Abay Yolu 2. Cilt

11

İrimşik: Kesilmiş sütün kaynatılmasıyla elde edilen tuzsuz taze lor peyniri.

12

Şanırak deveye binmek: Çeyiziyle birlikte eşinin obasına giden gelinin kervanın en önünde yürüyen iki hörgüçlü deveye yüklenen kiyiz ev şanırağı altında gidişiyle ilgili töre.

13

Küntay (güntay): Güneş yavrusu.

14

Eneke: Türkiye Türkçesinde; aşık oyunu gibi oyunlarda her oyuncunun en güzel ve en kıymetli oyun aracıdır. Oyuna onunla başlanır, onunla devam edilir, onun kaybedilmesiyle oyun bitirilir. Kazak Türkçesinde ise “saygıdeğer anne” anlamı vardır.

15

Atların memesi küçük olduğundan kımız elde etmek için yapılan sağımın iki saat arayla yapılması gerekmektedir.

16

Jüz: Kazak boylarının oluşturduğu üç büyük soyu tanımlamak için kullanılan sıfattır. Kazak Türkleri Kişi (Küçük) Jüz, Orta Jüz ve Ulu (Büyük) Jüz olarak üç ana soy altında akrabalık bağlarını takip eder.

17

Kâselerin ellerde gezdirilmesi: Yer sofrasında oturan konuk sayısına bakılmaksızın çay veya kımız ikramında bulunan kişi kapıya en yakın yere oturur. Doldurduğu kâseyi en yakınındaki kişiye verir, o da yanındakine vermek suretiyle başköşedeki en saygıdeğer büyüğe kadar elden ele iletilir. Boşalan kâseler aynı şekilde tekrar gelir, doldurularak tekrar gönderilir.

18

Bota: Deve yavrusu.

19

Buta: Çalı.

20

Tomağa: Avlanmak için kullanılan yırtıcı kuşların gözlerini kapalı tutmak için başlarına geçirilen deri başlık.

21

Jambas siypar: Kalça okşar.

22

Aynı atadan türemek: Kazakistan’da “yedi ata kültü” bulunmaktadır. Buna göre bir atadan türeyen yedi göbek nesil birbirinin kardeşi sayılır ve aralarında evlilik bağı kurulması imkânsızdır. Daha önce hiç karşılaşmamış olsalar bile aynı atadan türediğini anlayan kişiler, anında, aynı anadan doğmuş kardeş gibi birbiriyle kaynaşırlar.

23

Torğay: Serçe.

24

Kazakistan’ın bazı bölgelerinde genç kızlar ve kadınlar yaşı büyük hanımlara ve erkeklere böyle selam verirler. Onlar da “bakıttı bol (bahtın açık olsun)” diye dua ederler. Genç erkekler de yaşı büyük hanımlara kızlar gibi eğilmeden sadece “salem berdik (selam verdik)” diye selam verirler, dualarını alırlar.

25

Eşinle ağar: “Saçlarınız birlikte ağarsın”, “bir yastıkta kocayın” anlamında hayırlı dua.

26

Püsküllü başörtüsü (baş giyimi): Yeni gelen gelinlerin statülerini göstermek üzere günlük hayatta uzunca bir süre giymek durumunda oldukları baş giyimidir. Zarif, endamlı ve gösterişli olan bu baş giyimler renkli, tüllü, püsküllü, kuş tüylü, boncuklu vs olabilir.