Қовоқхона бўм‐бўш эди. Баристанинг ҳавас аралаш нигоҳларини сезгач, адмиралнинг кайфияти чоғ бўлиб ўйлади: “Тубсиз жардан яна ҳаётга қайтдим”.
Беш йил илгари содир бўлган даҳшатли воқеа Авиланинг хаёлини бир зум тарк этмай таъқиб қилади. Ўшанда она замин қулоқни қоматга келтириб фарёд чеккан ва бағри ёрилиб, Авилани тириклай ютиб юборганди.
***
Севилья бош ибодатхонаси.
Пасха тонги.
Андалусия қуёшининг заррин ёғдуси черков деразаларининг ранг-баранг ойналаридан ўтиб, тош деворларда ўзгача рангларда жилваланарди. Минглаб дуогўйлар Исо Масиҳнинг қайта тирилиши мўъжизасини шодлик билан нишонламоқда. Уларнинг хорига қўшилган органнинг товуши бинони ларзага келтириб, кўтаринки кайфият уйғотади.
Тиззалаган кўйи меҳроб қаршисида ўтирган Авиланинг юраги шукроналикдан хаприқмоқда. У бутун умрини денгиз қўшинларига бағишлаб, шахсий ҳаёти ҳақида эртароқ қайғурмади. Хизмат тугагандан кейин вақти-соати етиб, Парвардигор уни энг юксак мукофот – оила билан тақдирлади. Авила ёйилиб жилмайганча елкаси оша ўгирилиб, ёшгина рафиқаси Марияга қаради. Ҳомиладорликнинг сўнгги ойларини бошидан кечираётган аёл учун узун йўлак бўйлаб юриб, меҳроб олдигача келиш қийинчилик туғдирди. Шунга остонага яқин ўрнатилган ўриндиқларнинг бирига чўкди. Мариянинг ёнида уч яшар болакай – уларнинг тўнғич ўғли – Пепе ўтирибди. Отасининг ўгирилганини кўрган кичкинтой ҳаяжон билан қўл силкиди, Авила унга кўзини қисиб қўйди. Буларни кузатиб турган Мариянинг юзига табассум ёйилди.
– Ўзингга шукур, Парвардигор, – шивирлади Авила қадаҳдаги винони қабул қилиш учун меҳробга қайта ўгириларкан.
Худди шу маҳал ибодатхонада қулоқни қоматга келтирувчи портлаш эшитилди.
Яшин тезлигида Авиланинг бутун дунёси куйди.
Портлаш тўлқини адмирални меҳроб томонга отиб юборди. У куйиб кетган инсон аъзолари-ю, парчаланиб кетган тана қолдиқлари орасига тушди. Ҳушига келганда ҳавони тутган ачимсиқ тутун нафас олишга изн бермасди. Авила бир муддат қаердалиги, нималар бўлганини англолмади.
Бироз ўтгач, шанғиллаётган қулоқлари остида аянчли чинқириқлар эшитила бошлади. У аранг бошини хиёл кўтарди, атрофга қараркан, даҳшат билан қаерда эканини ниҳоят англади. Рўй бераётган ишларнинг ҳаммаси шунчаки қўрқинчли туш эканига ўзини ишонтиришга уриниши беҳуда эди. Зўрға ўрнидан туриб, инграётган, мажруҳ жабрдийдаларнинг ёнидан мажолсиз оёқларини судраб ўта бошлади. Қоқилиб, бир неча дақиқа олдин рафиқаси билан ўғли жилмайиб ўтирган ўриндиққа қараб йўл олди.
Лекин у ерда ҳеч нарса йўқ эди – на ўриндиқ ва на инсон.
Фақат қорамтир тусга кирган тош полда ҳалқоб қонга ботган тана қолдиқлари…
***
Қовоқхона эшигидаги қўнғироқ жиринглаб, Авиланинг мудҳиш хотиралари сочилиб кетди. У газли сувни қўлига олди, бир симиришда стаканни бўшатди ва хаёлидан ваҳимали ўйларни қувишга тиришди.
Бар эшиги кенг очилиб, икки забардаст эркак ичкарига кирди. Улар ирланд тилида футбол мухлисларининг аллақандай қўшиғини хиргойи қилишарди, эгниларида қоринларини зўрға ёпиб турган яшил футбол майкаси бор эди. Афтидан, бугунги ўйин ирландларнинг меҳмон жамоаси билан бўлади.
“Кетиш вақти бўлди”, ўйлади Авила. Сўнг жойидан қўзғалиб, ҳисобни сўради. Келишган бариста бошини чайқаб, кўзини қисди ва пул олишдан бош тортди. Авила унга миннатдорлик билдириб, эшикка йўналди.
– Мана бунга қаранглар! – хитоб қилди ҳозиргина келган эркаклардан бири Авиланинг коржомасига қараб. – Испания қиролининг худди ўзи-я!
Ҳар иккала эркак қаҳ‐қаҳ отиб кулиб юборди ва чайқалганча адмиралга яқинлашди.
Авила улардан узоқроқ туриб, тинчгина жўнаб кетишга уринди. Бироқ гавдалироқ эркак унинг қўлини маҳкам сиқиб, бар столига тортди.
– Бир дақиқа, Зоти олийлари! Испанияга келиб қолибмиз, қирол билан бир қадаҳ ичмасак бўлмас!
Авила оҳорли енгига ёпишган эркакнинг кир қўлларига нигоҳ ташлади ва оҳиста деди:
– Мени тинч қўйинг. Кетишим керак!
– Ҳечам-да… Сиз бу ерда пиво ичишингиз керак, amigo! – пишиллади эркак Авиланинг билагини янада маҳкамроқ қисиб. Иккинчи эркак ҳам ифлос бармоқларини адмиралнинг кўкрагига қўндирилган медаллар устида юргиза бошлади. – Туппа-тузук қаҳрамонга ўхшайсиз, отахон?! Ўрта асрлардан қолган шақир‐шуқур тўғноғичми? Нима бало, ярқироқ совут кийган рицармисиз? – деб ҳиринглади эркак энг қадрли медаллардан бирига ниқтаб.
“Ўзингни бос”, эслатди Авила ўзига ўзи. У ҳаёти давомида бу иккиси каби бирор ишни қойиллатиб қўймаган, кимдир жон бериб ҳимоя қилаётган озодлик ва эркини суиистеъмол қиладиган бечора, бахтсиз эркакларга кўп дуч келганди.
– Аслида, – мулойимлик билан жавоб қайтарди Авила, – бу тўғноғич Испан денгиз қўшини – “Unidad de Operaciones Especiales” рамзи ҳисобланади.
– Махсус топшириқлар?.. – эркакнинг қути ўчди. – Ажойиб! Мана бу ниманинг белгиси унда? – у Авиланинг ўнг қўлига ишора қилди.
Адмирал панжасига қаради. Кафтининг юмшоқ қисмида келиб чиқиши ўн тўртинчи асрга бориб тақалувчи қора рамз – татуировка ўйиб ёзилганди.
“Бу белги менинг ҳимоячим, – хаёл қилди Авила рамзни кўздан кечириб. – Аммо ҳозир муҳтож эмасман!”
– Ҳа майли, – гавдали безори бироз юмшаб, Авиланинг билагини қўйиб юборди ва баристага қаради. – Хўш чиройли, айт-чи, сен тоза испанияликмисан?
– Шундай! – мағрурланиб жавоб қайтарди қиз.
– Томирингда ирланд қони йўқми?
– Йўқ!
– Бўлишини истайсанми? – безори бар столига муштлаганча хахолаб кулиб юборди.
– Уни тинч қўйинг! – буйруқ оҳангида деди Авила.
Эркак унга олайиб қаради.
Иккинчи безори Авиланинг кўкрагига туртди.
– Нима қилиш кераклигини ўргатмоқчимисиз бизга?
Авила чуқур нафас олиб, барга имлади – узоқ давом этган саёҳат уни ростдан ҳам толиқтирганди:
– Жаноблар, илтимос, ўтиринглар. Сизларни пиво билан меҳмон қиламан!
“Олийжаноб адмиралнинг қолгани яхши бўлди”, ўйлади бариста ичида. Гарчи ўзини ҳимоя қилишнинг уддасидан чиқса-да, олийжаноб денгизчининг иккита кўча безориси билан келишганига гувоҳ бўлган қиз ич‐ичидан унинг то қовоқхона ёпилгунча кетмаслигини истади.
Авила эркаклар учун иккита пиво, ўзи учун минерал сув буюрди ва жойини қайта эгаллади. Иккала футболсевар безори офицернинг икки ёнига чўкди.
– Минерал сув? – ажабланди эркаклардан бири. – Бирга пиво ичмаймизми?
Авила чарчаганнамо жилмайиб баристага қаради, стаканни бўшатди ва қўзғалиб деди:
– Учрашувга боришим керак. Сизларга яхши ҳордиқ тилайман!
Ўрнидан турган маҳали ҳар иккала эркак худди келишиб олгандек, бараварига қўлларини офицернинг елкасига қўйди ва уни мажбуран курсига ўтқазди. Авиланинг кўзларида ғазаб учқунлари бир зум чақнади‐ю, сўнг ғойиб бўлди.
– Бобожон, севгилингиз билан бизни холи қолдириб кетаверасизми? – безори ёқимсиз тиржайди ва қизга қараб тилини чиқариб, хунук қилиқ қилди.
Офицер анча муддат жим ўтирди, сўнг костюмига қўл чўзди.
Иккала эркак уни ушлади.
