Прожектор ёғдуси остидаги Эдмонднинг қонли жасадини кўрган меҳмонлар оқими қий‐чув қилганча ўз жонидан хавотирда залнинг чиқиш эшигига қараб қоча бошлади.
Тўс‐тўполон марказида қолиб кетган Роберт Лэнгдон шокка тушиб, жойида тош қотиб қолгандек эди. Бироз нарида унинг қадрдон дўсти, севимли шогирди ёнбошига буралганча томошабинларга юзланиб ётибди, пешонасидаги ўқ тешган жойдан ҳамон қон оқмоқда. Энг ёмони, Эдмонднинг жонсиз чеҳраси телевидение камералари нигоҳида бутун оламга намойиш этилмоқда.
Лэнгдон худди туш кўраётгандек беихтиёр югуриб бориб камералар линзасини юқорига қаратиб, дўстининг жасадини онлайн томошабинлар нигоҳидан пана қилди. Кейин ўгирилиб, минбарга чопаётган одамлар тўдасига, ерда ётган қадрдонининг жонсиз танасига қараб, ниҳоят, тушунди: Эдмонд энди йўқ эди.
“Ё Худойим… Сени огоҳлантиришга уриндим, Эдмонд… Лекин Уинстоннинг хабари жуда кеч етиб келди… Мен улгурмадим… Кечир мени!”
Эдмонднинг жасади яқинида қўриқчи эҳтиёткорлик билан Амбра Видалнинг танасини ҳимоялаб турарди. Лэнгдон аёл томонга шошди, аммо соқчи тезроқ ҳаракат қилди – катта‐катта уч қадам ташлаб Лэнгдонга отилди.
Соқчининг бақувват елкаси тўғри келиб Лэнгдоннинг кўкрагига урилгач, профессорнинг нафаси ичига тушиб кетди ва танасини қаттиқ оғриқ қуршаб олди. У кутилмаган зарбадан орқасига гандираклаб, майсазорга гурсиллаб қулади. Ҳатто нафас олишга улгурмасидан, кучли қўллар Лэнгдонни ерга қарата ётқизиб, чап қўлини ортига қайирди, бошининг орқасини маҳкам ушлаб, чап ёноғини ўтлоққа ишқаганча ҳаракатлантирмай қўйди.
– Сен ҳаммасини олдиндан билгансан! – қичқирди соқчи. – Бу ишда сенинг қўлинг бор!
***
Қироллик гвардияси агенти Рафа Диас тарқоқ меҳмонлар орасидан ёриб ўтганча иложи борича тезроқ тўппонча ёлқинини кўрган жойга етиб олишга интиларди.
“Амбра Видал хавфсизликда”, ўйлади Рафа шеригининг аёлни полга тортиб, ҳимоя қилаётганини кўриб. “Қурбонга ҳам энди ёрдам қилиш бефойда. Эдмонд Кирш полга қуламасдан аввал ўлиб бўлганди.”
Диаснинг синчков нигоҳи меҳмонлардан бири ўқ отилмасидан бурун қотиллик ҳақида огоҳлантирмоқчидек минбарга шошилганини илғаганди.
“Меҳмоннинг ғалати хатти‐ҳаракатини текшириш кутиб туради.”
Айни дамда Диаснинг битта вазифаси бор.
Қотилни қўлга олиш.
Тўппонча ёлқини чақнаган жойга етиб келгач, у мато девордаги тешикни топди, қўлини киргазиб бор кучи билан матони полга қадар йиртиб юборди ва ҳавозалар қалашиб ётган гумбаз ичига қадам ташлади.
Агент чап тарафдаги фавқулодда ҳолатлар учун мўлжалланган чиқиш эшигига ошиқаётган оппоқ ҳарбий кийимдаги баланд бўйли погонли эркакни пайқаб қолди. Бир неча сония ичида эркак эшикдан чиқиб кўздан йўқолди.
Диас гумбаз остидаги электрон жиҳозлар оралаб, эркакнинг ортидан чопди ва чиқиш эшигидан чиқиб, бетон зинага дуч келди. У пиллапояларга назар солганда погонли эркак икки қават пастда шошиб кетаётганига гувоҳ бўлди. Диас ўйлаб ўтирмай, бешта пиллапояни биттада босиб, унинг ортидан қувлашга тушди. Қаердадир, пастда эшикнинг шарақлаб очилиб ёпилгани эшитилди.
Қотил бинодан ташқарига чиқди.
Биринчи қаватга етиб келиб, Диас қўш табақали чиқиш эшигига отилди. Аммо юқоридагисидан фарқли равишда, бу эшик ланг очилиш ўрнига бир неча сантиметр силжиди, холос. Диаснинг пўлат эшикка урилган елкасида кучли оғриқ уйғонди.
У қалтираганча ўзини ўнглаб, яна бир марта эшикка ёпишди.
Бу сафар эшик яна бироз очилиб, муаммонинг илдизи кўринди.
Жуда ғалати. Эшикнинг ташқи тутқичлари бир‐бирига қандайдир сим билан боғлаб ташланганди. Сим дегани, аслида, ҳар бир испан католигидаги одамда топиладиган мунчоқ доналари эканини билгач, Диаснинг таажжуби ортди.
“Бу тасбеҳ эмасми?”
Диас бор кучи билан эшикни яна итарди, аммо тасбеҳ узилмади. Ҳам тасбеҳнинг ўзидан, ҳам унинг узилмаслик хусусиятидан ажабланган соқчи энсиз тирқишдан яхшилаб қаради.
–¿Hola? – бақирди у эшик ортига. – ¡¿Hay alguin?! (Ҳой, кимдир борми?)
Жимлик.
Эшикдаги тирқишдан кўз ташлаб, Диас баланд деворлар ва бўм‐бўш хизматчилар хиёбонини кўрди. Ҳалқани олиш учун кимдир келишини кутиб ўтиришга вақт йўқ. Бошқа чора тополмаган қўриқчи, камзули тагидаги тўппончасини олди. Қуролни чиқариб, эшик тирқишида кўриниб турган тасбеҳга тўғрилади.
“Муқаддас тасбеҳга ўт очяпманми?.. Qué Dios me perdone. (Парвардигор, ўзинг кечир).”
Диаснинг кўз ўнгида ярми юлинган хоч биланглаб осилиб турарди.
Тепки босилди.
Тўппонча овози бетон деворларда жаранглади ва эшик ланг очилди. Тасбеҳ узилди ва доналари шитирлаб йўлакка сочиларкан, Диас бўм‐бўш хиёбонга югуриб чиқиб, атрофга аланглади.
Оқ кийимли қотил ғойиб бўлганди.
***
Адмирал Луи Авила хизматчилар хиёбонидан юз метрча нарида, музейдан чиқиб кетаётган қора “Reno”нинг орқа ўриндиғида бамайлихотир ўтирарди.
Тасбеҳ доналарини улашда ишлатилган полимер толали сим мустаҳкамлиги таъқибчиларни керагича ушлаб турганди.
“Мана, мен энди кетяпман…”
Авиланинг машинаси Нервион дарёсининг шимоли‐ғарбига томон елиб бораркан, Абандоибарра ҳалқа йўлидаги зувиллаб қатнаётган машиналар орасида кўздан ғойиб бўлди. Авила ниҳоят чуқур нафас чиқарди.
Унинг бугунги миссияси силлиқ ўтди.
Адмирал хаёлан бир вақтлар Бильбаодаги қонли жангда янграган эски қўшиқ – Ориаменди мадҳиясининг қувноқ оҳангларини тингларди. “¡Por Dios, por la Patria I el Rey!” – куйлай бошлади Авила ичида. (Худо учун, мамлакат учун ва қирол учун!)
Бу жанговар мадҳияни аллақачон унутишган… Аммо уруш энди бошланди.
Йигирма иккинчи боб
Мадриддаги “Palacio Real” Европадаги энг катта ва ҳашаматли қироллик саройи ҳисобланади. Ўн тўққизинчи асрда Мавр қасри ўрнида барпо этилган сарой икки хил – классик ва барокко услубининг энг мафтункор жиҳатларини жамлаган. Қироллик қасри Армериа майдонида жойлашган бўлиб, унинг жимжимадор устунлардан иборат уч қаватли фасади майдон бўйлаб чўзилган. Қаср ичкариси тўрт юз эллик минг квадрат метрни эгаллаб, турли ҳажмдаги 3418 дона хонадан ташкил топган. Ички қисмдаги салонлар, заллар, ётоқхоналар ҳамда коридорлар бебаҳо диний санъат намуналари, жумладан, Веласкес, Гойя ва Рубенсга тегишли дурдона асарлар билан безатилган.
Авлодлар оша бу қаср испан қироллари ва қироличаларининг хос қароргоҳи саналган бўлса‐да, ҳозир сиёсий масалаларни ҳал қилувчи даргоҳга айланган. Қироллик аъзолари эса шаҳар ташқарисидаги осуда гўша – “Palacio de la Sarsuela”да истиқомат қилади.
Лекин сўнгги ойларда Мадриддаги қироллик қасри қирқ икки яшар шаҳзода Хулиан, яъни Испаниянинг бўлғуси қиролининг доимий яшаш жойига айланди. Яқинлашаётган тож кийдириш маросими олдидан Хулиан “халқнинг кўз ўнгида” бўлмоғи зарурлигини таъкидлаб, мураббийлар уни саройга кўчиб ўтишга кўндирганди.
Шаҳзода Хулианнинг отаси, ҳозирги қирол, бир неча ойдан бери сурункали тузалмас дард туфайли тўшакка михланиб қолганди. Қиролнинг ақлий салоҳияти пасая бошлагач, сарой аста‐секинлик билан ҳокимият алмашинувига ҳозирлик кўриб, отаси вафотидан сўнг шаҳзодани тахтга ўтказишга тайёрлана бошлади. Ҳокимият ўзгариши аниқ бўлиб турган паллада испанлар нигоҳини валиаҳд Хулианга қаратди. Барчанинг ўйида бир савол бор эди:
"У қандай бошқараркан?"
Шаҳзода Хулиан ҳамиша вазмин ва мулоҳазали бола бўлган. У бўлғуси вазифалари юкини болалигиданоқ яхши англаган. Хулианнинг онаси иккинчи фарзандига ҳомиладор вақтида эрта туғруқ оқибатида вафот этган. Рафиқаси вафотидан сўнг қирол кўпчиликнинг таажжубига сабаб бўлиб, қайта турмуш қурмади. Натижада, Хулиан испан тахтининг ягона ворисига айланди.
Британия нашрлари шаҳзодани истеҳзо билан “Захирасиз меросхўр” деб атарди.
Хулиан мутаассиб ота тарбиясини олгани сабабли аксар испанлар унинг отаси бошлаган йўлни давом эттиришига ишонарди. Бу эса шаҳзода испан тожининг обрўсини сақлаб қолиш мақсадида қаттиқ тартиб ўрнатиши, турли маросимларни нишонлаши, энг муҳими, испан католикларининг муқаддас анъаналарини ҳурмат қилишидан далолат берарди.
Асрлар давомида католик қиролларининг мероси Испаниянинг ахлоқий суянчи бўлиб келди. Бироқ сўнгги йилларда мамлакатда эътиқод мустаҳкамлиги дарз кетди, Испания жуда эски ва жуда замонавий қарашлар ўртасида бошланган уруш домига тортилди.
