banner banner banner
Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Оценить:
 Рейтинг: 0

Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej


Pla?t-il? zeide zy. (– Slucham? powiedziala; pla?t-il – slucham, zeide zy – powiedziala).

Ik herstelde my eenigszins, en ging voort: (Troche sie otrzasnalem i kontynuowalem; ik herstelde my eenigszins – troche sie otrzasnalem, en ging voort – i kontynuowalem).

Meenin aeide thea, en…dat Egypte een geschenk van den Nyl was. (– Meenin aeide thea, i… ze Egipt to dar Nilu; meenin aeide thea – meenin aeide thea, en…dat Egypte een geschenk van den Nyl was – i… ze Egipt to dar Nilu).

Ik ben overtuigd dat ik in de kennismaking zou geslaagd zyn, indien niet op dat oogenblik een myner makkers uit kinderachtige baldadigheid my een zoo harden stoot in den rug had gegeven, dat ik heel onzacht tegen de uitstalkast aanvloog, die op halvemanshoogte de voorzy van de kraam afsloot. (Jestem przekonany, ze udaloby mi sie nawiazac znajomosc, gdyby nie to, ze w tym momencie jeden z moich kolegоw z dziecinnej zlosliwosci pchnal mnie tak mocno w plecy, ze uderzylem gwaltownie w lade, ktоra na wysokosci pоl czlowieka zamykala front straganu; ik ben overtuigd dat ik in de kennismaking zou geslaagd zyn – jestem przekonany, ze udaloby mi sie nawiazac znajomosc, indien niet op dat oogenblik een myner makkers uit kinderachtige baldadigheid – gdyby nie to, ze w tym momencie jeden z moich kolegоw z dziecinnej zlosliwosci, my een zoo harden stoot in den rug had gegeven – pchnal mnie tak mocno w plecy, dat ik heel onzacht tegen de uitstalkast aanvloog – ze uderzylem gwaltownie w lade, die op halvemanshoogte de voorzy van de kraam afsloot – ktоra na wysokosci pоl czlowieka zamykala front straganu).

Ik voelde een greep in myn nek…een tweeden greep veel lager…ik zweefde een oogenblik…en vооr ik recht begreep hoe de zaken stonden, was ik in de kraam van den Griek, die in verstaanbaar fransch zei dat ik een gamin was, en dat hy de policie roepen zou. (Poczulem uchwyt na mojej szyi… drugi uchwyt znacznie nizej… unosilem sie przez chwile… i zanim zrozumialem, jak sie rzeczy maja, bylem w straganie Greka, ktоry w zrozumialym francuskim powiedzial, ze jestem gaminem i ze wezwie policje; ik voelde een greep in myn nek – poczulem uchwyt na mojej szyi, een tweeden greep veel lager – drugi uchwyt znacznie nizej, ik zweefde een oogenblik – unosilem sie przez chwile, en vооr ik recht begreep hoe de zaken stonden – i zanim zrozumialem, jak sie rzeczy maja, was ik in de kraam van den Griek – bylem w straganie Greka, die in verstaanbaar fransch zei dat ik een gamin was – ktоry w zrozumialym francuskim powiedzial, ze jestem gaminem, en dat hy de policie roepen zou – i ze wezwie policje).

Nu was ik wel dicht by het meisje, maar genoegen deed het me niet. (Bylem teraz blisko dziewczyny, ale nie sprawialo mi to przyjemnosci; nu was ik wel dicht by het meisje – bylem teraz blisko dziewczyny, maar genoegen deed het me niet – ale nie sprawialo mi to przyjemnosci).

Ik schreide, en bad om genade, want ik zat vreeselyk in angst. (Plakalem i blagalem o laske, poniewaz bylem strasznie przerazony; ik schreide – plakalem, en bad om genade – i blagalem o laske, want ik zat vreeselyk in angst – poniewaz bylem strasznie przerazony).

Maar het baatte niet. (Ale to nie pomoglo; maar het baatte niet – ale to nie pomoglo).

De Griek hield me by den arm, en schopte my. (Grek trzymal mnie za ramie i kopal mnie; de Griek hield me by den arm – Grek trzymal mnie za ramie, en schopte my – i kopal mnie).

Ik zocht naar myn makkers – we hadden juist dien morgen veel over Scaevola te doen gehad, die zyn hand in 't vuur stak, en in hun latynsche opstellen hadden ze dit zoo heel mooi gevonden – jawel! (Szukajac moich kolegоw – wlasnie tego ranka duzo rozmawialismy o Scaevoli, ktоry wlozyl reke do ognia, a w swoich lacinskich wypracowaniach uznali to za bardzo piekne – tak!; ik zocht naar myn makkers – szukajac moich kolegоw, we hadden juist dien morgen veel over Scaevola te doen gehad – wlasnie tego ranka duzo rozmawialismy o Scaevoli, die zyn hand in 't vuur stak – ktоry wlozyl reke do ognia, en in hun latynsche opstellen hadden ze dit zoo heel mooi gevonden – a w swoich lacinskich wypracowaniach uznali to za bardzo piekne, jawel – tak).

Niemand was daar gebleven om voor my een hand in 't vuur te steken… (Nikt tam nie zostal, aby wlozyc reke do ognia za mnie…; niemand was daar gebleven – nikt tam nie zostal, om voor my een hand in 't vuur te steken – aby wlozyc reke do ognia za mnie).

Zоо meende ik. (Tak myslalem; zоо meende ik – tak myslalem).

Maar zie, daar vloog op-eens myn Sjaalman door de achterdeur de kraam in. (Ale zobacz, nagle mоj Sjaalman wpadl przez tylne drzwi do straganu; maar zie – ale zobacz, daar vloog op-eens myn Sjaalman door de achterdeur de kraam in – nagle mоj Sjaalman wpadl przez tylne drzwi do straganu).

Hy was niet groot of sterk, en pas een jaar of dertien oud, maar hy was een vlug en dapper mannetje. (Nie byl duzy ani silny, mial zaledwie trzynascie lat, ale byl zwinny i odwazny; hy was niet groot of sterk – nie byl duzy ani silny, en pas een jaar of dertien oud – mial zaledwie trzynascie lat, maar hy was een vlug en dapper mannetje – ale byl zwinny i odwazny).

Nog zie 'k zyn oogen flikkeren – anders zagen ze flauw – hy gaf den Griek een vuistslag, en ik was gered. (Wciaz widze jego blyszczace oczy – zwykle byly matowe – uderzyl Greka piescia, a ja bylem uratowany; nog zie 'k zyn oogen flikkeren – wciaz widze jego blyszczace oczy, anders zagen ze flauw – zwykle byly matowe, hy gaf den Griek een vuistslag – uderzyl Greka piescia, en ik was gered – a ja bylem uratowany).

Later heb ik gehoord dat de Griek hem duchtig geslagen heeft, maar omdat ik een vast principe heb, me nooit te bemoeien met dingen die me niet aangaan, ben ik terstond weggeloopen. (Pоzniej dowiedzialem sie, ze Grek go solidnie pobil, ale poniewaz mam stala zasade, aby nigdy nie mieszac sie w sprawy, ktоre mnie nie dotycza, natychmiast ucieklem; later heb ik gehoord dat de Griek hem duchtig geslagen heeft – pоzniej dowiedzialem sie, ze Grek go solidnie pobil, maar omdat ik een vast principe heb – ale poniewaz mam stala zasade, me nooit te bemoeien met dingen die me niet aangaan – aby nigdy nie mieszac sie w sprawy, ktоre mnie nie dotycza, ben ik terstond weggeloopen – natychmiast ucieklem).

Ik heb het dus niet gezien. (Wiec tego nie widzialem; ik heb het dus niet gezien – wiec tego nie widzialem).

Ziedaar de reden waarom zyn trekken me zoo aan reukwerk herinnerden, en hoe men in Amsterdam twist kan krygen met een Griek. (Oto powоd, dla ktоrego jego rysy przypominaly mi zapachy i jak mozna w Amsterdamie wdac sie w klоtnie z Grekiem; ziedaar de reden waarom zyn trekken me zoo aan reukwerk herinnerden – oto powоd, dla ktоrego jego rysy przypominaly mi zapachy, en hoe men in Amsterdam twist kan krygen met een Griek – i jak mozna w Amsterdamie wdac sie w klоtnie z Grekiem).

Als op latere kermissen die man weer met zyn kraam op de Westermarkt stond, ging ik my altyd elders vermaken. (Jesli na pоzniejszych jarmarkach ten czlowiek znоw stal ze swoim straganem na Westermarkt, zawsze bawilem sie gdzie indziej; als op latere kermissen die man weer met zyn kraam op de Westermarkt stond – jesli na pоzniejszych jarmarkach ten czlowiek znоw stal ze swoim straganem na Westermarkt, ging ik my altyd elders vermaken – zawsze bawilem sie gdzie indziej).

Daar ik veel van wysgeerige opmerkingen houd, moet ik u toch even zeggen, lezer, hoe wonderbaar de zaken dezer wereld aan elkander hangen. (Poniewaz bardzo lubie filozoficzne uwagi, musze ci powiedziec, czytelniku, jak cudownie sprawy tego swiata sie ze soba lacza; daar ik veel van wysgeerige opmerkingen houd – poniewaz bardzo lubie filozoficzne uwagi, moet ik u toch even zeggen – musze ci powiedziec, lezer, hoe wonderbaar de zaken dezer wereld aan elkander hangen – czytelniku, jak cudownie sprawy tego swiata sie ze soba lacza).

Als de oogen van dat meisje minder zwart waren geweest, als ze korter vlechten had gehad, of als men my niet tegen die winkelkast had aangeworpen, zoudt ge nu dit boek niet lezen. (Gdyby oczy tej dziewczyny byly mniej czarne, gdyby miala krоtsze warkocze, lub gdyby mnie nie rzucono na te lade, teraz nie czytalbys tej ksiazki; als de oogen van dat meisje minder zwart waren geweest – gdyby oczy tej dziewczyny byly mniej czarne, als ze korter vlechten had gehad – gdyby miala krоtsze warkocze, of als men my niet tegen die winkelkast had aangeworpen – lub gdyby mnie nie rzucono na te lade, zoudt ge nu dit boek niet lezen – teraz nie czytalbys tej ksiazki).

Wees dus dankbaar dat dit zoo gebeurd is. (Badz wiec wdzieczny, ze tak sie stalo; wees dus dankbaar dat dit zoo gebeurd is – badz wiec wdzieczny, ze tak sie stalo).

Geloof me, alles in de wereld is goed, zоо als het is, en ontevreden menschen die altyd klagen, zyn myn vrienden niet. (Wierz mi, wszystko na swiecie jest dobre, tak jak jest, a niezadowoleni ludzie, ktоrzy zawsze narzekaja, nie sa moimi przyjaciоlmi; geloof me, alles in de wereld is goed – wierz mi, wszystko na swiecie jest dobre, zоо als het is – tak jak jest, en ontevreden menschen die altyd klagen – a niezadowoleni ludzie, ktоrzy zawsze narzekaja, zyn myn vrienden niet – nie sa moimi przyjaciоlmi).

Daar hebt ge Busselinck & Waterman…maar ik moet voortgaan, want myn boek moet af voor de voorjaarsveiling. (Oto masz Busselinck & Waterman… ale musze kontynuowac, bo moja ksiazka musi byc gotowa przed wiosenna aukcja; daar hebt ge Busselinck & Waterman – oto masz Busselinck & Waterman, maar ik moet voortgaan – ale musze kontynuowac, want myn boek moet af voor de voorjaarsveiling – bo moja ksiazka musi byc gotowa przed wiosenna aukcja).

Ronduit gezegd – want ik houd van de waarheid – was my het weerzien van dien persoon niet aangenaam. (Mоwiac szczerze – bo lubie prawde – to spotkanie z ta osoba nie bylo mi przyjemne; ronduit gezegd – mоwiac szczerze, want ik houd van de waarheid – bo lubie prawde, was my het weerzien van dien persoon niet aangenaam – to spotkanie z ta osoba nie bylo mi przyjemne).

Ik bemerkte terstond dat het geen soliede konnexie was. (Od razu zauwazylem, ze to nie jest solidne polaczenie; ik bemerkte terstond – od razu zauwazylem, dat het geen soliede konnexie was – ze to nie jest solidne polaczenie).

Hy zag zeer bleek, en toen ik hem vroeg hoe laat het was, wist hy 't niet. (Wygladal bardzo blado, a kiedy zapytalem go, ktоra godzina, nie wiedzial; hy zag zeer bleek – wygladal bardzo blado, en toen ik hem vroeg hoe laat het was – a kiedy zapytalem go, ktоra godzina, wist hy 't niet – nie wiedzial).

Dit zyn dingen, waar een mensch op let, die zoo'n twintig jaar de beurs bezocht heeft, en zooveel heeft bygewoond. (To sa rzeczy, na ktоre zwraca uwage czlowiek, ktоry przez okolo dwadziescia lat odwiedzal gielde i wiele widzial; dit zyn dingen, waar een mensch op let – to sa rzeczy, na ktоre zwraca uwage czlowiek, die zoo'n twintig jaar de beurs bezocht heeft – ktоry przez okolo dwadziescia lat odwiedzal gielde, en zooveel heeft bygewoond – i wiele widzial).

Ik heb al wat huizen zien vallen! (Widzialem juz, jak upadaly domy!; ik heb al wat huizen zien vallen – widzialem juz, jak upadaly domy).

Ik meende dat hy rechts zou gaan, en zei dat ik links moest. (Myslalem, ze pоjdzie w prawo, a ja powiedzialem, ze musze w lewo; ik meende dat hy rechts zou gaan – myslalem, ze pоjdzie w prawo, en zei dat ik links moest – a ja powiedzialem, ze musze w lewo).

Doch zie, hy ging ook links, en ik kon dus niet vermyden in gesprek te treden. (Ale zobacz, poszedl tez w lewo, wiec nie moglem uniknac rozmowy; doch zie – ale zobacz, hy ging ook links – poszedl tez w lewo, en ik kon dus niet vermyden in gesprek te treden – wiec nie moglem uniknac rozmowy).

Maar ik bedacht gedurig dat hy niet wist hoe laat het was, en bespeurde bovendien dat zyn jasje tot aan de kin was dichtgeknoopt – dat een zeer slecht merk is – zoodat ik den toon van ons onderhoud wat flauw blyven liet. (Ale ciagle myslalem, ze nie wiedzial, ktоra godzina, i zauwazylem, ze jego kurtka byla zapieta pod szyje – co jest bardzo zlym znakiem – wiec nasza rozmowa byla troche nijaka; maar ik bedacht gedurig dat hy niet wist hoe laat het was – ale ciagle myslalem, ze nie wiedzial, ktоra godzina, en bespeurde bovendien dat zyn jasje tot aan de kin was dichtgeknoopt – i zauwazylem, ze jego kurtka byla zapieta pod szyje, dat een zeer slecht merk is – co jest bardzo zlym znakiem, zoodat ik den toon van ons onderhoud wat flauw blyven liet – wiec nasza rozmowa byla troche nijaka).

Hy verhaalde my dat hy in Indie was geweest, dat hy getrouwd was, dat hy kinderen had. (Opowiedzial mi, ze byl w Indiach, ze jest zonaty, ze ma dzieci; hy verhaalde my – opowiedzial mi, dat hy in Indie was geweest – ze byl w Indiach, dat hy getrouwd was – ze jest zonaty, dat hy kinderen had – ze ma dzieci).

Ik had daar niets tegen, maar vond er niets belangryks in. (Nie mialem nic przeciwko temu, ale nie uwazalem tego za wazne; ik had daar niets tegen – nie mialem nic przeciwko temu, maar vond er niets belangryks in – ale nie uwazalem tego za wazne).

By de Kapelsteeg – ik ga anders nooit door die steeg, omdat het voor een fatsoenlyk man niet staat, vind ik – maar ditmaal wilde ik by de Kapelsteeg rechts-af-slaan. (Przy Kapelsteeg – nigdy nie chodze ta uliczka, poniewaz uwazam, ze to nie pasuje do porzadnego czlowieka – ale tym razem chcialem skrecic w prawo przy Kapelsteeg; by de Kapelsteeg – przy Kapelsteeg, ik ga anders nooit door die steeg – nigdy nie chodze ta uliczka, omdat het voor een fatsoenlyk man niet staat – poniewaz uwazam, ze to nie pasuje do porzadnego czlowieka, maar ditmaal wilde ik by de Kapelsteeg rechts-af-slaan – ale tym razem chcialem skrecic w prawo przy Kapelsteeg).

Ik wachtte tot wy dat straatje byna voorby waren, om goed te doen blyken dat zyn weg rechtuit leidde, en toen zei ik zeer beleefd…want beleefd ben ik altyd, men kan nooit weten hoe men later iemand noodig heeft: (Czekalem, az prawie przejdziemy te uliczke, aby dobrze zaznaczyc, ze jego droga prowadzi prosto, a potem powiedzialem bardzo uprzejmie… bo zawsze jestem uprzejmy, nigdy nie wiadomo, kogo pоzniej sie potrzebuje; ik wachtte tot wy dat straatje byna voorby waren – czekalem, az prawie przejdziemy te uliczke, om goed te doen blyken dat zyn weg rechtuit leidde – aby dobrze zaznaczyc, ze jego droga prowadzi prosto, en toen zei ik zeer beleefd – a potem powiedzialem bardzo uprzejmie, want beleefd ben ik altyd – bo zawsze jestem uprzejmy, men kan nooit weten hoe men later iemand noodig heeft – nigdy nie wiadomo, kogo pоzniej sie potrzebuje).

Het was me byzonder aangenaam u weer te zien, m'nheer… r… r! En… ?n… ?n… ik rekommandeer me! Ik moet hierin. (– Bylo mi bardzo milo znоw pana zobaczyc, panie… r… r! I… i… i… polecam sie! Musze tu wejsc; het was me byzonder aangenaam u weer te zien – bylo mi bardzo milo znоw pana zobaczyc, m'nheer… r… r! – panie… r… r! en… ?n… ?n… ik rekommandeer me! – i… i… i… polecam sie! ik moet hierin – musze tu wejsc).

Toen keek hy me heel gek aan, en zuchtte, en vatte op-eens een knoop van myn jas… (Wtedy spojrzal na mnie dziwnie, westchnal i nagle zlapal guzik mojego plaszcza…; toen keek hy me heel gek aan – wtedy spojrzal na mnie dziwnie, en zuchtte – i westchnal, en vatte op-eens een knoop van myn jas – i nagle zlapal guzik mojego plaszcza).

Beste Droogstoppel, zeide hy, ik heb u iets te vragen. (– Drogi Droogstoppel, powiedzial, mam do ciebie prosbe; beste Droogstoppel – drogi Droogstoppel, zeide hy – powiedzial, ik heb u iets te vragen – mam do ciebie prosbe).

Er ging my een rilling door de leden. (Przeszedl mnie dreszcz; er ging my een rilling door de leden – przeszedl mnie dreszcz).

Hy wist niet hoe laat het was, en wilde my iets vragen! (Nie wiedzial, ktоra godzina, a chcial mnie o cos prosic!; hy wist niet hoe laat het was – nie wiedzial, ktоra godzina, en wilde my iets vragen – a chcial mnie o cos prosic).

Natuurlyk antwoordde ik dat ik geen tyd had, en naar de beurs moest, schoon het avend was. (Oczywiscie odpowiedzialem, ze nie mam czasu i musze isc na gielde, chociaz byl wieczоr; natuurlyk antwoordde ik dat ik geen tyd had – oczywiscie odpowiedzialem, ze nie mam czasu, en naar de beurs moest – i musze isc na gielde, schoon het avend was – chociaz byl wieczоr).

Maar als men zoo'n twintig jaren de beurs heeft bezocht…en iemand wil u iets vragen, zonder te weten hoe laat het is… (Ale jesli ktos przez dwadziescia lat chodzil na gielde… i ktos chce cie o cos prosic, nie wiedzac, ktоra godzina…; maar als men zoo'n twintig jaren de beurs heeft bezocht – ale jesli ktos przez dwadziescia lat chodzil na gielde, en iemand wil u iets vragen – i ktos chce cie o cos prosic, zonder te weten hoe laat het is – nie wiedzac, ktоra godzina).

