Ва ул жузъдан-да иллат изламасмиз.
Эмишди фалсафий иллатга ўтру,
Чу дини Мустафодин тушди айру.
На бир ишкал эрур динда, на иллат,
Итоатдир тамом бу дину миллат.
Аё, шу ақлимизнинг манзили мўл,
Юрар бир кўз-ла лекин фалсафий йўл.
У ҳар неким демиш, бори хатодир,
Сўраб кўр, кўнглида не муддаодир?
805 Нечун шу даҳр аро қурқувдадир ул?
Киши қўрқмас, агар осудадир ул.
Азизим, жону тан сиррин эшитдинг,
Бу сўзнинг шарбати таъмини тотдинг.
Мунаввар айласин жонингни асрор,
Йўқ эрса, жону тан бўлгай гирифтор.
Эрурлар ҳамдаму ёр иккиси ҳам,
Ки бўлгай сўнг гирифтор иккиси ҳам.
Не эрмиш жону тан, мендин уни сўр,
Фалаж бирлан эшакни йўл аро кўр…
Бир фалаж ва бир эшшак ҳикояти
810 Йўл узра икки йўлдош эрдилар оч,
Фалаж қашшоқ, эшак эрди яланғоч.
Фалажнинг йўқ эди юрмоққа ҳоли,
Эшакнинг ҳам туганмишди мажоли.
Фалаж ўзни эшакка ортмиш эрди,
Эшак йўл узра турмиш, қотмиш эрди.
Иковлон тун аро бир гал босиб йўл,
Баногоҳ ўғриликка урдилар қўл.
Ва лекин ўғрилик ул бўлди ошкор,
Жазога бўлдилар бирдек гирифтор.
815 Фалажнинг ўйдилар кўзи қароғин,
Уриб, синдирдилар эшшак оёғин.
Иковлон чун келиб бундоқ арога,
Иковлон қолдилар бирдек балога.
Азоб етмиш эди жонларга бирдек,
Ситам етмиш эди танларга бирдек.
Тану жон ичра пинҳон бир азобди,
Азоб ичра улар ҳоли харобди…
Вале ушшоқ азоби ўзгадир, бас,
Не эрмиш ул азоб, кўп кимса билмас.
820 Азоби жонга боис ул жамолдир,
Ки тоқат айламак бунга маҳолдир.
Агар фоний бўлолса, ул етишгай,
Фано ичра бақо бирлан туташгай.
Мисолин сўйламишди пири асҳоб:
Суву соҳил аро не тоқату тоб?
Мисол бўлгай яна парвона оташ,
Урар парвона ўзни ўтга яккаш.
Десангким, гар етишсин санга ҳам нур,
Яқин бор унгаю ўздин йироқ бўл.
