Əvvəlcə baltanı götürüb daxmanın qapısını sındırdım. Həm də çalışdım ki, onu möhkəmcə dağıdım. Donuz balasını sürüyüb stolun lap yanına çəkdim, balta ilə boynunu üzüb qanı axsın deyə, yerə qoydum. Köhnə bir kisəni götürüb içinə daxmanın ətrafından gücüm çatacaq qədər yekə daşlar yığdım və kisəni donuz balasının cəsədinin yanından qapıya tərəf sürükləməyə başladım. Kisəni meşə ilə sürükləyərək çayın sahilinə gətirib suya atdım. Daşla dolu kisə suyun dibinə getdi. O saat gözə çarpırdı ki, burada yerlə nə isə sürükləyib aparıblar. Heyif ki, həmin vaxt Tom Soyer yanımda deyildi. Bu cür işlərdə heç kəs Tom Soyer qədər bacarıqlı ola bilməzdi.
Sonra mən saçımdan bir çəngə qopartdım, baltanı qana bulaşdırdım və tükləri baltanın tiyəsinə yapışdırıb otağın bir küncünə atdım. Daha sonra donuz balasını qanı axmasın deyə, gödəkcəmə büküb apardım, çayın sahili ilə aşağı gedib evdən xeyli uzaqlaşdıqda onu suya atdım. Bu vaxt ağlıma daha bir fikir gəldi. Qayıqdakı bir kisə unu və mişarımı götürüb evə apardım. Kisəni köhnə yerinə qoyub aşağısından mişarla bir deşik açdım. Sonra kisəni otların, söyüd kolluqlarının arası ilə sürüyüb apardım. Daxmamızın yaxınlığında kiçik bir göl var idi. Un yol boyu səpilib gölədək nazik bir iz əmələ gətirmişdi. Burada mən atamın bülöv daşını[2 - bülöv daşı – bıçaq və digər kəsici alətləri itiləmək üçün daş] yerə elə saldım ki, guya təsadüfən düşüb. Un tökülməsin deyə, kisənin deşiyini iplə bağladım və onu mişarla birlikdə qayığa apardım.
Hava qaralanda qayığı açıb çayaşağı üzdüm. Az sonra qayığı çayın sahilindəki söyüd ağaclarının altında saxlayıb ayın çıxmasını gözləməyə başladım. Qayığı söyüd ağacına möhkəmcə bağlayıb bir az yemək yedim, sonra uzanıb düşüncələrə daldım. Öz-özümə fikirləşirdim: mənim yoxa çıxdığımı görüb məni axtarmağa başlayacaqlar, içində daş olan kisənin izi ilə sahilədək gedəcəklər, sonra mənim meyidimi tapmaq üçün çayı ələk-vələk edəcəklər. Digər tərəfdən isə unun izi ilə gölədək gedib məni öldürən və daxmadakı əşyaları oğurlayan caniləri axtaracaqlar. Çayda mənim ölü cəsədimi nə qədər axtarsalar da, tapa bilməyəcəklər. Bu iş tezliklə onların zəhləsini tökəcək, ona görə də onlar daha mənim barəmdə narahat olmayacaqlar. Mənsə istədiyim yerdə yaşayacağam. Çekson adası bunun üçün lap yaxşıdır, bu adanı əməlli-başlı tanıyıram, orada heç kəs yaşamır. Gecələr isə şəhərə yollanıb özümə lazım olan şeyləri əldə edə bilərəm.
…Bir azdan yuxuya getdim. Oyandıqda harada olduğumu əvvəl anlaya bilmədim. Oturub ətrafa baxmağa başladım, hətta bir qədər qorxdum da. Sonra hər şey yadıma düşdü.
Elə qayığı yenicə açıb yola düşmək istəyirdim ki, birdən qulağıma səs gəldi. Qulaq verib bunun nə olduğunu o saat anladım. Bu, sakit gecədə avarların tərpənərək çıxartdığı boğuq və ardıcıl cırıltı səsi idi. O biri sahilə yaxın bir qayıq üzürdü. O, get-gedə mənə yaxınlaşırdı. Nəhayət, mənimlə bərabərləşəndə gördüm ki, içində bir nəfər oturub. “Bəlkə, atamdır?” – deyə düşündüm. O, mənim lap yaxınlığımdan ötdü, sonra sahilə tərəf avar çəkdi. Bəli, bu, atam idi, həm də avarları işlətməsindən sərxoş olmadığını hiss etdim.
