Robototexnikadan boshlang’ich bilimlar. O’quv qo’llanma
Robototexnikadan boshlang’ich bilimlar. O’quv qo’llanma
4.3. Sintaksis
4.3.1.; (nuqta vergul); (semicolon)
;(nuqta vergul) operatorning tugaganini bildiradi.
int a = 13;
4.3.2. {} (figurali qavs) {} (curly braces)
Figurali qavs {} – - C dasturinig asosiu elemenlaridan biri
Qavsni ochilgandan song (albatta qavs berkilishi zarur)
Figurali qavsni qollanilishining asosiy usullari:
Funksiya:
• void funksiya nomi (argumentning turlari)
{operatorlar};
sikllar: • while (mantiqiy ifoda) {operatorlar};
• do {operatorlar} while (mantiqiy ifoda);
• for (inisializasiya; siklning shartli tugallanishi);
{operatorlar};
_ shartl operatorlar :
• if (mantiqiy ifoda) {operatorlar}.
4.4.Funksiyalar
4.4.1.Raqamli kirish/chiqish. Arduinoda pinMode funktsiyasi
Arduino IDE-ning pinMode () funktsiyasi berilgan pinning rejimini kirish yoki chiqish sifatida o`rnatadi.
4.1-rasm. Raqamli pin
Arduino raqamli pin ikki holatda bo`lishi mumkin. Kirish rejimida pin 0 dan 5 voltgacha bo`lgan kuchlanishni o`qiydi va chiqish rejimida pinda bir xil kuchlanishni chiqaradi.
digitalWrite () buyrug`i yordamida raqamli chiqish signal hosil qilish
Mikrokontrollerning pin rejimi pinMode (pin, mode) funksiyasi yordamida tanlanadi, bu erda pin- pin raqami va mode rejim yoki usul degan ma`noni anglatadi.
Arduinoda pinMode OUTPUT (chiqish sifatida tuzilgan pinlar)
OUTPUT (porti chiqish sifatida ishlaydi) – pin maksimal 40 mA tok bilan boshqariladigan quvvat manbaiga aylanadi. digitalWrite () buyrug`iga qarab, pin bir yoki nol qiymatini oladi. Misol:
pinMode (10,OUTPUT);
4.4.2.digitalWrite () va analogWrite () funksiyalari
Raqamli pin digitalWrite () buyrug`i yordamida raqamli chiqish signal hosil qilishi mumkin. Raqamli signal ikkita qiymatga ega bo`ladi; – 0 yoki 1 (0 volt yoki 5 volt).
void setup () {
pinMode (11, OUTPUT);
digitalWrite (11, HIGH); delay (500);
digitalWrite (11, LOW); delay (500);}
40 mA dan ortiq quvvat sarflaydigan qurilmalarni Arduino pinlariga ulash mumkin emas, chunki mikrokontrollerning asosiy maqsadi mantiqiy signallar yordamida boshqa qurilmalarni boshqarishdir. Agar qurilmani belgilangan qiymatdan ko`proq iste`mol qiladigan pinga ulasangiz, u holda pinga zarar etishi mumkin. Bu holda relelardan foudalaniladi.
4.5.VAQT BILAN ISHLASH
4.5.1.Arduino kechikishi: delay ()
Arduinoda delay () funksiyasi muhim rol o`ynaydi va bu buyruq aksariyat dasturni yozish deyarli mumkin emas. Arduino dasturlashda vaqtni kechiktirishning delay () buyrug`ining maqsadi va ishlatilishini quyida ko`rib chiqamiz. Hozir biz faqat delay kechiktirish funksiyasining asosiy xususiyatlarini ko`rib chiqamiz va kichik dasturlar shaklida foydalanish misolini keltiramiz. Ishlash uchun sizga faqat Arduino platasining o`zi kerak bo`ladi.
Arduinoda delay ()
delay buyrug`i belgilangan millisekundlar (1 soniyada 1000 millisekund) uchun dasturning bajarilishini to`xtatadi. delay () funksiyasidan foydalangan holda dasturning kechikishi paytida plataga ulangan sensorlarni o`qib bo`lmaydi yoki boshqa operatsiyalarni bajarish mumkin emas.
Dastur:
// Svetodiodni miltillashi uchun delay () dan foydalanish misoli
void setup () {
pinMode (13, OUTPUT);
}
void loop () {
digitalWrite (13, HIGH);//chiqishga YUQORI signal yuboring
delay (100); // 100 millisekundga kechikish vaqti
digitalWrite (13, LOW);//chiqishga PAST signalni yuboring
delay (100);} //100 millisekundga kechikish vaqti
4.6.MATEMATIK FUNKSIYALAR