Ота-боболаримиздан мерос бўлган қадим ҳикматларда: “Яратганга, аввало, бемору бечоранинг, муҳтожнинг, ёлғизликдан азоб чекаётган болаларнинг, кексаларнинг дуоси етиб боради”, дейилади.
Сизнинг Меҳрибонлик уйларида кўнгли ўксик етим болаларга, Саховат уйларида яшаётган кексаларга кўрсатаётган мадад, кўмак ва ёрдамингизни барчамиз кўриб турибмиз.
Уруш ўчоғига айланган давлатлардан олиб келинган адашган ҳамюртларимиз – аёлларнинг, болаларнинг севинч кўз ёшларига, афв этилганларнинг миннатдорлик изҳорларига ҳаммамиз гувоҳмиз.
Улуғ аждодларимиз таъкидлаганларидек, “Қўлдан қўлга ўтган бойликнинг эгаси тез-тез ўзгариб туради. Дилдан дилга ўтган бойлик эса мудом яшаб қолади”.
Дилдан дилга ўтган бойлик, шубҳасиз, бу – илм. “Ўзингдан кейингиларга ибрат бўлай десанг, ўзингдан аввалгилардан ўрнак ол”, дейишади.
Шунинг учун ҳам Сиз келажагимиз эгаси бўлган ёшларнинг таълим-тарбиясига чексиз меҳр ва куюнчаклик билан қараяпсиз.
Республика Маънавият ва маърифат кенгаши йиғилишида яна бир ҳақиқатни айтган эдингиз: “Сен маънан ухлаганингда душман уйғоқ бўлади”.
Бу ҳикмат нақадар тўғрилигини бугунги мафкуравий, ғоявий жараёнлар мисолида яққол кўриш мумкин.
Ёшларимиз, азиз фарзандларимизнинг онгу тафаккурини бузиш, бизнинг асрий қадриятларимизга, ўзбекона ахлоқ-одобга ёт ғоялар билан заҳарлаш учун интернет сайтлари, ижтимоий тармоқларда олиб борилаётган ғаразли тарғибот-ташвиқотлар, афсуски, кучайиб бормоқда.
Вилоятимиз ҳокимлиги биносида яқинда Сизнинг иштирокингизда ўтказилган навбатдан ташқари сессияда айтган бир фикрингиз ҳамон қалбимни саволларга кўмади.
“Томгача пахта экдик, лекин косамиз оқармади. Мактаб болаларини ҳам пахтага ҳайдардик. 100 йил эгилиб пахта тердик, лекин уч йилдан бери 6,5 миллион киши пахта теришдан қутулди. Бунга катта қийинчилик ва машаққат билан эришилди, бу кўпчилик ўйлагандай осон бўлгани йўқ. Биз кластерлар ёрдамида гектаридан пахта бўйича 50, ғалла бўйича 100 центнердан ҳосил олмасак, Тошкент вилоятида кутилган натижага эриша олмаймиз”, дедингиз.
Ҳа, буларнинг барчаси куни кеча ушалмас бўлиб туюладиган армонларимиз эмасмиди? Ортда қолган тўрт йил ичида халқимизнинг ана шу орзу-ниятлари ушалди-ку! Наҳотки, буларни сезмаётган, ҳис қилмаётган бўлсак?
Афсуски, айрим ижтимоий тармоқларда, очиқлик ва ошкоралик экан деб, фақат тирноқ остидан кир излаш, бетгачопарлик, андишасизлик, сохта шуҳратга интилиш, мухтасар айтганда, популизмга муккасидан кетиш ҳоллари барчамизни безовта қилиши, ташвишга солиши керак.
Мамлакатимизда юз бераётган ўзгаришларни холисона эътироф этиш, улардан қувониш, умуман, яхшиликни, ёруғликни кўра билиш, ислоҳотлар моҳиятини англаб етиш, уларнинг натижаларини тан олиш учун ҳам одамда виждон, мардлик ва инсоф бўлиши зарур.
Ўз юртини, ўз мамлакатини фақат қора бўёқларга чаплаш орқали ёлғон обрў орттириш на одамгарчилик, на ватанпарварлик, на диёнат мезонларига тўғри келади. Бу бошдан-оёқ маънавий таназзул белгисидир.
Албатта, ҳаёт бор экан, муаммо бор. Муаммо ва камчилик бор экан, уларни бартараф этиш учун доимо ислоҳотларга эҳтиёж ҳам бор. Бинобарин, жамият ҳаётида ҳақ сўзга, танқидий қарашга бўлган зарурат табиийдир.
Бу ғоят муҳим фикрни Сиз ўз чиқишларингизда доимо таъкидлаб келмоқдасиз, барча раҳбарларни мана шундай муҳитда яшаш ва ишлашга даъват этмоқдасиз.
Аммо холисона, дўстона танқид танқидбозликка, муаммони кўрсатиш шахсни таҳқирлашга, манфаатлар ўйинига айланиб кетмаслиги шарт.
Бугун негадир шароит ва имкониятлар кенгайгани сари баъзи одамларда боқимандалик кайфияти кучайиб бораётгандек, назаримда. Аксарият кишилар дунёқарашида эгоизм – худбинлик кучайиб, ижтимоий ялқовлик “синдром”и кўзга ташланмоқда.
Чиноз туманида бўлганингизда куюнчаклик билан айтганингиздек, нега одамларимиз ўз томорқаларига бепарво қарайди? Нега лоақал ўзи яшайдиган ҳовлисининг деворини оқлаб, кўчасини супуриб, чор-атрофини озода тутмайди?
Биз азалдан тозалик, озодаликка ор-номус даражасида қараган, “Поклик — иймондандир” деб биладиган халқмиз-ку, ахир?!
Одамлар онгини ўзгартириш, уларнинг дунёқараши, маданий савиясини кўтариш айни куннинг ҳақиқатан ҳам энг муҳим талабидир.
Биз – вилоят зиёлилари, фаоллар, нуронийлар, мутасадди ва кайвонилар, кенг жамоатчилик бу борада томошабин бўлиб турсак, ким бу эзгу ниятларимизни амалга оширади?
Буюк файласуф Абу Наср Форобий ўз асарларида тарбия таълимдан устун турадиган ва таълимга нисбатан эрта бошланадиган жараён эканини исботлаб берган.
Демак, таълим-тарбияга, маънавий озуқага ёшлар кўпроқ муҳтож бўлади. Аслида бу табиий жараён. Ота-она ўз фарзандининг бахтли ва фаровон ҳаёт кечиришини, оилавий анъаналар, миллий қадриятларимизнинг бардавом бўлишини таъминлаш учун боласига тарбия беришга Аллоҳ олдида ҳам, эл-юрт олдида ҳам бурчлидир. Биз мана шу олтин қоидаларни ҳеч қачон унутмаслигимиз керак.
Ҳурматли Президент, Сиз маданият ва маънавият, хусусан, адабиётимиз тараққиётига ҳам бемисл ғамхўрлик қилаётганингизни биз – қалам аҳли миннатдорлик билан эътироф этамиз.
Бу ҳақиқатни бутун мамлакатимизда маданий ва адабий жараёнларни кузатиб бораётган инсонлар мендан ҳам чиройлироқ қилиб ифодалаб беришларига ишончим комил.
Пойтахти азимда қурилган Адиблар хиёбони, у ерда қад ростлаган Ёзувчилар уюшмасининг янги биноси, Ижодкорлар уйи кечагина етиб бўлмас орзулар эди!
Сизнинг ташаббусингиз билан аввал Зомин туманида, мана энди Паркент туманида шоир-адиблар учун ажойиб маскан қуриб битказилди. Бундай гўзал ва замонавий ижод боғларида, насиб этса, ҳали кўплаб бадиий етук асарлар яратилади.
Мен ҳали турли вилоятларда барпо этилган, улуғ ёзувчиларимиз номи билан аталган ижод мактаблари, янги театр ва музейлар, маданият ва санъат масканлари, истироҳат боғлари, спорт иншоотлари ҳақида сўз юритмадим. Чунки буларнинг барчасини фақат санаб чиқиш учун ҳам жуда кўп вақт керак бўлади.
Бевосита Тошкент вилоятидаги адабий муҳит ҳам кундан-кунга ривожланиб бормоқда. Яқинда вилоятимиз ёш ижодкорларининг “Нурафшон илҳомлар” деб номланган альманахини чоп эттирдик. Сизнинг ташаббусингиз билан қайтадан чирой очган Бўка туманининг ёш қаламкашлари учун алоҳида альманах нашр этилди. Яна бир неча ёшларимизнинг “Биринчи китобим” туркуми остида илк тўпламларини тақдим этиш арафасида турибмиз.
Мухтасар айтганда, ёшларда китобга, ижодга уйғонган ҳавасни алангалатиш, шу орқали ўзбек адабиёти ривожига ҳисса қўшишдек олижаноб ҳаракатларимиз кучайиб бормоқда.
Муҳтарам Президент!
Сиз давлат раҳбари сифатида фаолиятингизни бошлаган дастлабки кунларда “Меҳнаткаш, оқкўнгил, бағрикенг халқимиз биздан рози бўлса, Яратган ҳам биздан рози бўлади”, деган ўта муҳим бир фикрни, аниқроғи, ҳаётий даъватни илгари сурган эдингиз.
Бугун мана шу эзгу интилишлар аста-секин рўёбга чиқмоқда.
Эл-юрт дардига дармон бўлишдек машаққатли ва шарафли вазифани адо этишда Сизга бир ижодкор сифатида мустаҳкам соғлиқ, куч-ғайрат ва доимий ютуқлар тилайман.
(«Халқ сўзи» газетасининг 61-сони, 2021 йил)
(«Янгиланаётган Ўзбекистон»
китобидан тукум мақолалар)
БОБУР ТУШЛАРИГА
НУР БЕРГАН ДИЁР
ТОШКЕНТ ВИЛОЯТИНИНГ ИСТИҚБОЛИ —
ЎЗБЕКИСТОН ИСТИҚБОЛИ
Тарих қаъридаги улуғ ҳақиқатлар
Менимча, она юрт ҳақида сўз айтишга чоғланган ҳар қандай ижодкор борки шундай ҳис-туйғу, андиша таъсирида тараддудланиб, ўйланиб қолади: Ватан тўғрисида ёзиш, фикр юритиш осон эмас. Ватан ҳақида сўз айтмоқ, адолат, вафо ва садоқатнинг амалдаги намоёнига дуч келиш, умр хирмонидаги ҳосилни сарҳисоб қилиш каби беҳад ҳаяжонли ва масъулиятли ҳолат аслида. Нимасини айтасиз, чуқурроқ ўйлаб қарайдиган бўлсак, Она ҳақида, Ватан таърифида битилмаган сўз, қоғозга тушмаган ибора қолмагандек гўё. Айни вақтда, муҳаббат қадимий туйғу, лекин ҳар бир юрак уни ўз ҳиссиётлари билан янгилайди.
Ҳақиқатан инсон учун онадек азиз ва мукаррам бўлган, киндик қонимиз томган муқаддас тупроқни барчамиз Ватан дея шарафлаймиз, айни вақтда ҳар биримизнинг қалбимиз тўрида у билан боғлиқ бетакрор хотиралар, ҳиссиётлар бор. Инсонлар, тақдирлар бир-бирига ўхшамагани каби, Ватан ҳақидаги ўй-кечинмаларимиз ҳам алоҳида хусусиятлари билан ажралиб туради, зинҳор бир-бирига ўхшамайди.
Машҳур қўшиқда айтилганидек, Ватан, она юртга муҳаббат нимадан бошланади? Агар дунёда ота-она, туғилган юрт, мунис болалигимиз кечган хонадон, биз еру кўкни чангитиб ўйнаган кўчалар, ёз чилласида чўмилган анҳорлар, от чоптирган қир-адирлар, оналаримиз билан бирга кетмон кўтариб борган далалар, талабалик йилларимиз завқи ва масъулияти билан тўлиқ уйқусиз кечалар, мусаффо осмон, суюкли фарзандларимиз, жажжи набираларимиз, севимли ёримиз, қўйинг-чи, умр деб аталмиш ҳаёт йўлимиздаги нарсаларнинг барча-барчаси бўлмаса эди, ўзингиз айтинг, бирорта мактаб, дорилфунун ёки академия қалбимизда Ватан туйғусини тарбиялай олармиди? Йўқ, асло йўқ, албатта. Бинобарин, Ватан – бу бизнинг бутун ҳаётимиз, умримиз, фаолиятимиз сарҳисоби. Шунинг учун Ватан деганда, кўнглимиз тубидан кутилмаган қайноқ ва сеҳрли туйғулар, мунаввар сўзлар отилиб чиқа бошлайди. Ватан ҳақида ёзганимизда оппоқ қоғоз узра сўз эмас, бамисоли нур ёғилгандек бўлади.
Мен туғилиб вояга етган, бир умр бебаҳо неъматларидан баҳраманд бўлиб келаётган Тошкент вилояти, бу қадимий ва гўзал воҳа, унинг Паркент деб аталмиш, Чотқол тоғ тизмаларининг шимоли-шарқий қисмида жойлашган мафтункор гўша мен учун муқаддас бешик бўлиб, туз-насиба бериб вояга етказган, қайғули кунларимда бошимни силаб, кўнглимга далда бўлган, қувончли кунларимда «баракалла, болам» дея ҳаммадан кўп хурсанд бўлган мўътабар маъводир. Ватан ичра табаррук ватан бўлган, мени камолга етказиб, элга қўшган, қўлимга қалам берган, дилимга илҳом солган бу юрт олдида, унинг мард ва меҳнаткаш, ориятли, тарихнинг не-не синов ва ташвишлари, мустақиллик даврининг саодатли дамларини бошидан ўтказган инсонлари олдида ҳамиша узиб бўлмас қарздорлик ҳисси билан яшайман.
Ҳаммамиз гувоҳи бўлиб турганимиздек, бугунги кунда вақт, замон суръати шу қадар шиддатли ва тиғизки, бу ҳаётга, жамиятимиздаги ўзгаришларга, одамларнинг орзу-интилишларига кечаги қараш ва мезонлар билан баҳо бериб бўлмайди. Айниқса, кейинги йилларда Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида шундай улкан қадамлар билан олдинга интилмоқдаки, бундай жасорат, азму шижоат, ўн йиллар давомида ечилмай келган муаммоларга ечим топиш салоҳияти нафақат халқимиз, балки жаҳон ҳамжамияти томонидан ҳам юксак эътироф этилмоқда. Эл-юртимиз ўртасида юриб, кўпни кўрган оқсоқоллар, турли соҳа вакиллари билан мулоқот қилганимизда, «Оллоҳ таоло бошимизга шундай халқпарвар, инсонпарвар, улуғ ва донишманд, сўзи билан иши бир, мард ва жўмард инсонни соябон қилиб, йўлбошчи қилиб юборгани учун ҳар қанча шукроналар айтсак, арзийди», деган дил изҳорларини эшитдик. Халқ баҳоси – ҳақ баҳо. Ундан ўтказиб бу борада бирор сўз айтишимиз қийин, албатта. Юртбошимизнинг жумладан, биз илм-фан, маданият, адабиёт ва санъат аҳлига кўрсатаётган юксак эътиборини ҳар қадамда сезиб, ҳис қилиб турибмиз. Бу ҳақда кўп гапирмасдан, фақат биргина мисол – Тошкент вилояти, Паркент туманининг Чотқол тизмалари бағридаги сўлим гўшаси бўлган Заркент қишлоғида 50 ўринли дам олиш маскани, ижод уйини барпо этилганини таъкидлаб ўтмоқчиман. Оддий халқ вакиллари биз ижодкорларни кўз ўнгимизда қад ростлаётган ана шу бино билан қутлаётгани кўксимизни тоғдек кўтармоқда.
***
