ඩින් ලෙස වඩාත් හොඳින් දන්නා මිස් ලී, දහසය හැවිරිදි ඉතා ලස්සන දැරියකි. ඇය ගිම්හානයේදී පාසැල හැර ගියත්, ඇගේ සහෝදරයාට වඩා අවුරුදු දෙකක් අඩුවෙන් අධ්‍යාපනය ලබා ඇති අතර එය ඔවුන්ගේ ප්‍රදේශයේ සාමාන්‍ය දෙයකි. එසේ වුවේ ඇයගේ දක්ෂතාවයන් අඩු නිසා නොව, ඉතා ඉක්මනින් පවුල් ජීවිතයක් ආරම්භ කළහොත් ඉතා හොඳ බව සියලු ගැහැනු ළමයින් සහ දෙමවුපියන් සිතූ නිසාය. ගැහැනු ළමයෙකුගේ වයස අවුරුදු විස්සකට වඩා අඩුනම් ස්වාමිපුරුෂයෙකු ලබා ගැනීම පහසු විය. මවගේ සිතේ සන්තාපයන් නොතකා ඩින් මෙම සාම්ප්‍රදායික ‘නුවන’ පිළිගත්තේය.
ඇය සිය ජීවිත කාලය පුරාවට පාසැලට පෙර හා පසු වැඩ කර ඇති අතර බොහෝ විට ඇගේ සහෝදරයාට වඩා උද්යෝගිමත් වූ අතර ඇයගේ සහෝදරයා හට ඒ පිලිබඳ අනුදැනුමක් නොවුවේ ගැහැනු ළමයින් සෑම තැනකම පාහේ වහල් ශ්‍රමිකයන් ලෙස වැඩ කල බැවිනි.
කෙසේ වෙතත්, ඩින්, මනඃකල්පිත මත ජීවත් වූවෙකි. ඇයගේ පෙම්වතා ඇයව බැංකොක් වෙත ගෙන යන බවත් එහි ඔහු වෛද්‍යවරයකු වන අතර ඇය සිය ගැහැණු යහළුවන් සමඟ දවස පුරා සාප්පු සවාරියේ යෙදෙමින් ගත කරනු ඇති බව සිතුවාය. ඇගේ හෝමෝන ද ඇයව කරදරයට පත් කළ නමුත් ඔවුන්ගේ දේශීය සංස්කෘතිය නිසා ඇයට ඒවාට නතු වීමට අවකාශ නොවීය. පවුලෙන් පිටත පිරිමි ළමයෙකු දෙස සිනාසෙමින් බලනු පවුලේ කෙනෙකු දුටුවහොත් ඇගේ පියාගෙන්, සහෝදරයාගෙන් සහ මවගෙන් පවා ඇයට පහර කෑමට සිදුවනු නොඅනුමානය.
ඇය එය දැන සිටි අතර එය ප්‍රශ්නාර්ථයකින් තොරව ද පිළිගත්තාය.
ඇයගේ අදහස වූයේ හැකි ඉක්මනින් ස්වාමිපුරුෂයෙකු සොයා ගැනීම වන අතර ඒ සඳහා තම මවද උපකාර කිරීමට ඉදිරිපත් වී තිබිණි. ඒ මන්දයත් ලැජ්ජාවක් ඇතිවීමේ අවදානමෙන් මිදීම සඳහා, හැකි ඉක්මනින් හොඳම දේ ඉටු කළ යුතු බව ලී කාන්තාවන් දෙදෙනාම දැන සිටි බැවිනි.
සමස්තයක් ලෙස ගත් කල, ලී වරු එම ප්‍රදේශය තුල සංකේතමය පවුලක් වූ අතර ඔවුන් ඒ පිළිබඳව සතුටු වූහ. ඔවුන්ගේ දරු දෙදෙනා විශාල නගරයට පැන යාමේ සිහින දුටුවත්, ඔවුන් තම ජීවිත දේශීය චාරිත්‍ර සහ ආචාර ධර්ම සමඟ පවත්වා ගෙන ගියෝය. ගැටලුව වූයේ ශතවර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ කඳුකර ජනතාවගේ සිත් තුල ව්‍යාප්ත වී පැවති දියුණු වීමේ අභිලාෂයන් නොමැතිකම ඔවුන්ව වළක්වාලීමයි. එය රජයට හොඳ දෙයක් විය. එසේ නොවුනේ නම් බොහෝ තරුණ තරුණියන් බොහෝ කලකට පෙර ගම්බද ප්‍රදේශවල සිට බැංකොක් දක්වාත් එතැන් සිට වැටුප් වඩා හොඳ වූ තායිවානය සහ ඕමානය වැනි රටවල් වලට ගමන් කරනු ඇත. කෙසේ වෙතත්, සම වයසේ මිතුරන්ගෙන් එල්ල වන පීඩනය සිත් වශී කරන සුළු විය.
බොහෝ තරුණියන් බැංකොක් වෙත සංචාරය කර ඇත. ඔවුන්ගෙන් සමහරෙකුට හොඳ රැකියා ලැබී ඇති නමුත් බොහෝ දෙනෙක් විශාල නගරවල ලිංගික කර්මාන්තයෙහි යෙදෙති. ස්වල්ප දෙනෙක් එතැන් සිට විදේශ රටවල් කරාද තවත් සමහරෙක් ආසියාවෙන් පිටතට පවා ද සංචාරය කර ඇත. මේ සම්බන්ධව බිහිසුණු කතා රාශියක් ඇති අතර තරුණ ගැහැනු ළමයින් එම මාර්ගයේ ගමන් ගැනීම වැලක්වීමට ඒවා පිටුවහලක් වී ඇත. ඩින් සහ ඇයගේ මවද ඒවා ගැන අවධානය යොමු කලෝය.
ලී මහතා ඔහුගේ ජීවිතයට ප්‍රිය කල අතර ඔහුගේ පවුලට ආදරය කළේය. නමුත් ඔහු කුඩා කොලු ගැටයෙකුව සිටියදී සෑදුනු යම් රෝගයක් ශරීරය තුල ගොඩනැඟීමට පටන් ගෙන එමගින් ඔහුගේ පවුල අහිමි වනවාට අකමැති විය.
වයසක ලී මහතා (ගමේ අඩු ගෞරවයක් සහිත තරුණයින් කිහිපදෙනෙකු ඔහුව වයසක එළු ලී ලෙස හැඳින්වූ බව ඔහු දැන සිටියද) ඔහුගේ තරුණ අවධියේදී දර්ශනවාදියෙකු වූ අතර පාසැල් අධ්‍යාපනය අවසන් වූ වහාම උතුරු වියට්නාමය වෙනුවෙන් සටන් කිරීමට ලියාපදිංචි වී තිබුණි. ඔවුන් ජීවත් වූයේ ලාඕසයේ දේශ සීමාවේ බැවින් උතුරු වියට්නාමය එතරම් ඈතක නොවුවත් ඇමරිකානුවන් වියට්නාමයට සහ ලාඕසයට දමා ඇති බෝම්බ ගැන ඔහු දැන සිටි අතර ඒවා නැවත්වීමට තමාගේ කොටස ඉටුකිරීමට කැමති විය.
ඔහු කොමියුනිස්ට් කටයුතුවලට සම්බන්ධ වී වියට්නාමයට ගොස් සටන් පුහුණුව සඳහා ගියේය. ඔහු සමඟ පුහුණුව ලබමින් සිටි බොහෝ දෙනෙක් ඔහු මෙන්ම, අර්ධ චීන ජාතික, තමන්ගේ රටේ අනාගතයට මැදිහත් වන විදේශීය බලවතුන් පිළිකුල් කරන්නාවූ පිරිසක් වූහ. සැතපුම් දහස් ගණනක් දුරින් ජීවත් වන ඇමරිකානුවන් ලෝකයේ මෙම කොටසේ බලයේ සිටින අය පිළිබඳව සැලකිලිමත් වූයේ මන්දැයි ඔහුට තේරුම් ගත නොහැකි විය. ඇමරිකානුවරුන් තෝරා පත් කර ගත් ජනාධිපතිවරයා ගැන ඔහු කිසි විටෙකත් කරදර නොවීය.
