– Ростини айтсам, ўқиш билан бўлиб, бу ҳақда ҳаттоки ўйлаб ҳам кўрмаган эканман. Отам “уйланмасанг бўлмайди”, деб туриб олганларидан сўнг… Аслида яхши кўриш, севиш деган тушунчаларга ҳам бироз кенгроқ қарайман. Оила – бу икки одамнинг манфаатли ҳамкорлиги. Америкада “Никоҳ битими” деган тушунча ҳам бор, эшитганмисиз? Дарвоқе, қаерда ўқийсиз ўзи?
Шаҳло кулиб юборди.
– Ҳақиқатан ҳам жуда ғаройиб бўлди-ку. Никоҳдан сўнг чимилдиқ ичида танишяпмиз. Йигирма биринчи асрда-я!
– Менимча, бунда ҳам ўзига хос романтика бор. Биз ҳар қалай чимилдиққача бир-биримизни кўрдик-ку. Илгарилари…
– Мен чет тиллари институтида ўқияпман. Француз тили бўлимида.
– Инглизчани ҳам ўргандингизми?
– Ҳа, иккинчи тил сифатида.
– Бўлмаса… келинг, инглизча гаплашамиз.
– Келинг…
Инглизча суҳбат анча чўзилди. Тун тугаб, уфқ оқара бошлади. Куёвбола гоҳ-гоҳида чимилдиқ ортига солинган парқув тўшакка ўғринча нигоҳ ташлаб қўяр, аммо келинга яқинроқ сурилишга, унинг нозик ва оппоқ қўлларини ушлашга ўзида на журъат, на жасорат топа оларди.
Келин боя – никоҳ ўқиш маросимидан олдин оқ либосини ғоят бежирим атлас кўйлакка алмаштириб олганди. Ва ҳозир нимқоронғи хонада қип-қизил чўғдек ёниб турар, эҳтимол, шу боис Фарҳод бу чўғни ногаҳон ушлаб, куйиб қолишдан қўрқаётгандек, фақат гапирарди. Ниҳоят суҳбат тугаб, улар бир-бирларининг нигоҳларига қарай олмай жим қолишди.
– Дам оласизми, бўлмаса? – деди Шаҳло.
– Майли, – деди Фарҳод.
“ГОПАЛ” ЧОЙ УСТИДАГИ СУҲБАТ
Эшигига мўъжазгина “Қур эксим” фирмаси деган пешлавҳа осилган ғарбона услубда қурилган икки қаватли муҳташам иморатнинг иккинчи қаватидаги кенг, ёруғ хизмат хонаси. Эман ёғочидан ишланган паркет устига чиройли Эрон гилами ёзилган. Унда эса қорақўнғир итальянча мебеллар. Четроқда қора чарм диван қаршисида иккита оромкурси. Ўртасида ёнғоқ дарахтидан “барокко” усулида бежирим қилиб тайёрланган хонтахта. Теварагида, яъни диван ҳамда оромкурсилардан уч киши жой олган. Оромкурсилардан биридаги мошгуруч соқол қўйган, барваста, қоракўз одам гапирмоқда. Икки ҳамсуҳбати эса унинг сидирға тилла тишли оғзига ҳайрат ва мутелик билан илжайиб қараб ўтиришибди. Чойни ҳам улардан бири қуймоқда.
Улар иккаласи бирваракай ўринларидан туриб:
– Яна бир марта муборакбод этамиз, Отабой ака. Илоҳим қўша-қаринглар, ували-жували бўлинглар, – дейишди.
– Раҳмат, раҳмат! Ўша куни яхши ўтирдингларми ишқилиб? Ўзимиз билан ўзимиз бўлиб, яхшироқ хабар ҳам ололмадик.
– Аъло даражада, – деди чой қуювчи. – Камтарона ва улуғвор тўй бўлди ўзиям.
– Дастурхоннинг зўрлигини айтмайсизми, – деди иккинчиси.
– “Оз бўлсину соз бўлсин” дедик-да! Менинг тўрда куёв бўлиб ўтиришим қанақа кўринди. Битта-яримта кулмадими: “бу чоли тушмагурга куёвликни ким қўйибди” деб?
– Йў-ўқ, кимни ҳадди сиғарди, дейсиз. Қолаверса, даврада бегона одам йўғиди-ю.
– Мен баъзиларга ўхшаб, келиннинг ёнига ёш йигитни ўтқазиб, ўзи панага яшириниб, гўшангада пайдо бўладиганлар хилидан эмасман-да…
– Э-э, Отабой ака, шу туришингиз билан ҳам ҳар қандай йигитни бир чўқишда қочирасиз.
– Ҳе-ҳе-ҳе!..
– Мана, марҳамат, Отабой ака, чойдан ичинг, – деди чой қуювчи.
– Оббо-о, маъмурият ходимига чой суздириб ўтиришимизни қаранг. Уят бўлади. Беринг, терговчига беринг, терговчи қуйсин, – деди Отабой ака деганлари виқор билан.
– Ҳа-я, узр, гап билан бўлиб, эътибор қилмабман, менга беринг, – деди иккинчиси. Терговчи мезбоннинг бу гапидан кейин қўзғалиб қўйди.
– Қўяверинг, Отабой ака, нима фарқи бор, – деди “маъмурият ходими”. – Аммо-лекин чой ҳам чоймисан чой экан. Бунинг ҳидини қаранг. Таъмигаям гап йўқ. Англиядан олдириб келганмисиз дейман?
– Йўқ, Англиядан эмас. У ёқда ишлов берилган чойлар ўзининг ҳақиқий хусусиятини бир қадар йўқотиб қўяди. Бу чой Шри Ланканинг ўзидан, аниқроғи Ҳимолай тоғларига туташ водийдаги чойзор даланинг бошидан олиб келинган. Ўша ерда бир чойфуруш ошнамиз бор. Исми Гопал. Яқин дўстлари учун чойнинг гулидан алоҳида махсус қилиб тайёрлаттиради. Шунинг учун биз бу чойни “Гопал чой” деймиз.
– Қойил, Отабой ака, – деди “терговчи” деганлари. – Ўзиям етти иқлимда дўстларингиз бор-да. Ёғочтахтаниям энг сарасини олиб келяпсизлар.
– Гапни ўзининг мақсади томонга бурганини қаранглар, – деди Отабой ака “ҳе-ҳе”лаб: – Бу ҳуқуқшунос қавми жа-а пухта бўлади-да. Хўш, қанча керак? Қанақасидан?
– “Шпунтованний” дегани бўларкан-у… Ҳалиги, жойида силлиқлаб, елимқоғозга ўраб жўнатишаркан. Ўшандан… ўттизлигидан ўттиз кубгина бўлса…
– Ҳа-а, ўттизлигидан атиги ўттиз кубгина денг. Нима, мактаб қуряпсизми? Ё боғчами? Майли. Ўттиз куб бўлса, ўттиз куб-да. Сизга-чи, катта ака, – деди Отабой ака “маъмурият ходими” кўринишдан ўзидан камида ўн беш ёшлар кичик бўлса ҳам “ака” деб мурожаат этди.
– Бизгаям шунча бўлса етади.
– Ие, шунақами, худди келишиб олгандек бир хил миқдорни сўраяпсизлар-ку. Сабаби нима?
– Чунки икковимизнинг участкамиз ёнма-ён, бир хил лойиҳа асосида, бир фирма томонидан қуриляпти, – деди терговчи.
– Қаерда экан, агар сир бўлмаса? Ким қуряпти? Қанақа фирма?
– Шимолий-шарқ мавзесида. Фирма эмас. Меъмор ва қурувчилардан иборат усталар гуруҳини пойтахтдан олиб келганмиз, – деди “маъмурият ходими”.
– Чакки қилибсизлар. Ўзимизга қарашли фирмаларнинг қурувчилари пойтахтдагидан қолишмайди. Пул бегона бўлибди. Минбаъд унақа қилманглар. Ахир шу ернинг пули шу ерда айланса, маҳаллий бюджетга ҳам фойда-ку. А, лаббай, катта ака? Шундайми?
– Шундай, Отабой ака, – деди ходим гуноҳкорона ерга қараб. – Энди… бу томонини ҳисобга олмабмиз-да… Аммо-лекин сизнинг донишмандлигингизга беш кетаман-да. Дарвоқе, пулини… бирон жойдан “перечисление” қилиб ўтказиб берсак бўладими? Қанча бўлади ўзи?
Отабой ота чойни виқор билан симириб бўлгач, бир зум сукут сақлади. Кейин кулди.
– Сиздай қадрдонларимдан арзимаган ўттиз куб тахта учун пул оламанми? Қизиқ экансиз? Қўйинг-е, уят бўлади. Мендан туҳфа…
– Озгина уголник, арматура ҳам олмоқчи эдик-да, – деди “терговчи”. – Ақалли ўшанинг пулини тўламасак, чиндан ҳам уят бўларов.
– Сиз ҳали уятни ҳам биласизми, жаноб ҳуқуқшунос, – деди Отабой ота нописандлик билан кулиб. – Уятни бизга қўйиб бераверинг. Хўш, қанча металл? Дарвоқе, бунинг менга нима қизиғи бор? Қанча керак бўлса, шунча етказиб беришади. Манзилни айтиб кетаверасизлар…
Отабой ота шундай деб, енгилгина қарсак чалди. Шу заҳоти боя чой олиб кирган кексароқ, лекин ҳусну латофатини йўқотмаган котиба аёл кирди.
– Йигитлардан керакли нарсалар рўйхати ва манзилларини ёзиб олиб, Азаматга айтасан. Ҳаммасини етказиб берсин. Тушунарлими, бор, боравер, булар ҳозир чиқишади.
Котиба чиқди. Отабой ота ўрнидан қўзғалди, меҳмонлар ҳам “дик” этиб оёққа туришди.
– Минг раҳмат, Отабой ака, – деди ходим.
– Умрбод миннатдормиз, – деди ҳуқуқшунос. – Яхши кунларингизга қайтарайлик.
