– Narahat olma. Amma icazə ver sənin tamamilə düzgün qeyd etdiyin bir şey – niyə menecer olmadığım haqqında bir neçə söz əlavə edim, çünki bunun TLE fəlsəfəsinin əsaslarına bilavasitə dəxli var. Mən menecer olmaq istəmirəm. Bu mənə lazım və maraqlı deyil.
– Tommi bəs TLE-nin dəqiq açılışı necədir? – daxili müqavimətimin əriyib, yerini heyranlığa verdiyini hiss edərək soruşdum.
– Hər şeydən əvvəl burada sehrli heç nə yoxdur. Bu, biznesdə və gündəlik həyatda özünü aparmağın çox gerçək və son dərəcə səmərəli üsuludur. Bilirsənmi, indi bizim dünyamız köklü surətdə dəyişir. Son dərəcə qeyri-müəyyənlik və narahatlıq dövrü başlamışdır. Əvvəllər çox yaxşı işləyən bir çox şeylər indi işləmir.
– Razıyam. Hər bir gün yeni problemlər və gözlənilməz hadisələr gətirir. Bu, şirkətimizə də aiddir. Alıcılar həyatlarının günü-gündən çətinləşdiyindən şikayət edirlər. Mənə elə gəlir ki, bu narahatlıqlar hamını stress vəziyyətinə salır. Tommi, bəs həll haradadır?
– Liderlikdə – cavabı lakonik oldu. Sonra isə əlavə etdi: – Bleyk, bu gün yaşadığımız bu yeni aləmdə biznesi qələbəyə aparan cəmi bir yol var. Heç bir başqa həll istənilən nəticəni verməyəcək.
– Bəs bu nə yoldur?
– Rəqabətə təhrik etmək əvəzinə, təşkilatın hər bir üzvündə liderlik potensialını oyatmaq və inkişaf etdirmək lazımdır. İndiki zamanda suyun üzündə qalmağın yeganə üsulu bütün səviyyələrdəki əməkdaşlarda, etdikləri hər bir işdə, lider olmaq qabiliyyətini inkişaf etdirməkdən ibarətdir.
Bu, qapıçıdan baş direktora qədər hamıya aiddir. Hamının liderlik keyfiyyətlərini göstərməsi və şirkətin uğuru üçün məsuliyyəti üzərinə götürməsi lazımdır. Özü də bu, təkcə özəl biznesə deyil, bütün təşkilatlara aiddir. Qeyri-kommersiya təşkilatlarında da, bütün səviyyələrdə, liderlik keyfiyyətlərini həvəsləndirmək zəruridir. Sənaye nəhəngləri üçün də bütün səviyyələrdə liderlik keyfiyyətlərini mükafatlandırmaq zəruridir. Liderlik keyfiyyətlərini mükafatlandırmaq hökumət və qeyri-hökumət təşkilatlarına da lazımdır. Hətta məktəb və universitetlər də belə bir fikri qəbul etməlidirlər ki, adamlardan hər biri etdiyi bütün işlərdə özünü lider kimi göstərə bilər və başgicəlləndirən dəyişikliklər əsrində sağ qalmaq istəyiriksə bu, tamamilə zəruridir.
– Tommi, liderlik haqqında heç vaxt bu səpkidən düşünməmişdim. Mənə həmişə elə gəlirdi ki, liderlər, istər hərbi hissə, istərsə də kommersiya müəssisəsi olsun, yalnız təşkilatlara başçılıq edən adamlardır.
– Bleyk, rütbə və dərəcəmizdən asılı olmayaraq hamımızın liderlik keyfiyyətləri göstərməyimiz zəruridir. İndi «mənim vəzifəm yüksək deyil, deməli bütün müəssisənin işinin nəticələri haqqında düşünməli deyiləm» kimi fikirləşmək bağışlanılmazdır. İndi lider olmaq üçün formal titul lazım deyil, sadəcə baş verənlərdə iştirak etmək istəyi və nəyisə yaxşıya doğru dəyişmək səyi kifayətdir. Tereza ananın dediyi kimi: «Hər bir adam öz evinin qarşısını süpürsəydi bütün dünya təmiz olardı».
– Beləliklə, hər birimizin özümüzü lider kimi gerçəkləşdirməyimiz üçün ilk növbədə indiki vəzifəmizi qüsursuz yerinə yetirməyimiz lazımdır. Siz bunu nəzərdə tutursunuz?
– Məhz bunu.
Bu yerdə Tommi dolablar arasında duran digər kətilə yanaşdı, onun üstünə qalxdı və əllərini dirijor kimi yelləməyə başladı. Gözlərini yumdu və dodağının altında nəsə oxumağa başladı. Şən adamdır. Qəribə, amma şən.