කෙසේ වෙතත්, දෛවයේ සරදමකට මෙන්, ඔහුට කිසි දිනෙක වෙඩි උණ්ඩයක්වත් තැබීමට අවස්ථාවක් නොලැබුණේය. පුහුණුව නිමකොට පුහුණු කඳවුරේ සිට යුධ පිටියට ප්‍රවාහනය කරමින් සිටි ඔහුගේ පළමු දිනයේදීම ඔහුට ඇමරිකානු බෝම්බයකින් පැමිණි යකඩ කොටසක් වැදුනු බැවිනි. ඔහුගේ තුවාල ඉතා වේදනාකාරී වූ නමුත් ඔහුගේ ජීවිතයට ඉන් අනතුරක් නොවීය. ඔහු සුවවී රෝහලෙන් පිටව යනවිට ඔහුව හමුදාවෙන් ඉවත් කිරීමට තරම් එම තුවාල ප්‍රමාණවත් විය. ලොකුම කැබැල්ල ඔහුගේ ඉහළ වම් කකුලට වැදුන නමුත් කුඩා කැබලි කිහිපයක් ඔහුගේ උදරයටද වැදුනි. දැනට පවතින ඔහුගේ අසහනයට හේතුව එය විය හැකි යැයි ඔහු අනුමාන කළේය. ඔහුට වෙඩි වැදී ඇති බවට පැතිර ගිය කටකතාවට ද මෙම සිද්ධිය හේතු විය.
ඔහු නැවත නිවසට පැමිණියේ නරක කොර ගැසීමක් සමග ගොවිපලක් මිලදී ගැනීමට ප්‍රමාණවත් වන්දි මුදලක්ද අතැතිවය. ඔහුගේ කකුලේ තත්වය නරකවූ බැවින්, ඔහු ගොවිපලක් සහ එළුවන් රැළක් මිල දී ගෙන එම ඒ එළුවන් බෝ කොට විකුණා ජීවත්විය. ආපසු පැමිණ වසරක් ඇතුළත ඔහුගේ කකුල කවදාවත් නොතිබෙන තරම් හොඳ වූ අතර ඉන්පසු ඔහු මුළු ජීවිත කාලය පුරා සිහින මවමින් සිටි, ඔහු දැන සිටි ඒ ප්‍රදේශයෙහි ජීවත්වූ සුන්දර කෙල්ලෙකු සමඟ විවාහ විය. ඇය ද ගොවිතැන් පසුබිමකින් යුතු පවුලක කෙනෙකු වූ අතර ඔවුන් ප්‍රීතිමත් නමුත් ඉතා අල්ප අන්දමින් ජීවිකාව ගත කලෝය.
එතැන් පටන් ඉරිදා හැර සතියේ සෑම දිනකම, ලී මහතා තම රැළ කඳු ඉහල තණබිම් වෙත රැගෙන ගිය අතර ගිම්හානයේදී, ඔහු බොහෝ විට හමුදාවේ කල පරිදි එලිමන් කුඩාරමක රැය පහන් කළේය. එක රැයකින් නැවතී සිටියේ ඔහු මෙහි සහ එහි තිබූ එක් බිවෝක් එකක ය. හමුදාවේ. ඒ මොහොතේ වැටහීමක් නොවුනද, අද ඒ කාලයන් දෙස ආපසු හැරී බලනවිට ඒවා ඉතා ප්‍රීතිමත් දවස් ලෙස ඔහුට වැටහුණි.
චීන වෛද්‍ය කර්මාන්තයේ භාවිතය සඳහා කඳුකරයේ ජීවත්වූ කොටින් බොහෝ කලකට පෙර මරා දමා තිබූ නිසා මිනිසුන් හැර වෙන කිසිම ගොඳුරු දඩයම් කරන සතුන් කඳුකරයේ සිටියේ නැත. ලී මහතාට ඒ පිළිබඳව මිශ්‍ර හැඟීමක් තිබුණි. එක් අතකින් එය ලැජ්ජාවක් බව ඔහු දැන සිටියද අනෙක් පැත්තෙන් සෑම රාත්‍රියකම නිදි වර්ජිතව කොටින්ගෙන් තම එළුවන් ආරක්ෂා කිරීමට ඔහුට කිසිදු කැමැත්තක් නොතිබුණි. මෙයට සතියකට පමණ පෙර ඔහුට අසනීප තත්ත්වයක් ඇතිවීමට පෙර, ඔහු අවුරුදු තිහකට ආසන්න කාලයක් තම එළුරැල බලාගත් අතර, එම නිසා අනිකුත් පුද්ගලයින් තම ප්‍රදේශයේ උද්‍යානය ගැන දන්නා සේ ඔහු කඳුකරය ගැන හොඳින් දැන සිටියේය.
හැත්තෑ ගණන්වල ඇමරිකානුවන් විසින් ගුවනින් දැමූ බිම් බෝම්බ සහ විෂ සහිත තීන්ත පැකට් නිසා ගමන් නොකර වැළකී සිටිය යුතු ප්‍රදේශ කවරේද, බිම් බෝම්බ ඉවත් කල ප්‍රදේශ මොනවාදැයි ඔහු දැන සිටි අතර, මීට මාසයකට පෙර වූ දෙයකින් බෝම්බ ඉවත් කරන්නන්ට එකක් හෝ දෙකක් මග හැරී ඇති බව ඔහුගේ එළු දෙනුන්ගෙන් එක් අයෙකු සොයා ගත්තේය. ඇත්තෙන්ම එම එළදෙන සිදුවූ දේ ලජ්ජා සහිත වුවත් ගැලවී ගිය ගලක් මගින් පුපුරා ගිය බෝම්බය නිසා එළුදෙනගේ ගෙල පෙදෙසින් දෙකඩ විය. ඇගේ මළ සිරුර නාස්ති වී නොතිබුණත්, එය වේදනාකාරී නොවූ මරණයක් විය.
ඇගේ මළකඳ ගෙදර ගෙන යාමට බොහෝ දුරක් තිබුන නිසා ලී මහතා දින කිහිපයක් කඳුකරයේ ගත කරමින් එය කා දැම්මේය. මේ බව නොදත් ඔහුගේ පවුලේ අය ඔහුට කුමක් වී දැයි සිතමින් ශෝකයෙන් ගොවිපොළට වී සිටියහ.
ලී මහතා තෘප්තිමත් මිනිසෙකි. ඔහු තමාගේ වැඩ කටයුතු හා එළිමහන් ජීවිතය සතුටින් ගත කළ අතර, ඔහු කිසි විටෙකත් ධනවත් නොවනු ඇතැයි සහ නැවත විදේශගත නොවනු ඇතැයි යන කරුණු සමඟ බොහෝ එකඟ විය. මේ හේතුව නිසා, ඔහු සහ ඔහුගේ බිරිඳ දරුවන් දෙදෙනෙකු පමණක් ලැබීම ගැන දැන් සතුටු වූහ. ඔහු ඔවුන් දෙදෙනාට එක හා සමානව ආදරය කළ අතර ඔවුන්ට හොඳම දේ දීමටද මැලි නොවීය. එමෙන්ම ඔවුන් පාසලෙන් පිටව ගොස් ගොවිපොළේ පූර්ණ කාලීනව වැඩ කිරීමට හැකිවීම ගැනද ඔහු සතුටු විය. ඔහුගේ බිරිඳ ඔෳෂධ පැළෑටි සහ එළවළු වගා කරමින් ඌරන් තිදෙනෙකු හා කුකුළන් දුසිම් කිහිපයක් ඇතිකරමින් ගොවිපලට සහය විය.
ලී මහතා කල්පනා කරමින් සිටියේ වැඩ සඳහා අමතරව ලැබෙන පවුලේ සහායෙන් තම ගොවිපල පුළුල් කළ හැකි ආකාරය ගැන ය. සමහර විට ඔවුන්ට තවත් කුකුළන් දුසිමක්, අමතර ඌරන් කීප දෙනෙකු සහ මිහිරි රසැති බඩ ඉරිඟු වගා බිමක්ද අලුතින් පාලනය කල හැකි බව ඔහුට සිතුනි.
ඔහු තමා ගිලී සිටි සිතුවිලි වලින් අවදි විය, “ඒ කාරණය බැරෑරුම් නම්, මඩ්? මම මීට පෙර මේ ගැන කියුවේ නැහැ, නමුත් මම මේ සතියේ දෙවරක් ක්ලාන්ත වුනා, තවත් දෙවරක් හෝ තුන් වරක් ක්ලාන්ත දාන තත්වයට ඉතා ලං වුනා.”
“ඇයි මට මීට පෙර මේක නොකියුවේ?”
“හොඳයි, ඔයා දන්නවා, ඔයා කරදර වෙනවාට මම කැමති නැති බව. අනික ඔයාට ඒ ගැන කිසිවක් කළ නොහැකියි, නේද?”