Onun məni axtarıb tapmasını gözləmədim. Bir dəqiqə sonra artıq güllə kimi çayaxarı aşağı üzürdüm. Heç bir səs çıxarmırdım, sahilin saldığı kölgə ilə sürətlə irəliləyirdim. İki mil yarıma qədər üzdükdən sonra çayın ortasına sarı hərəkət etdim, çünki qarşıda tezliklə körpü görünməli idi və oradakı adamlar məni görüb səsləyə bilərdilər. Mən körpünün yaxınlığında su ilə üzən tirlərin arası ilə hərəkət edərək sahildəkilərin nəzərlərindən yayına bildim. Bir qədər sonra qayığın içərisinə uzanıb onu çayın axarına buraxdım…
Artıq körpüdən xeyli aşağıda idim. Ayağa qalxdım, təxminən iki mil yarım aşağıda üzəri tamamilə meşəlik olan Cekson adası görünürdü. Ada çayın ortasında işıqsız bir paroxod kimi dayanmışdı.
Mən adanın yuxarı tərəfindən çox tez ötüb keçdim, çünki çayın axını çox sürətli idi. Sonra lal axan suya daxil oldum və İllinoys sahilinə yaxın olan tərəfdən adaya yan aldım. Qayığı sahilin çoxdan tanıdığım dərin bir döngəsinə yönəltdim. Həmin yerə çatmaq üçün oranı bütünlüklə əhatə edən söyüd ağaclarının altından keçdim. Qayığı ağaclardan birinə bağladım. Kənardan baxdıqda qayıq qətiyyən görünmürdü.
Qayığı gizlətdikdən sonra sahilə çıxdım. Yerə atılıb qalmış bir tirin üstündə əyləşib geniş çaya və buradan təxminən üç mil məsafədə olan, hələ də üç-dörd yerdə işıqları sayrışan şəhərə baxmağa başladım. Birdən çayda üzən bir sal gözümə dəydi. O, adadan bir mil aralı olardı. Ortasında fənər yanırdı. Mən sala diqqətlə baxıb onun yavaş-yavaş yaxınlaşdığını anladım. Nəhayət, sal gəlib mənim dayandığım yerlə bərabərləşdikdə kimsə oradan qışqırdı: “Ey, dal tərəfdəki! Sağa tərəf yönəlt!” Mən bunu elə aydın eşitdim ki, elə bil həmin adam mənimlə yanaşı durmuşdu. Lakin salın üstündəkilər məni görmürdülər. Çünki zülmət qaranlıq məni yad gözlərdən gizlətmişdi.
Bir az keçdikdən sonra göy üzü yavaş-yavaş işıqlaşmağa başladı. Mən qərar verdim ki, səhər açılmamış meşədə yer tapıb bir az yatım və dincimi alım.
CİM – MİSS UOTSONUN ZƏNCİSİ
Yuxudan ayıldığım vaxt günəş yüksəyə qalxmışdı. Birdən haradasa, çayın yuxarı tərəfindən gələn boğuq bir səs eşitdim. Dirsəklənib qulaq asmağa başladım, bir qədər sonra yenə həmin səsi eşitdim. Yerimdən sıçrayıb sahilə qaçdım, yarpaqların arasından baxmağa başladım, gördüm ki, məndən xeyli uzaqda, lap körpünün yanında suyun üzünü tüstü burumları bürüyüb. İndi başa düşdüm ki, nə məsələdir! Yenə də səs eşidildi. Bu dəfə gördüm ki, ağ bir tüstü burumu paroxoddan ayrıldı. Bilirsinizmi, nə baş vermişdi? Bu adamlar mənim meyidim suyun üzünə qalxsın deyə, çaya top atırdılar.
Mən oturub barıtın tüstüsünə baxır, atəş səsinə qulaq asırdım. Az sonra suda hərəkət edən paroxod mənim tuşuma gəldi. Tanıdığım adamların, demək olar ki, hamısı: atam, məhkəmə hakimi Tetçer, Bekki Tetçer, Co Harper, Polli xala, Sid, Meri ilə Tom Soyer və bir çox başqa adamlar paroxodda idilər.
Onlar adanı burulub Missuri çayının qolu ilə yuxarıya doğru çox sürətlə gedir, arabir topdan atəş açırdılar. Paroxod adanın yuxarı qurtaracağına çatdıqda daha top atmadı və geriyə, şəhərə doğru istiqamətləndi.
Başa düşdüm ki, artıq rahat ola bilərəm. Daha heç kəs məni axtarmayacaq. Meşənin sıx yerinə gedib özümə bir koma düzəltməyə başladım. Yorğanı çadırabənzər şəkildə quraşdırdım ki, yağışdan islanmayım. Bir kiçik naqqa balığı tutub qarnını mişarla yardım, axşama doğru tonqal qalayıb onu bişirdim və şam etdim.
Beləcə, üç gün, üç gecə keçdi… Adada qalmağımın dördüncü günü mən bütün adanı eninə və uzununa gəzib dolaşdım. Bu vaxt az qalmışdı ki, bir ilanı basdalayam, ancaq ilan otların və çiçəklərin arasına girib qaçdı. Onu güllə ilə vurmaq üçün dalınca götürüldüm. Birdən hələ də tüstülənən bir tonqalın kösövünü basdaladım.
Ürəyim həyəcandan çırpınmağa başladı. Geri dönüb ağacların arası ilə gizlənə-gizlənə komama sarı qaçmağa başladım. Gəlib gizləndiyim yerə çatanda halım özümdə deyildi, qorxudan ürəyim əsirdi.
Gecə heç cür yuxuya gedə bilmir, hey fikirləşirdim. Axırda öz-özümə qət etdim ki, adada məndən başqa kimin olduğunu hökmən öyrənmək lazımdır.
Kösövünü basdaladığım tonqalın yanına dönmək və axtarışları oradan başlamaq lazım idi. Mən həmin yeri axtarmağa başladım, ancaq nədənsə, oranı tapa bilmirdim. Sonra baxıb gördüm ki, ağacların arasından zəif alov işığı yanıb-sönür. Həmin yerə yaxınlaşdıqda yerdə bir adamın uzandığını gördüm. Qorxudan, az qala, bağrım çatlayacaqdı. Yerdə uzanmış adamın başı yorğana bürünmüşdü. Mən kolların arasında oturub gözlərimi ondan çəkmirdim. Hava işıqlaşanda həmin adam əsnəyib gərnəşdi və yorğanı üstündən atdı. Baxıb gördüm ki, bu, Cimdir – miss Uotsonun zəncisi. Buna elə sevindim ki!
– Salam, Cim! – deyib kolların arasından çıxdım.
O, dizləri üstə çöküb əllərini yanına salaraq mənə yalvarmağa başladı:
– Mənə əl dəymə, əl dəymə! Mən ölüləri heç vaxt incitməmişəm. Mən onları həmişə sevmişəm, onlar üçün əlimdən gələni etmişəm. Gəldiyin yerə, çaya qayıt, qoca Cimi rahat burax, o, səninlə həmişə dost olub…
Mən ona ölü olmadığımı başa salmağa başladım. Nəhayət, onu buna inandıra bildim.
Mən Cimi gördüyümə çox şad olmuşdum. Bundan sonra adada tək-tənha qalıb darıxmayacaqdım. Mənim harada gizləndiyimi onun bir kimsəyə söyləyəcəyindən də qorxmurdum.
Mən danışır, o isə oturub mənə baxır və susurdu.
Nəhayət, mən dedim:
– Artıq hava lap işıqlaşıb. Gəl, səhər yeməyi yeyək. Yaxşı bir tonqal qala.
– Çiyələkdən başqa, bişirməyə bir şey olmayan yerdə tonqal qalamağın nə mənası var?!
– Çiyələk… – deyə mən təəccübləndim. – Sən elə bununlamı dolanmısan?
– Başqa heç bir şey tapa bilməmişəm.
– Cim, bəs sən nə vaxtdan bəri adadasan?
– Səni öldürdükləri vaxtdan bəri.
– Düz o vaxtdan bəri?
– Bəli.
– Demək istəyirsən ki, bu müddət ərzində çiyələkdən başqa, heç nə yeməmisən?
– Xeyr, ser, heç bir şey yeməmişəm.
– Onda sən lap acından ölürsən ki!
– Elədir ki, var. İndi burada lap at da olsaydı, yeyərdim! Vallah, yeyərdim. Bəs sən necə, çoxdanmı bu adadasan?
– Məni öldürdükləri həmin gecədən bəri.
– Ola bilməz! Bəs sən nə yeyirdin? Hə, sənin axı tüfəngin var! Bu, çox yaxşıdır. Sən indi bir şey vur, mən də tonqal qalayım.
Mən qayığı gizlətdiyim yerə getdim. O ağacların arasındakı talada tonqal qalayıncayadək mən un, bir az ət, qəhvə, qəhvədən, tava və qənd gətirdim. Bütün bunları görəndə Cim heyrətdən donub qaldı. Gətirdiklərim ona bir sehir kimi görünürdü. Mən bundan başqa, iri bir naqqa balığı da tutdum, Cim onu təmizləyib qızartdı.
Səhər yeməyi hazır olan kimi onu hərisliklə yedik. Doyunca yedikdən sonra isə dincəlmək üçün otun üstünə uzandıq.
Bir qədər sonra Cim sözə başladı:
– Hek, bir mənə de görüm, əgər sən sağsansa, bəs meşədəki daxmada kimi öldürüblər?
Mən ona hər şeyi olduğu kimi danışdım, o isə dedi:
– Böyük məharətdir! Heç Tom Soyer də bundan yaxşısını düşünə bilməzdi.
– Cim, bəs sən necə bura düşmüsən, səni bura gətirən nədir? – mən ondan soruşdum.
O duruxdu, bir anlıq susdu, sonra dedi:
– Bəlkə, heç deməyim…
– Nə üçün, Cim?