– Siz nə edirsiniz, Tommi? – gözlərimə güclə inanaraq, qışqırdım. Alıcılardan bir neçəsi maraqla bizə baxmağa başladı. Qoltuğunun altında «Maraqkeş Corc» kitabını tutmuş balaca barmağı ilə Tommini göstərərək gülürdü.
– Musiqiçilərdən heç olmasa birisi xaric və ya səliqəsiz çalırsa simfoniya necə səslənir?
– Anlayıram. Musiqi mənzərəsi pozulur. Bütün orkestrin işi hədər gedir, – mən müəllimimin ifasındakı canlı təsvirdən həqiqi ləzzət alaraq, aşkar olan cavabı verdim.
Tommi kətildən düşmədən çənəsini qaldırdı, səhnədəki aktyor kimi pafosla əlini qabağa uzadıb, Şekspir üslubunu təqlid edərək, yaxşı məşq etdirilmiş səslə dedi:
– Özünün qarşında düz ol. Onda özgələri qarşısında da, gecənin dalınca gündüzün gəlməsinin qaçılmaz olduğu qədər, düzgün olacaqsan.
– Bütün bunlar nəyə lazımdır? – əllərimi sinəmdə çarpazlayıb, başımı süni etimadsızlıqla yelləyərək soruşdum.
– Teatrda deyirlər: «İkinci dərəcəli rollar olmur». Eyni şey biznesə də aiddir, Bleyk. Orkestrlə olan bənzətməmiz məhz bunun haqqındadır. İstənilən təşkilat, elə istənilən insan da, bizim inqilabi dövrümüzdə uğurlu olmaq üçün, yeni liderlik modeli ilə silahlanmalıdır. Bu model çərçivəsində, hər bir adamın liderlik keyfiyyətləri nümayiş etdirməli olduğu mühitin yaradılması üçün, maksimum səylər göstərmək zəruridir.
Hər bir adam yeni səmərəli iş metodları tətbiq etməlidir. Hər bir adam öz yoldaşlarını ruhlandırmalıdır. Dəyişikliklər üçün açıq olmalıdır. Nəticələrə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürməlidir. Müsbət fikirləşməlidir. Bacardığının ən yaxşısını etmək üçün var qüvvəsini qoymalıdır.
Hamı özünü belə aparsa, təşkilat nəinki dəyişən şəraitə yaxşı uyğunlaşar, həm də öz sahəsində liderlik edər.
– Beləliklə siz deyirsiniz ki, daha bizim şirkətə vəzifələr və rütbələr lazım deyil? Bilirsinizmi, Tommi sizin təbliğ etdiyiniz inqilabi liderlik fəlsəfəsindən direksiyamızın xoşu gələcəyinə heç əmin deyiləm, – soyumuş qəhvəmdən bir qurtum alaraq səmimi etiraf etdim.
Mən heç də müəssisələrə vəzifə və rütbələrin lazım olmadığını iddia etmirəm.
Lazımdır. Bizə istiqaməti seçən, sükan arxasında dayanan və yekun nəticəyə görə məsuliyyət daşıyan rəhbərlər vacibdir. Vəzifələr sistemi və təşkilati quruluş intizamın qorunmasını və müəssisənin fasiləsiz işləməsini təmin edir.
Lakin mən təkid edirəm ki, bu coşqun zamanda istənilən müəssisənin çiçəklənməsi üçün bizim hər birimiz öz işinin nəticəsinə görə şəxsi məsuliyyətini qəbul etməli, özü özünün direktoruna və səlahiyyətləri çərçivəsində liderə çevrilməlidir.
Bizim hər birimizin öz yerimizdə liderə çevrilməyimiz zəruridir – tam gücümüzlə parlamalıyıq.
Özünün təsir dairəsində liderlik etməyə başlayanda aldığın ən fövqəladə nəticə ondan ibarətdir ki, bunu nə qədər çox edirsənsə, təsir dairən də o qədər böyüyür.
Əsas ideya bax bundadır, Bleyk. Formal titulların oldu-olmadı, özünü cari rolda necə göstərəcəyin birinci növbədə məhz özündən asılıdır. Bizim hamımıza xas olan insani qabiliyyətlərin ən yüksəyi ətraf mühitə reaksiya göstərmək bacarığıdır. Hər bir işçi maksimal səmərəliliklə işləməyi və öz işində lider olmağı seçirsə, bütün müəssisə, tamamilə təbii yolla, bütün dünyada ən qabaqcıl mövqelərə çıxır.
– Bəs TLE nə deməkdir? – təkidlə soruşdum.