“නැහැ, පෞද්ගලිකව නොවේ, නමුත් මට ඔයාව මීට ඉස්සරවෙලා ඔයාගේ නැන්දා වෙත යවන්න තිබුනා, නැත්නම් ඔයාව වෛද්‍යවරයකු වෙත රැගෙන යා හැකිව තිබුනා.”
“අයියෝ, ඔයා මා ගැන දන්නවා නේ මඩ්. මම අනිවාර්යෙන් කියාවි, ‘ඒ මුදල් වියදම් කිරීමට පෙර නැන්දා කුමක් කියයි දැයි බලා ඉමු’. සමහර විට විකාර හැගීමක් මට දැනෙනවා නමුත් හෙට නැන්දා කුමක් කියයිද කියා මම තරමක් බියෙන් ඉන්නේ.”
“නැහැ, ඔයා හරි, ඇයි දැන් එයාලට කරදර කරන්නේ, නමුත් මම හිතනවා නැන්දා හෙට හවස් වරුවේ මට එන්න කියයි කියලා. ඒ නිසා දරුවන්ට කියන්න හෙට තේ බොන වෙලාවේදී තියන පවුලේ රැස්වීමට එයාලා ඉන්න ඕනේ කියලා.”
“මම හිතන්නේ, මට ආයෙත් මහන්සි නිසා නින්දට ගියොත් හොදයි කියලා. නැන්දාගේ කෙල ගැසීමෙන් මට ටිකක් ප්‍රාණවත් උනත් දැන් එහෙම නැහැ. දරුවන්ට කියන්න මම හොඳින් කියලා, නමුත් හෙට මං වෙනුවෙන් එළුවන්ව ගෙනියන්න කියලා ඩෙන්ට කියන්න, එහෙම හොදයි නේද? එයාට එළුවන්ව ගොඩක් දුර ගෙනියන්න ඕනේ නැහැ, ගඟ ගාවට ගෙනිච්චොත් උන් පන් ගස් ටිකක් කාලා වතුර බොයි…දවස් දෙක තුනකට ඒක ප්‍රශ්නයක් වෙන එකක් නැහැ.”
“ඔයාට විනාඩි දහයක් මට දෙන්න පුලුවන්නම්, කරුණාකර මට ඔයාගේ විශේෂ තේ ටිකක් හදලා දෙන්න පුළුවන්ද? අර ඉඟුරු, අසමෝදගම් සහ අනිත් ඒවා දාන එක… ඒකෙන් මාව ටිකක් ප්‍රාණවත් වෙයි … ආ, කොමඩු සහ සූරියකාන්ත බීජ ටිකකුත් ගෙන්න… ඒවා තලලා දෙන්න කියලා ඩින්ට කියන්න.”
“කොහොමද සුප් ජෝගුවකුත්? ඒක ඔයා ආසම… ”
“ඔව්, හරි, ඒත් මම නිදාගෙන ඉන්නවා නම්, ඒක මේසය උඩින් තියන්න. පස්සේ සීතල උනාම බොන්නම්.”
“හලෝ, ළමයි, මම අද වේලපහින් නින්දට යනවා, නමුත් මං ගැන කරදර වෙන්න එපා, මම හොඳින්. අම්මා ඔක්කොම විස්තර කියයි. මට හිතෙන විදිහට, මට මොකක් හරි ආසාදනයක් තමයි තියෙන්නේ. සුභ රාත්‍රියක් හැමෝටම.”
“සුබ රාත්‍රියක්, පෝ” ඔවුන් සියල්ලෝම පිළිතුරු දුන්හ. ඔවුන් සියල්ලෝ ඇඳට යන ලී මහතා දෙස බලා සිටි අතර ඩින්ගේ මුහුණේ විශේෂ සැලකිලිමත් බවක් දිස්විය.
ලී මහතා නිහඬ අන්ධකාරයේ ඇඳ මත වැතිර සිටින විට, දිරාපත් වූ දතක් සෑම රාත්‍රියකම වේදනා දෙන්නාසේ ඔහුට දැනුනේ ඔහුගේ ශරීරයේ දෙපැත්ත තව තවත් තදින් ගැහෙන බවය. නමුත් ඔහු ඉතා වෙහෙසට පත්වී සිටි නිසා ඔහුගේ තේ, සුප් සහ බීජ ඔහු වෙත ගෙන එනවිට ඔහුට නින්ද ගොස් තිබිණි.
