Mister Holl xidmətçi Milli ilə boşboğazlıq etdiyi zaman qapıda naməlum adam göründü. Həmişəki kimi, başında şlyapa, əynində palto, əlcək, şərf var idi. Müsafir:
– Yeşikləri otağa aparın. Mən onları çoxdan gözləyirəm, – deyib əsəbi halda geri döndü.
Mister Holl:
– Gedim görüm nə olub? – deyə naməlum adamın ardınca getdi.
O, yuxarı çıxdı. Naməlum adamın otağının qapısı yarıaçıq olduğu üçün icazə almadan qapını açıb içəri girdi.
Pəncərənin pərdəsi salınmışdı, otaq yarıqaranlıq idi. Naməlum qonaq otaqda görünmürdü. Bunun əvəzinə Holl çox qəribə bir şey gördü: üzərində üç böyük ləkə olan, insan sifətini xatırladan kiçik ağ duman sanki havadan asılı vəziyyətdə donub-qalmışdı. Sonra bu duman tərpəndi və Holl sinəsinə endirilən güclü zərbədən səndirləyib dəhlizə düşdü. Onun arxasınca qapı örtüldü və açarla bağlandı.
Holl qaranlıq dəhlizdə dayanıb baş verənləri anlamağa çalışır, nə edəcəyini bilmirdi.
Bir az fikirləşdikdən sonra o, küçədə, mehmanxananın qapısı qabağında yığışmış adamlara qarışdı. Missis Holl da burada idi. Onlar qəribə qonaq və onun müəmmalı hərəkətləri haqqında danışırdılar. Qarşıdakı dükanın sahibi Haksters də onlara yanaşıb nə hadisə baş verdiyini xəbər aldı.
Onların danışıqlarına qulaq asan mister Holla bir anlığa elə gəldi ki, indicə yuxarıda heç bir qəribə hadisə olmamışdır, yəqin, onu qara basıb. O, arvadına dedi:
– Qonaq dedi ki, əşyaları içəri daşımaq lazımdır.
Missis Holl amiranə səslə dilləndi:
– Daşıyın!
Birinci səbət qonaq otağına aparılan kimi naməlum adam səbirsizliklə onu boşaltmağa başladı. O, səbətlərin içindən toz, şərab, zeytun olan müxtəlif ölçülərdə rəngbərəng butulkalar, üstündə “zəhər” sözü yazılmış əyri şüşə qablar çıxarmağa başladı. Bütün bunları cərgə ilə bufetin, masanın üstünə, buxarının taxçasına, pəncərənin qabağına, döşəməyə – hər tərəfə düzdü. Heç yerli əczaxanada da, yəqin ki, bu qədər butulka yox idi.
Bu çox maraqlı bir səhnə idi. O, bir-birinin dalınca səbətləri açır, hamısından da butulka çıxırdı. Nəhayət, altı səbətin altısı da boşaldı. Butulkadan başqa, səbətlərdən bir xeyli sınaq şüşəsi və səliqə ilə qablanmış tərəzi çıxdı. Sonra naməlum adam yeşikləri boşaltmağa başladı. Burada xeyli əlyazma kitab var idi.
Həmin gün naməlum adam tam bir sakitlik içində işlədi. Yalnız bir dəfə otaqdan butulkaların cingiltisi eşidildi, qonaq stolu itələyib onları qəzəblə yerə atdı, sonra onun otaqda gəzişdiyi eşidildi.
Missis Holl nə isə baş verəcəyindən qorxaraq qapıya yanaşıb qulaq asmağa başladı.
Naməlum adam qəzəblə:
– Bir şey çıxmayacaq, – deyə donquldanırdı. – Çıxmayacaq. Üç yüz min, dörd yüz min. Bu sonsuz ədədlər. Aldanmışam. Bütün ömrüm buna gedəcək… Səbir etmək?! Ancaq nə qədər?! Demək asandır. Mən axmağam, axmaq…
Qadın ona çay gətirdiyi zaman küncdə güzgünün altında sınmış butulkalar və səliqəsiz silinmiş qızılı bir ləkə gördü. Qadın müsafirin diqqətini buna cəlb etdi.
Naməlum adam:
– Bunların hamısını hesaba salın, – deyə çəmkirdi. – Siz Allah, mənə mane olmayın. Məndən bir ziyan gələrsə, bunu mənim hesabıma yazın.
O, yenə də qabağındakı dəftərə qeydlər yazmağa davam edərək susdu.
QUDURMUŞ MEBEL
Ruhlar günü idi. Hava yenicə işıqlaşmağa başlayırdı. Mister və missis Holl – ikisi də tezdən durub yavaşca zirzəmiyə düşdülər.
Yenicə zirzəmiyə girmişdilər ki, missis Hollun yadına düşdü ki, yataq otağındakı lampanı götürməyi unudub. O, ərini lampanın dalınca göndərdi. Dəhlizə çıxarkən Holl naməlum adamın otağının qapısını aralı görüb təəccüb etdi. Lakin ayaq saxlamadan yataq otağına keçdi və arvadının dediyi yerdə lampanı tapdı.
