Шу пайт Nod 3 нинг эшиги ортида кимнингдир шарпасини сезиб, командор гапдан тўхтади ва қиз иккови баравар ўгирилиб қаради.
Техник бўлим ходими Фил Чатрукян юзини ойнаванд деворга босганча зўр бериб ичкарида нима бўлаётганини кўришга ҳаракат қилаётганди. Унинг нима деётганини овоз ўтказмайдиган шиша девор туфайли англаб бўлмасди, бироқ, афтидан, Фил арвоҳни кўргандек бесаранжом эди.
– Чатрукян бу ерда нима қилиб юрибди, жин урсин-е! – асабийлашди Стратмор. – У бугун навбатчи эмасди-ку?
– Муаммо чиққанга ўхшайди, – деди Сьюзан. – Ҳойнаҳой мониторни кўриб қолган.
– Минг лаънат, – командорнинг овози вишшиллаб чиқди. – Мен атайдан бугунги навбатчи техникка қўнғироқ қилиб, ишга келмаслигини айтгандим!
Сьюзан бундан ажабланмади. Техник ходимларни навбатдан ташқари ишдан озод қилиш кўзда тутилмаган бўлса ҳам, Стратмор бугун ёлғиз бўлишни режалаштиргани шубҳасиз эди ва Филнинг кутилмаган ташрифини умуман ҳисобга олмаганди.
– Менимча, биз Трансхабарни тўхтатишимиз керак, – таклиф қилди Сьюзан. – Мониторни қайтадан ишга туширамиз ва Филга кўрган нарсалари ҳақиқий эмаслигини тушунтирамиз.
Стратмор ўйлаб турди, сўнг бошини чайқаб:
– Ҳозир эмас. Трансхабар ўн беш соатдан бери шифрни ечишга ҳаракат қиляпти. Мен у тўлиқ йигирма тўрт соат ишлашини кутаман. Ишонч ҳосил қилиш учун, – деди.
Бу фикр Сьюзанга жўяли туюлди. Рақамли қалъа айланма матн билан ёзилган биринчи алгоритм эди. Балки, Танкадо қаердадир янглишгандир; балки, Трансхабар кодни йигирма тўрт соатдан кейин ечишга муваффақ бўлар…
– Трансхабар ишида давом этади, – деди командор қатъий овозда. – Мен бу алгоритм ростдан ҳам очиб бўлмас даражада мустаҳкам эканлигини билишим керак.
Чатрукян ойнага энгашиб, уни қўли билан пайпаслаб, тақиллатишни бошлади.
– Биздан ҳеч нима кетмайди, мана кўрасан, – деганча Стратмор чуқур нафас олди ва катта қадамлар билан эшикка йўналди. Қадам зарбидан оёқ остига ётқизилган махсус плита фаоллашди ва эшик икки ёнга сурилиб, очилди.
Эшик очилгач, бечора Фил ичкарига мункиб кетди.
– Командор… Жаноб… Безовта қилганим учун кечиринг… Бироқ… ҳалиги… Монитор… Мен вирус бор-йўқлигини текшириб кўрдим…ва…
– Фил, Фил, Фил, – қувноқлик билан хитоб қилди командор йигитнинг елкасига дўстона қўл ташларкан. – Ўзингни бос. Нима гап ўзи? Қани буёққа юр-чи, – деди у ва Чатрукянни ичкарига етаклади. Техник йигит остона хатлаб кирди, Nod 3 нинг сирли деворлари ортига яширилган манзарани кўриб, бир муддат ваҳимасини унутди. Кўринишидан, Фил бу ерга биринчи марта кираётган эди. У хонадаги ҳамма нарсага – ҳашаматли диванлар, китоб жавонлари, қимматбаҳо қандиллар, терминаллар қаторига бирма-бир кўз югуртириб чиқаркан, ногаҳон нигоҳи Крипто қироличаси, Сьюзан Флетчерга тушди ва шу заҳотиёқ кўзларини олиб қочди. Қизнинг тиниқ фикри, жисмоний гўзаллиги ёнида ўзини ожиз ҳис этган Фил Чатрукян Сьюзандан жуда ҳайиқарди, унга дуч келганда ўзини йўқотиб, бирор сўз айтолмай қоларди.
– Хўш, Фил, нима муаммо бўляпти? – овозидаги ҳушчақчақликни сақлаган ҳолда деди Стратмор музлатгични очаркан. – Бирор нима ичасанми?
Стратморнинг ҳозирги овозини эшитган киши бу одамнинг бутун дунёси ағдар-тўнтар бўлиб кетиш арафасида турганини икки дунёда ҳам сезмасди.
– А? Ҳа йўға, раҳмат жаноб, – каловланди йигит. – Менимча, Трансхабар билан нимадир юз беряпти, шеф.
Стратмор музлатгичдан ниманидир қидираркан, йигитга ўгирилмасдан, бепарволик билан деди:
– Мониторни назарда тутяпсанми?
Чатрукян командорнинг реакциясидан шокка тушди ва шошилиб сўради:
– Бундан хабарингиз борми, жаноб?
Стратмор музлатгич эшигини ёпди, йигитга ўгирилиб, эътиборсизлик билан деди:
– Албатта, Трансхабар тахминан ўн олти соатдан бери ишлаяпти адашмасам.
Бечора техник баттар ажабланди:
– Худди шундай, жаноб. Ўн олти соатдан бери. Лекин бу ҳали ҳаммаси эмас. Мен вирус борми деб текшириб кўрдим ва жуда ғалати нарсага дуч келдим.
– Ростданми? – Стратморнинг парвойи фалакдек кўринди. – Қанақа нарса экан у?
Сьюзан командорнинг қойилмақом қилиб ижро этаётган томошасини кўриб лол қолди.