පිටත ඇති, විශාල මේසය අසල අඩ අඳුරේ එම කුඩා පවුලේ සාමාජිකයින්, ඔවුන් ශබ්ධයෙන් කතා කළද කිසිවෙකුට ඒවා නොඇසිය හැකි වුවත් ඉතා සිහින් හඬින් ලී මහතාගේ අපහසුව ගැන සාකච්ඡා කළහ.
“අම්මේ, පෝ මැරෙන්නද යන්නේ?” ඩින් කඳුළු සලමින් ඇසුවාය.
“නෑ, ආදරණීය දුව, ඇත්තෙන්ම නැහැ, කොහොමටවත්… මම හිතන්නේ නැහැ.”
2 ලී පවුලේ දෙගිඩියාව
ගම්බද සාමාන්‍ය රටාවට අනුව, සෑම කෙනෙකුම නිදාගත්තේ නිවසේ තිබෙන එකම කාමරයේය: දෙමවුපියන් සඳහා ද්විත්ව මෙට්ටයක්, ළමයින්ට එක බැගින්ද එලෙසම ඔවුන්ගේ ඇඳන් තුනම මදුරු දැල් වලින්ද ආවරණය කර තිබුණි. එබැවින් ඔවුන් පසුදා උදෑසන, හෙන්ග් අවදි වීම වැලැක්වීමට ඉතා නිශ්ශබ්ධව නැගිට්ටෝය.
කිසියම් දෙයක් වැරදී ඇති බව දරුවෝ සිතුවෝය, මන්ද ලී මහතා සාමාන්‍යයෙන් සීතල උදෑසනක පවා පළමුවෙන් නැගිට පිටතට යන පළමු තැනැත්තා වූ බැවිනි. ඔහුගේ මරුනාසේ සුදුමැලි වූ මුහුණ දෙස මදුරු දැල තුලින් කනස්සල්ලෙන් බලා සිටි ඔවුන්ව, මව විසින් එලියට කැඳවාගෙන යන ලදී.
“ඩින්, අපට උදව්වක් කරන්න. මම ඔයාගේ තාත්තාගේ පෙනුමට කැමති නැහැ, ඉක්මණින් නාලා නැන්දාට අපට කියන්න තියෙන්නේ මොකක්ද බලන්න, එහෙම නේද? ඔයා හොඳ කෙල්ලෙක්. අපි උදේ වැඩියි තමයි, එත් එයා ලැස්ති නැත්නම් ඇගේ ප්‍රියතම බෑණා වෙනුවෙන් ප්‍රමාද වෙන්න ඉස්සර එයාට විශේෂ උත්සාහයක් ගන්න පුලුවන්ද අහන්න.”
ඩින් හඬමින් ස්නානය සඳහා දිව්වාය. “කණගාටුයි, මගේ ආදරණීය දුව, මම ඔයාව කලබලයට පත්කරන්න හිතුවේ නැහැ!” ඇය තම දියණියට කෑගැසුවාය.
මිනිත්තු පහළොවකට පසු ඇය ඇගේ ලොකු නැන්දාගේ නිවසට පැමිණෙන විට, පුරාණ කට්ටඩියා නැගිට ඇඳ පැළඳ, නිවස ඉදිරිපිට විශාල මේසය මත හිඳගෙන බත් සහ සුප් අනුභව කරමින් සිටියාය.
“ඔබට සුබ උදෑසනක්, ඩින්, ඔයාව දැකීම සතුටක්, ඔයාට සුප් බඳුනක් ඕනෙද? ඒක රසයි.” ඩා ඇගේ මිණිබිරියන් වෙත විශේෂයෙන් ඩින් වෙත දැඩි සෙනෙහසක් දැක්වුවද, ඇය කියූ දේ ඇසූ විට, පැය විසිහතරක් ඇතුළත මේ ආකාරයේ නිසි රෝග විනිශ්චයක් ලබා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ඇගේ මව බොහෝ දේ ඉල්ලා සිටින බව පැවසීය.
“අනේ ඔයාගේ අම්මා! හරි, අපිට කරන්න පුළුවන් දේ අපි බලමු… ඔයාගේ තාත්තාගේ තත්වය නරකයි වගේ නේද?”
ඔව්, ඩා නැන්දා, එයා මළමිනියක් වගේ සුදුයි, නමුත් අපි හිතන්නේ නැහැ එයා තවම මැරිලා කියලා… මම පිටත් වෙලා එනකොට අම්මා එයාගේ ප්‍රතිචාරය බලන්න කටුවකින් ඇන්නා. පෝ මැරෙනවට මම කැමති නැහැ, ඩා නැන්දා ඩා, කරුණාකර එයාව බේරගන්න.”
“දරුවා, මට පුළුවන් හැම දෙයක්ම මම කරන්නම්, නමුත් බුදුන් වහන්සේ එන්න කියූ විට ‘බැහැ’ කියන්න කාටවත් බැහැ, ඒත් අපිට කරන්න පුළුවන් දේ බලමු. එන්න මාත් එක්ක.”
ඩා ඇගේ සිද්ධස්ථානයට ඇතුළු වී ඉටිපන්දමක් දල්වා ඔවුන්ට පිටුපසින් දොර වැසුවාය. ඇය බලාපොරොත්තු වූයේ ඩින් හට ඉගැන්විය හැකි තරුණ වියේ සිටියදී ‘පැරණි ක්‍රම’ ගැන ඇය උනන්දුවක් දක්වනු ඇතැයි කියාය. මන්ද ලී පවුල තුළ මෙම රැකියාව රඳා පැවතීමට නම් ඇයට යම් දිනෙක අනුප්‍රාප්තිකයෙකු එම පවුලෙන් අවශ්‍ය බව ඇය දැන සිටි බැවිනි.
ඇය ගෙබිමෙහි තිබු, තොරතුරු විමසීමට පැමිණෙන පුද්ගලයින් අසුන් ගන්නා පැදුරට ඇඟිල්ල දිගු කළ අතර ඩින් ඒ මත වාඩි වූවාය. පසුව ඇයද ඩින් ඉදිරිපිට වාඩි වීමට පෙර, තම පැල්පත වටා යාච්ඤා කර ඇවිදිමින් ඉටිපන්දම් කිහිපයක් දැල්වුවාය. ඇය ඉන්පසු, පැදුර මත වාඩිවී තම උකුල මත දෙඅත් තබාගෙන සිටි, ඩින් ඉදිරිපිට වාඩි වුවාය.
ඩා ඇගේ ලේලිය දෙස බැලූ අතර, ඇගේ සිරුර පුරා සුළු කම්පනයක් ඇතිවනු ඇයට දැනුනි. ඇය තත්පර කිහිපයක් ඇගේ දෙඅත් දෙස බලා නැවතත් හිස ඔසවා ඩින් දෙස බැලුවාය.
“ඔබ පැමිණියේ වෙනත් කෙනෙකු ගැන උපදෙස් ලබාගැනීමටද? කරුණාකර ඔබේ ප්‍රශ්නය අසන්න” ඩා කීවේ එම පැල්පතින් පිටතදී කිසිවකු අසා නොමැති ගැඹුරු, අඳුරු, ගිගුරුම් දෙන හඬකිනි.
ඇයගේ නැන්දා වෙනත් බලවේගයකට තම ශරීරයට ඇතුළු වීමට ඉඩ දීම හේතුවෙන් ඇතිවූ මෙම ආවේශය ඩින්ව තිගැස්සීමකට පත් කළාය. ඇයගේ මුහුණ තරමක් වෙනස් වූ නමුදු නළුවෙකුට හෝ වංචාකාරයෙකුට ඔහු රඟපාන චරිතයට ගැළපෙන පරිදි ඔහුගේ පෙනුම වෙනස් කළ හැකිසේ, ඇයගේ පෙනුම වෙනස් විය. නමුත් එම වෙනස් වීම කෙතරම් දරුණුද යත් එය දිස් වූයේ ඩාගේ ඇතුලාන්තය සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් පුද්ගලයෙකු විසින් පුරවනු ලැබ ඇයගේ පෙනුම පමණක් නොව කටහඩද ඊට අනුරූපව වෙනස් වූ ආකාරයකි.
ඩින් තවදුරටත් ඇගේ නැන්දා ලෙස නොපෙනුණු, කට්ටඩියා දෙස බැලීය.
