Ўзбекистон ёшлари.
2011 йил
КЎЗ ЮМСАМ,
КЎНГЛИМДА ВАТАН КЎРИНДИ
УЛУҒ МАҚСАДЛАР САРИ ИШОНЧЛИ ҚАДАМ
Барчамиз гувоҳ бўлиб келаётганимиздек, 2020 йилда илгари тарихимизда кўрилмаган мураккаб синов ва машаққатлар кўп бўлди. Айни вақтда бу йил халқимизнинг қудрати ва салоҳияти, донишмандлиги, мардлиги ва матонати ҳар қачонгидан ҳам яққол намоён бўлган йил сифатида тарихда қолади, десак, асло муболаға бўлмайди.
Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг жаҳон миқёсидаги энг олий минбар – Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 75-юбилей сессиясида сўзлаган нутқи ҳам, ҳеч шубҳасиз, халқимиз, Ватанимиз ҳаётидаги энг ёрқин тарихий воқеалардан биридир. Қарийб йигирма дақиқа давом этган, лекин ўзининг чуқур маъно-мазмуни, таҳлилий руҳи, минтақавий ва глобал миқёсдаги энг долзарб муаммоларга конструктив ёндашуви ва аниқ-равшан ечим ва таклифларни илгари сургани билан бу нутқ асрларга татигулик аҳамиятга эга эканини бугунги кунда нафақат мамлакатимиз жамоатчилиги, балки халқаро эксперт ва кузатувчилар ҳам эътироф этишмоқда.
Мазкур нутқни катта эътибор ва ҳаяжон билан тинглаб, қалбларимиз қанчалик ғурур-ифтихорга тўлган бўлса, у ҳақда билдирилаётган холис фикр ва мулоҳазалар, ҳаққоний эътирофларни эшитиб, кўнглимиз янада тоғдек кўтарилмоқда. Бу – янги Ўзбекистонимизнинг дунё майдонидаги яна бир улкан ютуғи бўлиб, бунинг натижасида халқаро ҳамжамият, турли давлатлар, хорижий сармоядор ва ишбилармонлар, бизнес оламининг кўзга кўринган намояндалари ўртасида мамлакатимизга, биз билан ҳамкорлик қилишга қизиқиш ва интилиш янада ортишини тасаввур қилиш қийин эмас, албатта.
Яқинда ўз мустақиллигининг 29 йиллигини нишонлаган жонажон Ватанимизнинг ижтимоий-сиёсий, иқтисодий, маънавий-маърифий, маданий соҳаларда эришаётган ютуқларини ана шу сана муносабати билан атрофлича сарҳисоб қилиб олдик. Президентимиз энг улуғ ва энг азиз байрамимиз муносабати билан сўзлаган нутқида бу борадаги энг муҳим йўналишларга тўхталиб, олдимизда турган вазифаларни янада аниқ-равшан белгилаб берди.
Мавжуд қийинчиликларга қарамасдан, юртимизда рўй бераётган тарихий ўзгаришлар, ишга туширилаётган янги-янги ижтимоий-иқтисодий объектлар, қурилиш ва бунёдкорлик ишларининг кўлами мамлакатимиз ҳақиқатан ҳам ўз тараққиётининг бугунги янги босқичида маррани ниҳоятда баланд олгани ва кўзлаган манзилларига албатта етажагини яққол намоён этмоқда.
Президентимизнинг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеяси сессиясидаги тарихий нутқини бутун халқимиз қатори мен ҳам чуқур ҳаяжон билан тинглаб, минтақамиз ва глобал миқёсдаги муаммолар бўйича илгари сурилган янги фикр ва ташаббуслардан жуда тўлқинландим. Айниқса, бир ижодкор сифатида буюк бобомиз Алишер Навоий тили – ўзбек тили давлатимиз раҳбари тимсолида бутун йигирма дақиқа давомида жаҳон минбарида халқаро тил, халқаро мулоқот воситаси бўлиб турганидан беҳад қувониб, ўзимни қўярга жой тополмай қолдим. Чунки ўзбек тили, миллий маданиятимиз, адабиётимиз ва санъатимизнинг шуҳратини дунёга таратиш не-не улуғ устозларимизнинг ушалмас орзуси, армони бўлиб келган эди. Шунинг учун бу нутқ нафақат биз – ўзбекистонликлар, айни вақтда бутун туркий олам учун чинакам маънавий байрам бўлди. Мен қаттиқ ҳаяжондан, бамисоли узоқ йиллар йўқотиб қўйган энг қимматли бойлигимизни топгандек, яйраб кетдим, кўзимда қувонч ёшлари, шукрона ёшлари пайдо бўлди.