Фил тутилиб-тутилиб жавоб берди:
– Трансхабар… Трансхабар жудаям мукаммал шифр устида ишлаётгандек гўё. Фильтрлар олдин бунақасини кўрмагани аниқ. Қўрқаманки… қўрқаманки, унга вирус тушган.
– Вирус? – кулиб юборди Стратмор. – Фил, хавотир олганинг учун раҳмат, умуман, ходимимнинг бундай ҳаракатини мен жуда қадрлайман. Лекин бу ерда ташвишланадиган ҳеч нарса йўқ. Флетчер хоним билан биргаликда янги диагностика ўтказаётгандик. Мен сени огоҳлантирган бўлардим, шунчаки, бугун навбатчи эканингдан хабарим йўқ эди, – деди командор мулойим оҳангда.
– Биз Сейденберг билан ўрин алмашгандик. Бу ҳафта унинг ўрнига мен навбатчи бўлишим керак эди, – шоша-пиша изоҳ берди Фил ҳамкасбининг айбини яшириш мақсадида.
Стратморнинг қошлари чимирилди:
– Бўлмаган гап! Мен Сейденберг билан кеча тунда гаплашиб, бугун келиши шартмаслигини айтдим. У ўрин алмашганингиз ҳақида индамади менга!
Чатрукян юраги шувиллаб, бирор сўз айтишга кучи етмади. Ўртага жимлик чўкди.
– Яхши, – давом этди Стратмор. – Тушунмовчилик бўлганга ўхшайди, – ва яна эски, дўстона овозга қайтди. – Яхши янгилик шундаки, бугун навбатчилик қилишинг шарт эмас. Сьюзан хоним ва мен кун бўйи шу ерда бўламиз. Сен эса бориб, дам олиш кунини мароқли ўтказ, – деди командор илгаригидек дўстона оҳангда ва Филнинг елкасидан қучиб, эшик томон бошлади.
Чатрукян иккиланаётган эди.
– Жаноб, бироқ, ўйлашимча, биз Трансхабарни…
– Фил, – Стратморнинг овози қаттиқроқ жаранглади. – Трансхабарда ҳаммаси жойида. Сен текширганингда чиққан ғалати нарсани биз қўйганмиз у ерга. Энди эса, қарши бўлмасанг, биз ишимизни давом эттирамиз, – деганча йигитни эшиккача кузатиб қўйди.
* * *
– Диагностикамуш, ўргилдим, – тўнғиллади Чатрукян ортга, лабораторияга қайтиб кириш чоғи. – Уч миллион процессорни ўн олти соатдан бери тинмасдан ишлатаётган қандай диагностика бўлди бу? Жин ургур криптографлар хавфсизлик нималигини тушунмайди умуман. Балки бош техникни чақиришим керакдир? – тизим хавфсизлиги назорати бўлимига ишга қабул қилинганда ичган қасами Филнинг миясида чарх урарди. У ўзининг бутун билими, маҳорати ва инстинктини МХАнинг мультимиллион долларлик бойлигини ҳимоя қилишга қаратишини айтиб онт ичганди.
– Ички ҳиссиётим алдамайди, – ишонч билан қайтарди у. – Бу ҳеч қанақанги диагностика эмаслигини сезиш учун ўта бефаҳм бўлиш керак.
Фил шаҳд билан терминал сари юрди ва Трансхабарни тўлиқ таҳлиллаш дастурини ишга туширди.
– Командор, Трансхабар хавф остида, – қовоғи уйилганча деди йигит. – Сиз ички инстинктга ишонмайсизми? Мен сизга буни исботлаб бераман!
Йигирманчи боб
Дастлаб қурилганида ўрта мактаб вазифасини бажарган Салюд клиникасининг аҳволи ҳавас қилгудек эмасди. Ғиштдан барпо этилган узун, бир қаватли бинодаги катта деразалар ва занг босган панжараларга нохуш назар ташлаган Девид нураб кетган зинадан кўтарилиб, кириш эшигига йўналди. Пешоб ҳиди анқиб турган касалхонанинг бир неча ўн метрга чўзилган энсиз, ним қоронғу коридори йўлкаси ваҳимали туюлиб, Ҳолливуд фильмларидаги қўрқинчли саҳналарни ёдига солди, эти увушганча йўлакнинг охирига тез-тез юриб етиб келди. Чап томонидаги қия очиқ эшикни итариб, ичкарига қаради; хонада териси суягига ёпишган қари бемор аёл тувакка ўтириб ҳожат чиқармоқда эди.
– Ажойиб, – тўнғиллади Девид эшикни ёпиб. – Қабулхона қаерда экан?
Қаерга боришини билмай боши қотиб турган йигитнинг қулоғига залнинг бошқа бурчагидан одамларнинг товуши чалиниб, ўша томонга юрди, бироз ўтгач, олдидан чиққан ойнаванд эшикдаги «Бош қабулхона» деган ёзувни ўқиб, кўнгли ёришиб кетди. Ичкаридан келаётган бақир-чақир овозлардан ажабланиб эшикни очди, бош суқди-ю, ҳафсаласи пир бўлди. Қабулхонада ўнтадан ошиқ одам тўпланиб, навбат кутиб турарди, уларнинг барчаси дардини бараварига айтиб, бақириб, қий-чув кўтарган, хона бурчагидаги курсида ўтирган навбатчи ходим ғазабланган беморларни тинчлантиролмай овора эди. Девид кўнгилчанлик қиладиган бўлса туни билан бу ерда ишини битиролмасдан қолиб кетишини сезди, вазиятни бир дақиқа таҳлил қилгач, хаёлига ажойиб фикр келди.
– Con permiso! – буйруқ оҳангида қичқирди йигит қўли билан одамлар орасини ёриб ўтаркан.