– Birinci növbədə bu, hər bir adamın istənilən an istifadə etməyə başlaya biləcəyi iş və həyat fəlsəfəsidir. Həmin şəxs, neçə yaşının olması və hansı ölkədə yaşamasından asılı olmayaraq, bu fəlsəfənin köməyi ilə daxili liderini azad edəcək və bir neçə dəqiqənin içərisində fövqəladə nəticələrə nail olacaqdır.
Hər birimizin içərisində daxili lider var və o, özünü göstərməyə çalışır. Hər insanın titulu, yaşı və yaşayış yeri ilə bağlılığı olmayan anadangəlmə liderlik qabiliyyəti var. Tezliklə tanış olacağın metod vasitəsilə Los-Ancelesdən olan multimilli şirkətin iyirmi səkkiz yaşlı ticarət nümayəndəsi öz daxili liderinə yetişmək qabiliyyətindədir və bu andan onu tamamilə başqa bir gerçəklik, tamamilə fərqli iş nəticələri və müqayisə edilməz dərəcədə daha yüksək əmək haqqı gözləyir. Bostondan olan on altı yaşlı məktəbli daxili liderini aşkar edə bilər və bunun nəticəsində təhsildə parlaq uğurlar, hobbisində müvəffəqiyyət və məktəbli həmyaşıdları arasında böyük hörmət qazana bilər. Gün işığına çıxmaq üçün yanıb-yaxılan daxili lider San-Fransiskodan olan otuz dörd yaşlı menecerdə də, Solt-Leyk-Sitidən olan qırx iki yaşlı biznesmen qadında da yaşayır.
– İndi mən bunu daha yaxşı anlayıram, Tommi. İstənilən adam dünyanın istənilən nöqtəsində irəli addım ata, nəyisə daha da yaxşı etmək üçün üzərinə məsuliyyət götürə, işində kamilliyə nail ola və liderə çevrilə bilər. Bu növ qərarı peşəsindən asılı olmayaraq hər kəs – Vaşinqtondan olan əsgər də, Tokiodan olan müəllimə də, Perudan olan təyyarəçi də qəbul edə bilər. Hər birimizin daxilində bu liderlik potensialı var. Yalnız onu dərk etmək və istifadə etməyi öyrənmək lazımdır. Ulu tanrım, əgər fəaliyyət yerindən – kommersiya şirkəti, tədris müəssisəsi, dövlət idarəsi, ya da sosial xidmət olsun – asılı olmayaraq insanlar bu ideyanı dərk etsəydilər, bütün dünya dəyişərdi!
– Elədir. Mən də məhz bu haqda danışıram, dostum, – Tommi təqdirlə dedi. – Öz daxili liderini gerçəkləşdirmək üçün bircə dəfə oyansan, liderliyini daim göstərəcəksən. Axı sən bu gücdən nə qədər çox istifadə edirsənsə, onunla daha yaxından tanış olursan. Özü də bu vaxt o artır. Və daha bir şey, Bleyk.
– Dinləyirəm.
– Mən hələlik TLE-nin açılışını sənə deyə bilməyəcəyəm – o, yenidən medalyonunu sığallayaraq, baxışlarında şıltaq bir parıltı ilə bildirdi. – Bu hərflərin mənasını izah etmək icazəsi yalnız bu fəlsəfəni mənə öyrətmiş dörd müəllimə verilib. Onlar isə bunu yalnız müəyyən şərtlər daxilində edirlər.
– Tommi, xahiş edirəm, deyin, – mən az qala yalvardım.
– Edə bilmərəm. Ən azı bu gün mümkün deyil. Bəlkə də yaxın günlərdə bu barədə sənə danışmaq icazəsi ala biləcəyəm… Niyə menecer deyiləm məsələsinə qayıtsaq, bunu mənə çoxdan təklif edirlər. Məni dəfələrlə şirkətin vitse-prezidenti vəzifəsinə də dəvət ediblər: xidməti avtomobil, nümayəndəlik xərcləri üçün pul, nəhəng kabinet… Amma bu hələ məni özünə çəkmir. Bilmək istəyirsənsə, əsl liderlik bundan ibarət deyildir. Liderliyin hansı kresloda oturmağın və nə qədər pul almağınla heç bir əlaqəsi yoxdur. Liderlik sənin nə dərəcədə yaxşı işləməyin və nə dərəcədə qüsursuz davranmağınla müəyyən olunur. Artıq dediyim kimi, əsas məsələ növündən asılı olmayaraq işini əla yerinə yetirməkdir. Bir yerdə və rəhbərliyi altında işlədiyin adamları ruhlandırmaqdır. LBT-nin kökündə çoxdan yaddan çıxmış, amma dərin bir həqiqət dayanır: lider olmaq üçün insana titul lazım deyil.
Вы ознакомились с фрагментом книги.
Для бесплатного чтения открыта только часть текста.
Приобретайте полный текст книги у нашего партнера:
