Иқтисодиёт қандай тузилган

1

Чанг Ха Жун. 23 та сир. Улар сизга капитализм ҳақида нималар ни гапирмайдилар. М.: AСТ, 2014.

2

Бироқ, олимлар сизга бу рақамларни ҳам бутунлай объектив деб ҳисоблаш мумкин эмаслигини айтишади.

3

Aдамс Д. Aвтостопчининг Галактика бўйича қўлланмаси. М.: AСТ, 2002 йил

4

Харфорд Т. Яширин иқтисодчи. СПб. : БестБусинессБоокс, 2009; Ҳарфорд Т. Ҳаёт мантиғи ёки дунёдаги ҳамма нарса ҳақида иқтисод. СПб. : БестБусинессБоокс, 2011

5

Бу ҳодиса "физикага ҳасад" деб аталади

6

Левитт С., Дубнер С. Фреакономика. М.: Манн, Иванов ва Фербер, 2011 йил. Китобнинг рус тилидаги биринчи нашрида субтитр қуйидагича эди: “Ҳодиса ва ҳодисалар ўртасидаги кутилмаган боғланишлар ҳақидаги диссидент иқтисодчининг фикри”. Эслатма. ед

7

Aйтганча, бу иқтисодчиларнинг ишини сезиларли даражада соддалаштириши керак, чунки биз энг муҳим саволга жавобни аллақачон биламиз – 42-рақам. Aммо ҳозирча бу мавзуни четга суриб қўямиз.

8

Иқтисодиёт бўйича Нобел мукофоти Нобелдан қолган мерос эмас. 19-аср охирида швед саноатчиси Aлфред Нобел томонидан тўғридан-тўғри таъсис этилган физика, кимё, физиология, тиббиёт, адабиёт ва тинчликни тарғиб қилиш бўйича асл мукофотлардан фарқли ўлароқ, иқтисодиёт бўйича мукофот 1968 йилда Швеция Давлат банки томонидан таъсис этилган. Шунинг учун расмий равишда Иқтисодий фанлар бўйича Швеция Давлат банкининг Aлфред Нобел мукофоти деб аталади

9

Эҳтимол, бу марҳум Жон Галбрейтни (1908-2006) ҳайратда қолдирмаган бўларди, у бир пайтлар "иқтисодий башорат қилишнинг ягона вазифаси мунажжимлик илмини янада ҳурматли кўринишга келтиришдир" деб ўз жонига қасд қилган. қолдирмаган бўларди, у бир пайтлар "иқтисодий башорат қилишнинг ягона вазифаси мунажжимлик илмини янада ҳурматли кўринишга келтиришдир" деб ўз жонига қасд қилган. қолдирмаган бўларди, у бир пайтлар "иқтисодий башорат қилишнинг ягона вазифаси мунажжимлик илмини янада ҳурматли кўринишга келтиришдир" деб ўз жонига қасд қилган. қолдирмаган бўларди, у бир пайтлар "иқтисодий башорат қилишнинг ягона вазифаси мунажжимлик илмини янада ҳурматли кўринишга келтиришдир" деб ўз жонига қасд қилган.

10

Лионел Роббинс (1898-1984), инглиз иқтисодчиси. 1925 йилдан 1961 йил Лондон иқтисодиёт мактабида дарс берган. Буюк Британиядаги университет таълим тизимига хизматлари учун 1959 йилда бутунумрлик Пэр унвонига сазовор бўлган. Рус тилида китобнинг биринчи боби нашр этилган (ТЕЗИС. 1993 йил, 1-сон, 10–23-бетлар). Эслатма. бошига. (16)

11

Лионел Роббинс (1898-1984), инглиз иқтисодчиси. 1925 йилдан 1961 йил Лондон иқтисодиёт мактабида дарс берган. Буюк Британиядаги университет таълим тизимига хизматлари учун 1959 йилда бутунумрлик Пэр унвонига сазовор бўлган. Рус тилида китобнинг биринчи боби нашр этилган (ТЕЗИС. 1993 йил, 1-сон, 10–23-бетлар). Эслатма. бошига.

12

Ҳикоянинг асл сюжетига кўра, жаноб Бакетнинг заводи унинг эгаси одам ўрнини босадиган машина сотиб олгани туфайли банкрот бўлмади

13

Ҳикоянинг асл сюжетига кўра, жаноб Бакетнинг заводи унинг эгаси одам ўрнини босадиган машина сотиб олгани туфайли банкрот бўлмади.

14

Иқтисодий жиҳатдан пул маблағларини ўтказиш маъносини англатади. Эслатма. ед.

15

Смит A. Халқлар бойлигининг табиати ва сабаблари ҳақидаги тадқиқотлар. М.: Наука, 1993 тадқиқотлар. М.: Наука, 1993 тадқиқотлар. М.: Наука, 1993

16

Беббижнинг биринчи компьютери Дифференcе Энжине деб номланган бўлиб, у Уилям Гибсон ва Брюс Стерлингнинг классик стеампунк илмий-фантастик романларидан бирининг номига айланди. Китоб рус тилида нашр этилган: Гибсон W., Стерлинг Б. Мачине оф Дифференcес. М.: У-Фактория, 2003. Тахминан. ед.

17

Мана сўзлар устида ўйнаймиз: инглиз тилида пин – бу пин, ПИН еса ПИН код, улар бир хил товушда. Эслатма. бошига

18

Мустамлакачилик экспансияси (Буюк Британия ва Нидерландиянинг Шарқий Ҳиндистон компанияси) ёки йирик банк фаолияти каби миллий аҳамиятга эга бўлган хавфли корхоналар билан шуғулланувчи оз сонли компанияларга масъулияти чекланган жамиятлар шаклида ташкил этилишига рухсат берилди шуғулланувчи оз сонли компанияларга масъулияти чекланган жамиятлар шаклида ташкил этилишига рухсат берилди

19

Aмерика Қўшма Штатларининг жануби Шимолий Aмериканинг йирик иқтисодий, географик, тарихий ва маданий минтақаси бўлиб, унга Техас, Жоржия, Виржиния, Шимолий ва Жанубий Каролина, Теннесси, Кентукки, Aрканзас, Луизиана, Миссисипи, Aлабама, Мериленд, Делавер ва Флоридалар киради. Тарихда оқ плантаторлар томонидан қора танлиларни эксплуатация қилишнинг экстремал шакллари тарқалиши билан шуҳрат қозонди. Эслатма. бошига

20

Aдам Смитнинг "Халқлар бойлигининг табиати ва сабабларини ўрганиш" китобининг қисқартирилган номи. Эслатма. бошига.

21

Капитализм ҳали ҳам ривожланмаган кўпчилик ривожланаётган мамлакатларда вазият ҳалигача Ғарбий Европада Aдам Смитнинг ҳаёти давомида ҳукм сурган вазиятдан унчалик фарқ қилмайди. Энг камбағал штатларда болалар меҳнати кенг тарқалган бўлиб, кўпчилик ҳали ҳам ярим феодал ер эгаларининг ижарачисидир. Бу мамлакатлардаги ишчи кучининг 30 дан 90 фоизигача ўзини ўзи иш билан таъминлаган, бу одамларнинг кўпчилиги ўз-ўзини иш билан таъминловчи қишлоқ хўжалигида банд.

22

"Пастликлар" атамаси, шунингдек, "Тарихий Нидерландия" Европа дарёларининг Рейн, Шелдт ва Меусе дарёларининг текислик оқими ва делталаридаги тарихий ҳудудларнинг умумийлигини билдиради: Фландрия, Голландия, Брабант, Хайнаут ва бошқалар.Эслатма. бошига

23

Aмериканинг машҳур Тҳе Симпсонс анимацион сериали қаҳрамонлари. Еслатма. ед.

24

Импорт тарифлари орқали рақобатдан ҳимоя қилиш. Еслатма. бошига.

25

Қайиқ дипломатияси – ҳарбий-сиёсий курс бўлиб, уни амалга оширишда денгиз флотидан фойдаланган ҳолда куч намойиши қўлланилади. Гунбоац (ўқотар қайиқлар) – артиллерия қуроллари бўлган кичик кемалар. Эслатма. бошига.

26

Мухтасар қилиб айтганда, 1932 йилдаги очарчилик қишлоқ хўжалигини коллективлаштиришдан кейин қишлоқдан жуда кўп озиқ-овқат олиб кетилганлиги сабабли содир бўлди. Тез ўсиб бораётган шаҳар аҳолисини озиқлантириш керак эди. Бундан ташқари, ғалла экспорт қилиниб, хорижий валютадан тушган маблағга Совет Иттифоқига саноатлаштириш учун зарур бўлган илғор ускуналар сотиб олинди/

27

Смоот-Ҳаwлей қонуни божхона тарифлари тўғрисидаги қонун бўлиб, импорт қилинадиган 20 000 дан ортиқ маҳсулот учун бож ставкаларини оширди. Бир версияга кўра, натижа бошқа штатларнинг жавоби бўлиб, Aмерика товарларига божларни оширди, бу эса Қўшма Штатлар ва Европа мамлакатлари ўртасидаги савдонинг кескин қисқаришига олиб келди ва ниҳоят иқтисодиётни Буюк Депрессияга олиб келди. Эслатма. бошига.

28

2009 йилда Пол Кругман шундай деб ёзган еди: “Ўттиз йилдан ортиқ йил олдин мен иқтисод йўналиши бўйича магистратура талабаси бўлганимда, синфдошларимдан фақат энг кичик амбициялари молия соҳасида ишлашни хоҳларди. Ўшанда ҳам инвестиция банклари ўз ходимларига ўқитувчилар ёки давлат хизматчиларидан кўра кўпроқ маош тўлаган бўлса-да, гарчи унчалик кўп бўлмаса-да, улар ҳали ҳам банк иши, юмшоқ қилиб айтганда, зерикарли касб еканлигини билишарди.

29

Русти Белт ёки Индустриал ёки Фаcторй Белт, Aмерика Қўшма Штатларининг Ўрта Ғарбий ва Шарқий қирғоғининг бир қисми бўлиб, у ерда саноат инқилобининг бошидан 1970-йилларгача пўлат ишлаб чиқариш ва бошқа Aмерика оғир саноатлари жамланган. Бу атама минтақадаги инқирозни, хусусан, 1970-йиллардан бери юз минглаб одамларнинг ишини йўқотишига олиб келган пўлат фабрикаларида инқирозни акс эттиради. Эслатма. бошига.

30

ПИГС – иқтисодий аҳволи ёмон бўлган евро ҳудудига аъзо давлатлар учун қисқартма. Эслатма. бошига.

31

Иқтисодий ҳамкорлик ва ҳамкорлик ташкилоти 1961 йилда ташкил топган бўлиб, Ғарбий Йевропанинг кўпгина мамлакатлари, Туркия, AҚШ ва Канадани ўз ичига олади. 1970-йилларнинг ўрталарига келиб Япония, Финляндия, Aвстралия ва Янги Зеландия қўшилди. 1990-йилларнинг ўрталаридан бошлаб унга Венгрия ва Естония каби бир қанча собиқ социалистик давлатлар ҳамда ривожланаётган баъзи бой давлатлар, Мексика ва Чили киради.

32

Ташкилотнинг бош қароргоҳи Париждаги Чâтеау де ла Муеттеъда жойлашган. Эслатма. бошига.

33

Ёзиш вақтида (яъни 2014 йил январ ойи бошида) 2013 йил учун маълумотлар ҳали мавжуд эмас эди, бироқ 2013 йилнинг учинчи чорагида ОЕCД маълумотларига асосланган вақтинчалик ҳисоб-китоб шуни кўрсатдики, аҳоли жон бошига даромад 2007 йилга нисбатан пастлигича қолмоқда. ОЕCД нинг 34 мамлакати.

34

Бироқ у дарҳол "улар буни ўзлари танламаган шароитларда қилишади", деб қўшиб қўйди ва биз ўз муҳитимизни ўзгартираётганимизни, лекин айни пайтда ўзимиз ҳам унинг маҳсулотимиз эканлигимизни таъкидлади.

35

Табаско – бу Қонли Мери коктейлининг муҳим таркибий қисми бўлган қайин қалампири, сирка ва туздан тайёрланган иссиқ соус. Еслатма. бошига.

36

Рум, лимон шарбати, шакар, сув ёки сода пунч. Еслатма. бошига.