Ik maakte myn knoop los, groette heel beleefd – want beleefd ben ik altyd – en ging de Kapelsteeg in, wat ik anders nooit doe, omdat het niet fatsoenlyk is, en fatsoen gaat my boven alles. (Rozpialem swоj guzik, bardzo uprzejmie sie uklonilem – bo zawsze jestem uprzejmy – i wszedlem w Kapelsteeg, czego nigdy nie robie, poniewaz to nie przystoi, a przyzwoitosc jest dla mnie najwazniejsza; ik maakte myn knoop los – rozpialem swоj guzik, groette heel beleefd – bardzo uprzejmie sie uklonilem, want beleefd ben ik altyd – bo zawsze jestem uprzejmy, en ging de Kapelsteeg in – i wszedlem w Kapelsteeg, wat ik anders nooit doe – czego nigdy nie robie, omdat het niet fatsoenlyk is – poniewaz to nie przystoi, en fatsoen gaat my boven alles – a przyzwoitosc jest dla mnie najwazniejsza).

Ik hoop dat niemand het gezien heeft. (Mam nadzieje, ze nikt tego nie widzial; ik hoop dat niemand het gezien heeft – mam nadzieje, ze nikt tego nie widzial).

Rozdzial 3: Wprowadzenie Ludwiga Sterna

Derde hoofdstuk

Toen ik een dag daarna van de beurs kwam, zei Frits dat er iemand geweest was om my te spreken. (Kiedy nastepnego dnia wrоcilem z gieldy, Frits powiedzial, ze ktos przyszedl mnie zobaczyc; toen ik een dag daarna van de beurs kwam – kiedy nastepnego dnia wrоcilem z gieldy, zei Frits – Frits powiedzial, dat er iemand geweest was om my te spreken – ze ktos przyszedl mnie zobaczyc). Naar de beschryving was het de Sjaalman. (Z opisu wynikalo, ze to byl Sjaalman; naar de beschryving – z opisu, was het de Sjaalman – to byl Sjaalman). Hoe hy me gevonden had… nu ja, 't adreskaartje! (Jak mnie znalazl… ach tak, wizytоwka!; hoe hy me gevonden had – jak mnie znalazl, nu ja – ach tak, 't adreskaartje – wizytоwka!). Ik dacht er over, myn kinderen van school te nemen, want het is lastig, nog twintig, dertig jaren later te worden nagezeten door een schoolkameraad die een sjaal draagt in plaats van een jas, en die niet weet hoe laat het is. (Zastanawialem sie nad zabraniem dzieci ze szkoly, bo to klopotliwe, byc sciganym przez dwadziescia, trzydziesci lat przez kolege ze szkoly, ktоry nosi szal zamiast plaszcza i nie wie, ktоra godzina; ik dacht er over – zastanawialem sie, myn kinderen van school te nemen – nad zabraniem dzieci ze szkoly, want het is lastig – bo to klopotliwe, nog twintig, dertig jaren later – jeszcze dwadziescia, trzydziesci lat pоzniej, te worden nagezeten door een schoolkameraad – byc sciganym przez kolege ze szkoly, die een sjaal draagt in plaats van een jas – ktоry nosi szal zamiast plaszcza, en die niet weet hoe laat het is – i nie wie, ktоra godzina). Ook heb ik Frits verboden naar de Westermarkt te gaan, als er kramen staan. (Zabronilem tez Fritsowi chodzic na Westermarkt, kiedy sa tam stragany; ook heb ik Frits verboden – zabronilem tez Fritsowi, naar de Westermarkt te gaan – chodzic na Westermarkt, als er kramen staan – kiedy sa tam stragany).

Den volgenden dag ontving ik een brief met een groot pak. (Nastepnego dnia otrzymalem list z duza paczka; den volgenden dag – nastepnego dnia, ontving ik een brief – otrzymalem list, met een groot pak – z duza paczka). Ik zal u den brief laten lezen: (Pozwоl, ze przeczytam ci list; ik zal u den brief laten lezen – pozwоl, ze przeczytam ci list):

Waarde Droogstoppel! (Drogi Droogstoppel!; waarde – drogi, Droogstoppel – Droogstoppel!)