansız yerinə yetirdi. Onun adətdən kənar dalğınlığı və ruh düşkünlüyü ətrafdakılar tərəfindən də aydın sezildiyindən zarafat hədəfinə çevrilmişdi. O isə ancaq Uinç barəsində fikirləşirdi.
Bazar axşamı o, kilsəyə yollandı; müəmmalı, mistik hadisələrlə maraqlanan cənab Meydiq elə bil qəsdən “qanundankənar əməllər” haqqında moizə oxuyurdu. Foderingey kilsəyə həvəslə gələn adamlardan deyildi, amma onun hekayənin əvvəlində qeyd etdiyim möhkəm şəkkaklığı artıq əhəmiyyətli dərəcədə sarsılmışdı. Moizənin mətni onun son günlərdə aşkar olunmuş qabiliyyətini tamamilə yeni şəkildə işıqlandırdığından belə qərara gəldi ki, cənab Meydiq işini qurtarandan sonra məsləhət almaq üçün ona yaxınlaşsın. Bu qərara gələndə özü də məəttəl qaldı ki, niyə indiyəcən bu barədə fikirləşməyib.
Arıq, əsəbi, uzun boğazı və uzun barmaqları olan cənab Meydiq dinə biganə qaldığı bütün şəhərə məlum olan bu cavan oğlanın onunla təklikdə danışmaq üçün icazə istəməsindən açıq-aşkar məmnun oldu. Ona görə də işini bitirər-bitirməz Foderingeyi otağına gətirdi (onun evi kilsəyə bitişik idi). Qonağına rahat oturmağa yer göstərib özü də çırtıltı ilə yanan buxarının qabağında dayanıb ziyarətinin səbəbini soruşdu. Bu vəziyyətdə onun ayaqlarının divara düşmüş kölgəsi nəhəng Rodos heykəlinə[10 - Rodos heykəli – Yunanıstanın liman şəhəri olan Rodosda (Egey dənizinin sahilində) antik dövrlərdə qoyulmuş heykəl; qədim əsatirlərdəki günəş allahı Heliosun şərəfinə e.ə. 292-280-cı illərdə qoyulub. Dünyanın yeddi möcüzəsindən biridir.] bənzəyirdi.
Foderingey əvvəlcə karıxıb qaldı, sözə necə başlayacağını bilmirdi, bir neçə anlıq “Çətin ki mənə inanasınız, cənab Meydiq” və bu səpkili ifadələrlə mızıldandı. Sonra cəsarətini toplayıb ondan möcüzələr barəsində nə düşündüyünü soruşdu. Elə cənab Meydiq də çaşqın halda “Bilirsinizmi…” – deyə-deyə qalanda Foderingey onun sözünü yarıda qoyub dedi:
– Məncə, siz inanmazsınız ki, ən adi insan, məsələn, elə qarşınızda əyləşmiş mənim kimi biri öz daxili qabiliyyəti, iradəsinin qüdrəti hesabına istənilən xariqəni yaratsın.
– Bu, mümkün olan şeydir, – Meydiq dilləndi, – Bəlkə də, buna bənzər hadisələr mümkündür…
– Əgər sizə aid hansısa bir əşyadan istifadə etməyimə icazə versəniz, bunu əyani olaraq sizə göstərə bilərəm, – Foderingey dedi. – Bax elə götürək stolun üstündəki o tütün bankasını… Onu nəyəsə döndərməyim möcüzə hesab oluna bilərmi? Bircə dəqiqə, cənab Meydiq, – deyə qaşlarını çatıb barmağını bankaya tuşlayaraq əmr verdi.
– Bənövşə qoyulmuş güldana çevril!
Tütün bankası əmri itaətlə yerinə yetirdi. Bunu görcək cənab Meydiq içini çəkərək gah möcüzə yaradana, gah da güldana baxa-baxa yerindəcə donub-qaldı. Matı-qutu qurumuşdu. Nəhayət, özünü ələ alıb stolun üstünə əyilərək bənövşələri iylədi. Onlar sanki indicə dərilmişdi; çox gözəl görünürdülər. Sonra çevrilib yenidən gözlərini sehrbaza zillədi.
– Bunu necə etdiniz? – deyə soruşdu.
Foderingey bığlarını dartışdırıb:
– Sadəcə, əmr etdim və budur! Mən də bunu bilmək istəyirəm: bu nədir, möcüzə, yoxsa qara magiya? Ya da tamamilə başqa bir şeydir? Mənə nə olub, necə fikirləşirsiniz? Bax elə bu barədə sizinlə danışmaq istəyirdim.
– Baş verənlər olduqca qeyri-adidir!
– Bir həftə bundan qabaq mən özüm də belə bacarığa malik olduğumu bilmirdim. Yəqin ki, mənim qüdrətimin qəribə xüsusiyyətləri var, bundan artıq heç nə bilmirəm.
– Siz elə bircə bunu etməyə qadirsiniz? Başqa heç nə edə bilmirsiniz?
– Nə danışırsınız?! Nə qədər deyirsiniz möcüzə yaradım! – Foderingey ucadan dedi. – Ürəyiniz nə istəyirsə…
Bunu deyib fikrə getdi, nə vaxtsa şahidi olduğu fokusu yadına saldı.
– Bax budur! – o, əlini uzatdı. – Balıqla doldur! Yox, belə yox… Su dolu şəffaf akvarium ol, içində də qızılbalıqlar üzsün! Belə daha yaxşıdır. Görürsünüzmü, cənab Meydiq?
– Heyrətamizdir, inanılmazdır! Ya da siz qeyri-adisiniz! Amma nə bilim…
– Bu güldanı nəyə desəniz çevirə bilərəm, – Foderingey dedi. – Nəyə desəniz… Baxın: tez göyərçinə çevril!
Dərhal göyümtül bir göyərçin pırıltı ilə otaq boyunca uçmağa başladı və hər dəfə yanından ötdükcə cənab Meydiqi aşağı əyilməyə vadar etdi.
– Yerində don! – Foderingey əmr verməyi ilə göyərçin havada donub-qaldı. – Mən onu yenidən çiçək dolu güldana çevirə bilərəm, – deyərək göyərçini stolun üstünə qoyub bu möcüzəni də həyata keçirdi.
– Yəqin, bir azdan qəlyan çəkmək istəyəcəksiniz, – deməklə güldanı yenidən ilkin vəziyyətinə – tütün bankasına döndərdi.
Cənab Meydiq dinməzcə istənilən bəlağətli nitqdən qüdrətli olan sonuncu çevrilməni də izlədi. Təəccübündən böyümüş gözləri ilə Foderingeyə baxaraq ehtiyatla tütün bankasını qaldırdı, diqqətlə onu gözdən keçirib yenə də yerinə qoydu.
– Hm… Belə! – yalnız bunu deyə bildi.