Маълумки, Алишер Навоий бобомиз дунё ижодкорлари ичида энг кўп – 26 мингдан зиёд сўз ишлатиб, она тилимиз бениҳоя бой ва таъсирчан тил эканини амалда исботлаган. Шу боис чексиз ғурур билан: “Турк назмида чу мен тортиб алам, Айладим ул мамлакатни якқалам”, деб таъкидлаганлар. Ул буюк аждодимиз туркий қавмларни бир адабий тил воситасида янада яқинлаштирган бўлсалар, муҳтарам Президентимиз ушбу нутқи билан дунёнинг барча мамлакатларида яшаб келаётган миллатдошларимиз қалбида ягона тил, ягона Ватан туйғусини кучайтириб, уларни маънавий жиҳатдан янада муштарак қилдилар.
Жаҳон халқлари минбарида она тилимизнинг 75 йил мобайнида илк бор бундай мағрур янграши бу – янги Ўзбекистоннинг овози, ташаббуслари дунёни тобора кўпроқ қамраб олаётганидан далолатдир.
Юртбошимиз ўз нутқида олтита муҳим масалага тўхталиб ўтди. Айниқса, Ўзбекистоннинг Марказий Осиё ва дунё миқёсидаги сиёсий жараёнларда тутган ўрни, геосиёсий аҳамияти янада чуқур ифода этилгани, қўшни мамлакатлар билан ўзаро тинч-тотув яшаш, азалий дўстона ҳамкорликни ривожлантириш, ёшлар, хотин-қизлар масаласи, глобал иқлим ўзгаришлари, жумладан, Оролбўйи ҳудудидаги мураккаб экологик вазиятни юмшатиш, Афғонистонда барқарор тинчлик ўрнатишга доир фикр ва ташаббуслар беқиёс аҳамиятга эгадир.
Давлатимиз раҳбари ҳозирги вақтда коронавирус пандемиясини бартараф этишнинг энг асосий шарти барча мамлакатларнинг жипслашуви, ўзаро ишонч ва келишув негизида ҳаракат қилиш ва самарали ҳамкорлик эканини алоҳида таъкидлади.
Ушбу нутқда мамлакатимизда сўнгги тўрт йил мобайнида амалга оширилган ислоҳотлар ҳақида атрофлича тўхталиб ўтилди. Хусусан, жамиятни сиёсий, ижтимоий ва иқтисодий модернизация қилиш бўйича кенг кўламли чора-тадбирлар натижасида янги Ўзбекистон шаклланаётгани, мамлакатимизда демократик ўзгаришлар ортга қайтмайдиган тус олганига эътибор қаратилди. Шунингдек, Ўзбекистонда гендер тенглик сиёсати устувор масалага айлангани, инсон ҳуқуқлари соҳасидаги вазият бутунлай ўзгариб, мажбурий ва болалар меҳнати тўлиқ тугатилгани, мамлакатимизда Инсон ҳуқуқлари бўйича миллий стратегия қабул қилингани айтилиб, уларнинг моҳияти ва аҳамияти очиб берилди.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг фуқаролиги бўлмаган инсонлар сонини камайтиришга қаратилган чақириғига жавобан Президентимиз ташаббуси билан шу йилнинг ўзида 50 минг юртдошимизга Ўзбекистон фуқаролиги берилгани, 50 минг инсоннинг ҳаёти, тақдири, ҳуқуқ ва манфаатлари мамлакатимизда шу тариқа давлат ҳимоясига олингани қанча-қанча ватандошларимиз, уларнинг оиласи, фарзандлари қалбига сўз билан ифода этиб бўлмайдиган хурсандчилик олиб келди.
Юртимизда яна бир муҳим соҳа – диний эркинлик борасидаги вазият ҳам кескин яхшиланиб, миллатлараро тотувлик ва динлараро бағрикенгликни янада мустаҳкамлаш борасида улкан ишлар амалга оширилмоқда.
Президентимиз жаҳон ҳамжамияти эътиборини қаратган яна бир масала – жамиятимизда судларнинг чинакам мустақиллиги ва қонун устуворлигини таъминлашга йўналтирилган кенг қамровли ислоҳотлар, коррупцияга қарши муросасиз курашнинг янги босқичга кўтарилганидир.
Мамлакатимизда иқтисодий ислоҳотлар жадал давом эттирилиб, биринчи марта қашшоқликка барҳам бериш ва камбағалликни камайтириш ҳақидаги қатъий қароримиз бутун дунёга очиқ эълон қилинди.
Давлатимиз раҳбари юртимиз аҳолисининг ярмидан кўпини ёшлар ташкил этиши, шу боис ҳар бир йигит-қизнинг жамиятда муносиб ўрин эгаллаши ва ўз салоҳиятини намоён этиши учун улкан ишлар амалга оширилаётганини таъкидлаб, БМТ раҳбариятини яна бир бор Ёшлар ҳуқуқлари тўғрисидаги Бирлашган Миллатлар Ташкилоти конвенциясини қабул қилиш бўйича Ўзбекистон ташаббусини қўллаб-қувватлашга чақирди. Бу юксак даъват сайёрамиздаги нуфузли сиёсатчилар томонидан олқишланмоқда. Чунки ёшларнинг тақдири – бу дунёнинг келажаги ва тақдири демакдир.
Мени бениҳоя тўлқинлантирган яна бир таклиф Президентимизнинг ЮНЕСКО билан ҳамкорликда 2021 йилда қадимий Хива шаҳрида “Марказий Осиё жаҳон цивилизациялари чорраҳасида” мавзусида халқаро форум ўтказиш тўғрисидаги ташаббуси бўлди.
Барчамизга яхши аёнки, халқимиз азалдан меҳмондўстлиги, юксак инсонпарварлик фазилатлари билан ҳурмат-эътибор қозониб келади. Эл-юртимизнинг ана шундай олижаноб қадрият ва анъаналари, бизнинг қандай буюк тарихимиз ва маданиятимиз борлиги, эл-юртимизнинг миллий қиёфасини дунёга танитиш, шу асосда маданий дипломатияни, туризм соҳасини ривожлантиришдек эзгу мақсадларни рўёбга чиқаришда зикр этилган анжуман, ҳеч сўзсиз, муҳим аҳамиятга эга бўлади. Бундай форумларга биринчи навбатда илм-маърифат ва маданият намояндалари, олиму фузалолар, санъат аҳли, ижодкорлар келади. Табиийки, улар ўз юртларига бориб, анжуман давомида кўрганларини ўз юртдошлари ўртасида тарғиб қилади. Хивадек асрлар синовидан ўтиб келаётган мўъжиза шаҳарни кўриш, очиқ осмон остидаги инсон ақлу заковатининг ёрқин тимсоли бўлган, кўҳна тарихдан ҳикоя қилаётган турфа мажмуаларни, осори атиқаларни томоша қилиш, бу ерда қадимий Шарқ нафаси, тарихи ва фалсафасини ҳис этиш дунёдаги қанча-қанча одамлар учун ширин орзудир. Бундай халқаро форумларнинг юксак савияда ўтказилиши эса ана шундай орзумандлар сонининг янада ортишига сабаб бўлади.
Давлатимиз раҳбари томонидан билдирилган яна бир муҳим таклиф – “Барқарор тараққиёт мақсадларига эришиш ва инсон ҳуқуқларини таъминлашда парламентлар ролини ошириш тўғрисидаги Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг махсус резолюциясини’’ қабул қилиш ҳақидаги ташаббус ҳам бугунги замон ва тараққиёт талаблари руҳига мослиги билан алоҳида ажралиб туради.
Бир сўз билан айтганда, Ўзбекистон Президентининг БМТдаги бу галги нутқи ва унда кўтарилган масалалар ҳам ўта долзарблиги, халқимиз, Ватанимиз, ҳар биримизнинг ҳаётимиз ва келажагимизга дахлдорлиги билан бениҳоя улкан қимматга эгадир.
Албатта, қисқа вақт – йигирма дақиқага яқин вақт ичида минтақамиз ва дунё тақдирига дахлдор бундай улуғвор ғоя ва ташаббуслар, амалий фикр ва таклифларни илгари суриш учун юксак донишмандлик, узоқни кўзлаб фикр юритиш, интеллектуал тафаккур салоҳияти, жасорат, кенг ва саховатли қалб керак, энг муҳими, ўз халқи ва мамлакатининг равнақи, соғлиги-омонлиги ва саодатини ҳар қандай нарсадан устун қўйиб, шу йўлда бутун борлиғини бериб ҳаракат қилаётган том маънодаги миллий етакчи, юрт йўлбошчиси бўлиш лозим.
Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев сиймосида биз билан бирга бутун дунё аҳли яна бир бор ана шундай жонкуяр ва донишманд раҳбарни кўрди ва Ўзбекистон ўз етакчиси билан бирга улуғ мақсадларига албатта етишига ишонч ҳосил қилди.
(“Янги Ўзбекистон” газетасининг
186-сони, 2020 й.)
МУНАВВВАР РАНГИНГДА ВАТАН ЖАМОЛИ
Ўзбек тилининг изоҳли луғатида Рамз – бир ғоя, тушунча, ходиса кабиларни ифодаловчи, эслатувчи шартли белги, ишора дея таьрифланади.
Зеро, инсон азал-азалдан бу оламда ўзини борлигини, мавжудлигини исботлашга уринади. Бунинг учун тинимсиз ҳаракат, интилишдан тўхтамайди. Ўз номини танитиш, бирор аниқ белгиси, қирраси билан намоён бўлиш у учун муҳим. Ҳаттоки мана шу қиёфа у учун ор-номус тимсолига айланиб кетган. Табиийки, бу сифат улар тузган халқу давлатнинг қиёфасига, рангу рўйи, орзу-интилишлари, асрий армонлари ва нурли келажакка боққан нигоҳларига ҳам кўчади.
Давлат рамзлари ҳақида гап кетганда, илк дафъа кўз олдимизга турфа байроқлар келади. Улар юксакда мағрур ҳилпираб, бутун башариятга Ер шарида мамлакатлар ҳасби ҳоли бўлиб жилоланиб туради. Шукрки, уларнинг сафида биз учун алоҳида қадру қимматга эга, сарбаланд, кўрсак, кўзимиз яшнайдиган, кўнглимизда фахру ифтихор балқийдиган бир гўзал байроқ бор. Биз учун у энг чиройли, энг мукаммал ва ягона туғ, туғро! Чунки у бир халқнинг шаъну ғурури, ор-номуси рамзидир!
Бу жонажон Ватанимиз, мустақил Ўзбекистонимизнинг байроғи!
Самоланган кўнглимиз ифтихор нури бўлиб кўкда порлаган муқаддас туғимиз бундан 29 йил аввал – 1991 йил 18 ноябрда Ўзбекистон Республикасининг «Давлат байроғи тўғрисида»ги Қонуни билан тасдиқланган. Бу жафокаш ўзбек халқининг, яна унга елкадош, дўсту биродар бўлиб, бир оила бўлиб, шу ҳудудда аҳил-иноқ, тинч-тотув яшаётган 130 миллату элатларнинг улкан тарихий ғалабаси иниъкосидир!
Байроғимиз шаклан бир мато, байроқнинг бутун узунлиги бўйлаб ўтган тўқ мовий ранг, оқ ранг ва тўқ яшил рангли учта эндан таркиб топган, оқ рангли эннинг четларидан қизил ҳошиялар ўтказилган тўғри тўртбурчак шаклидаги мато. Аммо унинг шамойили, унинг маънавий-руҳий қиёфасини сўз билан таърифлаб бўлмайди. У кўзимизнинг нури, танимизнинг қуввати, мақсадларимизнинг порлоқ машъали бўлиб, юксак марраларга чорлаб туради. Унга қараб биз ўзимизнинг борлигимизни, шу каҳкашонли дунёда 200 га яқин мамлакатлар ичида ўз ўрнимизга эгалигимизни англаймиз!
Давлат байроғи – мамлакат давлат суверенитетининг рамзи ҳисобланади. Буюк аждодларимиз азал-азалдан озод ва ҳур яшашга интилган, бу йўлда молию жонини аямаган. Тарихда бунга истаганча исбот ва далиллар бор. Халқимиз минг йиллар мобайнида бошидан қанча-қанча босқину, қирғин баротларни, дилозорликларни ўтказди, бироқ уларнинг ҳеч бирига кўникмади, кўнмади. Аксинча, “ҳур туғилғон”ини (Чўлпон) англатиш учун курашиб келди. Бунинг энг яқин, энг ёрқин далили – ўтган аср аввалидаги жадиларимизнинг миллий озодлик учун қилган саъй-ҳаракатларидир.
Улар аслида бутун бир миллатнинг ички дунёсини, ички орзуларининг манзараси бўлиб майдонга чиққандилар. Гўё вужудан бир байроққа айланиб кетган юртнинг жасур ўғлонлари мисолида Ўзбекистон замини ҳеч қачон ёвга бўйсунмаслигини, ҳеч қачон тобе бўлмаслигини, аксинча мустақилликка интилаверишини, ҳурриятга бўлган ташналигини қондирмагунча тўхтамаслигини исбот этди.
Бугун Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг пештоғида кўпсонли суверен мамлакатлар қаторида озод Ўзбекистон байроғи ҳам бўйма-бўй, қадма-қад туриб ўзини намоён этяпти. Булар ҳақида ўйласам, ҳар гал жадид боболаримизнинг орзулари ижобат бўлганидан, тўккан қонлари оқланганидан, халқимиз тортган азобу уқубатлар беиз кетмаганидан кўнглим равшан тортади, кўзларимда севинч ва шукроналик ёшлари пайдо бўлади.
Бундан ўттиз йил аввал бир алп йигит ёки дилбар қизимизнинг жаҳон майдонида Ўзбекистон байроғи остида спорт мусобақаларида иштирок этишини тасаввур қилиш қийин эди. Истиқлол ато этган давру давронни қарангки, бугун бунинг аксини тасаввур қилиш мушкул. Спортчиларимиз дунёнинг энг нуфузли, энг улкан спорт анжуманларида манаман деган мамлакат вакилларидан қолишмаслигини, ғалаба учун ҳақдор эканини такрор-такрор исбот қиляпти. Бугун ўғил-қизларимиз орасида минглаб чемпионлар бор. Уларнинг ҳар бир ғалабаси учун байроғимиз кўкка бўйлаб, мадҳиямиз жаранг сочганини, сочаётганини ва сочажагини ўйласам, томирларим ғурурдан жимирлаб кетади.
Фақат спорт эмас, илм-фан, маданият ва адабиёт, ҳарбий соҳаларда эришаётган ютуқларимиз рамзи бўлиб ҳам байроғимиз сарбаланд кўтарилмоқда. Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев таъкидлаганларидек, буни амалга ошираётган йигитларимиз, қизларимиз томирида қандай улуғ аждодларимиз қони оқаётганини ҳис қилсангиз, ишончингиз янада мустаҳкамланади.
Байроғимиз Ўзбекистон халқининг меҳмондўстлиги, меҳнатсеварлиги, серҳаракатлиги, бағрикенглиги, очиқкўнгил эканидан, энг муҳими, тинчликпарварлигидан дарак бериб туради. Байроққа нисбатан халқимизнинг муқаддас қадрият деб қараши, ниҳоятда юксак ҳурмат кўрсатиб, эҳтиёткорона муносабатда бўлиши ҳам таҳсинга сазовор ҳолатдир. Шу боис ҳам миллий байроғимиз давлат идора ва муассасалари, ўқув юртлари, Ўзбекистон аъзо бўлган халқаро ташкилотлар, чет эллардаги элчихона ва доимий ваколатхоналаримиз пештоқида ҳилпираб туради. Шунингдек, турли байрам ва тантаналарда, мамлакатимиз вакиллари қатнашаётган халқаро миқёсдаги сиёсий, маданий-маърифий тадбирларда, нуфузли спорт мусобақаларида Ўзбекистон аталмиш чаманзор шаъни, халқи ор-номусини акс эттиради.
Келинг, қисқача байроқдаги ранглар ва шакллар мазмунига тўхталсак. Мовий ранг – унинг остида барча миллатлар турли хил хавф-хатарлардан холи, эмин-эркин ҳолда аҳил-иноқ яшаб келаётган мусаффо осмонимиз ҳамда оби ҳаёт рамзидир. Оқ ранг – давлатимиз фуқароларининг ўзаро ҳамжиҳатликда, бир-бирини ҳурмат қилиб, диний бағрикенглик тамойиллари асосида тинч-тотув яшаётганига ишора бўрса, яшил ранг гўзал табиати ҳамда жаннатмонанд диёр бор давлат эканимиз рамзидир. Бу ранг аслида халқларнинг навқиронлик, умид ва бахтиёрлиги тимсоли ҳисобланади. Байроқдаги қизил чизиқлар эса давлатимиз фаровонлиги, жамият тараққиёти йўлида ўзаро бирлашиб, бир мушт бўлиб, бир тану бир жон бўлиб, мардонавор меҳнату ғайрат қилаётган юртдошларимиз томирларида оқаётган ҳаётий қудрат ирмоқларидир.
Тарихда ҳам байроқ билан боғлиқ кўплаб таъсирчан воқеотлар бор. Бу ҳақида гап кетганда, кўпинча Шайх Нажмиддин Кубронинг жасорати кўз олдимизга келади. Унинг буюк қаҳрамонлигидан ларзага келамиз! Кубронинг ватан байроғини маҳкам чангаллаб жон бергани замирида тафаккур ўзанларига сиғмас маънолар борлигини илғаб, титраб кетамиз. Ҳалигача бу воқеалар бизни жасоратга ундайди, қалқитади, қайнатади. Худди шундай манзараларни бошқа тарихий қаҳрамонларимиз ҳаёти ва фаолияти мисолида ҳам кўриш мумкин. Улар сафида Тўмарис, Спитамен, Муқанна, Жалолиддин Мангуберди, Темур Малик, Амир Темур, Собир Раҳимов каби ўнлаб саркардаларимиз қаҳрамонликлари бор. Бугун эса Ватан байроғини ўпиб, қасамёд қилаётган аскарларимиз тимсолида ана ўша ёвқур боболаримиз тажассумини кўргандек бўламиз! Бу йигитлар Ватан байроғини кўзига суртиш, уни тўтиё қилиш асносида Ватани учун талаб этилса, жонини фидо қилишга тайёр эканини англатади.
Мустақил давлатимиз байроғи тинч ва осойишта, озод ҳамда эркин ҳаётимиз, ёруғ келажагимизга тимсоли бўлиб, ҳамиша баланд-баландларда ҳилпираб турсин! Чунки биз унда захматкаш, меҳмондўст, жонажон хаоқимизни, истиқболи порлоқ янги Ўзбекистонимизни, бир сўз билан айтганда, Она Ватанни кўрамиз!
Дунё майдонида юртим тимсоли,
Мунаввр рангингда Ватан жамоли,
Миллатим ғурури, элим камоли,
Кўзимга кўрк берган, кўксимда тоғим,
Ази,з муқаддассан, менинг байроғим.