Geri qayıdarkən mister Holl bayır qapısının cəftəsinin açıq olduğunu gördü. O yaxşı xatırlayırdı ki, gecə missis Holl qapını bağlamışdı, arvadı qapının cəftəsini vuranda o özü lampa ilə işıq salırdı. Holl heyrət içində dayandı, sonra əlində lampa yuxarı qayıtdı, kirayəçinin qapısını döydü, amma cavab verən olmadı. Daha sonra qapını taybatay açıb otağa girdi. Otaqda heç kim yox idi. Naməlum adamın bütün pal-paltarı və tənzifləri kreslodan və çarpayının başından asılmışdı. Holl tam şaşqınlıq içində otağın ortasında dayanmışdı ki, birdən aşağıdan, zirzəmidən arvadının səsini eşitdi:
– Nə oldu, Corc, harada qaldın?!
Holl geri dönüb arvadının yanına tələsdi. O, pilləkəndən zirzəmiyə tərəf əyilib arvadını səslədi:
– Cenni! Kirayəçi otaqda yoxdur, küçə qapısı da açıqdır.
Missis Holl əvvəlcə onun nə barədə danışdığını başa düşmədi. Lakin işin nə yerdə olduğunu dərk edəndə özü boş otağa baxmağı qərara aldı.
Mister Holl:
– Onun özü burada yoxdur, amma paltarı buradadır, – dedi. – Paltarsız o hara gedə bilər? Qəribə işdir…
Onlar zirzəmidən pilləkənlə yuxarı çıxarkən ikisinə də elə gəldi ki, kim isə bayır qapısını açıb örtdü. Lakin onlar qapını bağlı gördükləri üçün bu barədə bir-birinə heç bir söz demədilər. Dəhlizdə missis Holl ərindən qabağa keçib yuxarıya qalxdı. Bu zaman pilləkəndə kim isə asqırdı. Holl arvadının asqırdığını düşündü; bir az irəlidə gedən arvadı isə asqıranın əri olduğuna əmin idi. O, yuxarı çıxaraq qapını taybatay açdı və naməlum adamın otağını gözdən keçirməyə başladı.
– Ömrümdə belə şey görməmişəm! – missis Holl dedi.
Bu zaman arxada, lap qulağının dibində kimsə fısıldadı. Qadın geri dönərək ərinin ondan on-on iki addım uzaqda durduğunu görüb lap mat qaldı. Əyilib yastığı və döşəkağını əli ilə yoxladı.
– Soyuqdur… – dedi. – O, bir saatdan artıqdır ki, yoxdur.
Missis Holl bu sözləri deyib qurtarmışdı ki, olduqca qəribə bir hadisə baş verdi. Döşəkağı burulub bükələndi və dərhal çarpayının başından atlandı. Elə bil kiminsə əli onu bürmələyib atdı. Bunun dalınca naməlum adamın şlyapası asıldığı yerdən sıçrayıb havada qövs cızaraq düz missis Hollun sifətinə çırpıldı. Sonra kreslo naməlum adamın pencək və şalvarını saymazyana öz üstündən atdı və havaya qalxaraq ayaqlarının dördünü də missis Holla tərəf çevirdi. Kreslo qadını nişan alaraq onun üzərinə hücum etdi. Qadın qışqırdı və qapıya tərəf döndü, bu zaman kreslonun ayaqları ehmalca, lakin qətiyyətlə onun kürəyinə dirənərək itələyib otaqdan çıxartdı. Qapı tarappıltı ilə örtüldü, açarın səsi eşidildi. Kreslo ilə çarpayı, öz qələbələrini bayram edirlərmiş kimi, bir qədər rəqs etdilər. Sonra birdən-birə hər şey sakitləşdi.
Missis Holl huşunu itirərək ərinin qolları üstünə düşdü. Mister Holl bu hay-küydən oyanmış xidmətçi Millinin köməyi ilə missis Hollu aşağıya aparıb sakitləşdirici damcı dərmanı verdi.
Missis Holl, nəhayət, özünə gələrək:
– Bunlar cinlərdir, – dedi. – Mən onlar barədə qəzetlərdə oxumuşam. Stol və stullar tullanıb oynamağa başlayır…
Holl onun sözünü kəsərək:
– Bir az da iç, Cenni, – dedi. – Bu səni sakitləşdirər.
– Qapını bağla. Onu daha içəri buraxma. Mən çoxdan şübhələnirdim… Necə də başa düşməmişəm?
– Bir az da damcıdan iç, Cenni, – deyə Holl təkid edirdi. – Əsəblərin lap pozulub.
Artıq saat beş idi. Onlar üzbəüzdə yaşayan dəmirçi mister Sendi Uocersi oyatmaq üçün Millini ora göndərdilər.
Milli gedib dəmirçini oyatdı. Onlar mehmanxanaya çatana kimi xidmətçi qız sahiblərindən eşitdiklərini qonşuya danışdı. Mister Uocers Millinin dediklərinə o qədər də təəccüblənmədi.
– And içməyə hazıram ki, bu, cadu kələyidir, – dedi. – Belə kirayəçinin bircə buynuzu əskikdir.
Sendi Uocers baş verənləri ətraflı öyrəndikdən sonra mister Holla müraciətlə dedi:
– Mən sizin yerinizə olsaydım, içəri girib bunların hamısının səbəbini ondan xəbər alardım, izahat tələb edərdim, – dedi.
Onlar bir yerdə yuxarı qalxdılar. Mister Holl qapını döydü, sonra yavaşca aralayıb:
